Hiệp hội hồ tiêu Việt Nam nhìn nhận, dù có mặt trên 150 quốc gia trên thế giới nhưng hiện hồ tiêu Việt Nam vẫn chưa được nhiều người tiêu dùng thế giới biết đến, bởi 95% sản lượng hồ tiêu được xuất khẩu chỉ dưới dạng sản phẩm mới qua sơ chế.

Không những thế, hồ tiêu Việt Nam khi xuất khẩu còn phải thông qua 3 đối tác chính là Ấn Độ, Trung Quốc và Mỹ vì vậy khi bán ra thị trường thế giới đều dưới tên nhà sản xuất nước ngoài. Chính điều này khiến giá hồ tiêu trong nước khi xuất khẩu thường bị thấp hơn giá bán thành phẩm từ 30% - 40% giá trị.

Theo tính toán của Hiệp hội hồ tiêu, trong 6 vùng trọng điểm hồ tiêu là Bình Phước, Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, Đăk Nông, Đăk Lăk, Gia Lai thì mới chỉ có duy nhất thương hiệu hồ tiêu Chư Sê của Gia Lai nên trong nhiều năm vừa qua, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh và người trồng hồ tiêu luôn chịu thiệt hại hàng chục triệu USD so với các quốc gia khác.

Một tồn tại cơ bản của ngành tiêu hiện nay là việc liên kết người sản xuất, hệ thống thu mua đại lý và các doanh nghiệp chế biến theo hướng cánh đồng mẫu lớn chưa được chú ý. Do đó, nhiều tiến bộ kỹ thuật về giống, canh tác, thu hoạch, chế biến tiêu chưa được áp dụng đồng bộ và phổ biến cho các hộ trồng tiêu, từ đó đã ảnh hưởng đến phát triển bền vững trong sản xuất hồ tiêu ở các vùng.

“Giá hồ tiêu xuất khẩu của chúng ta còn thấp hơn một số nước như Ấn Độ, Brazil, Indonesia… do phải xuất khẩu qua nhiều khâu trung gian và chủ yếu sản phẩm thô. Việt Nam vẫn đang trên lộ trình xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại để quảng bá rộng hơn trên thế giới”.

Cho tới nay, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam đã chọn 2 sản phẩm đầu tiên là hồ tiêu Phú Quốc và Chư Sê để quảng bá thương hiệu. Chính phủ cũng đã phê duyệt hỗ trợ một phần kinh phí cho hoạt động xúc tiến thương mại này. 

Theo báo cáo quy hoạch ngành hồ tiêu, đến nay cả nước có khoảng 100 doanh nghiệp thu mua, chế biến và xuất khẩu hồ tiêu. Trong đó, có 60 doanh nghiệp tham gia chế biến, xuất khẩu hồ tiêu trực tiếp, 13 doanh nghiệp nước ngoài, còn lại là các doanh nghiệp thu gom, chế biến và cung ứng tiêu cho các nhà xuất khẩu.

Tuy nhiên, hiện chỉ có 17 doanh nghiệp chế biến tiêu lớn, trong đó có 13 nhà máy có dây chuyền xử lý tiêu bằng hơi nước để tạo ra sản phẩm tiêu chất lượng cao. Còn lại các doanh nghiệp khác chủ yếu là gia công sơ chế lại sản phẩm bằng dây chuyền tách tạp chất và phân loại sản phẩm trước khi xuất khẩu. Vì thế, giá tiêu xuất khẩu thấp, chưa tương xứng với tiềm năng.

Theo báo cáo của Bộ NNPTNT, hầu hết các hộ sản xuất, thu hoạch tiêu để làm tiêu đen. Ở một số tỉnh, người trồng tiêu thực hiện phơi sấy bằng phương pháp thủ công, chỉ phơi trên nền xi măng, sân gạch, vải bạt, thậm chí còn phơi trên nền đất làm hạt tiêu khô không đều, khi chế biến sọ bị giập vỡ chiếm tỷ lệ cao, chất lượng tiêu đen cất giữ không giữ được mùi vị bền lâu, thất thoát sau thu hoạch từ 9-10%...