Đặc điểm ra hoa, đậu trái và phát triển trái nhãn Xuồng Cơm Vàng (Dimocarpus longan Lour.) tại huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp.
Đề tài do nhóm tác giả Trần Văn Hâu và Phan Thị Bích Trâm (Khoa Nông nghiệp và Sinh học Ứng dụng, trường Đại học Cần Thơ) thực hiện nhằm tìm hiểu đặc điểm ra hoa và quá trình phát triển trái, làm cơ sở cho các nghiên cứu cải thiện năng suất nhãn Xuồng Cơm Vàng.
Ảnh minh họa
Nhãn là cây ăn trái quan
trọng và có giá trị kinh tế cao ở vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Nhãn
Xuồng Cơm Vàng có nguồn góc ở tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, không phải là giống chủ
lực được trồng phổ biến ở ĐBSCL nhưng được nhà vườn quan tâm và phát triển hơn
mười năm qua do có trái lớn, cơm dày, dòn và có mùi thơm nên giá bán thường cao
hơn gấp 2-3 lần so với nhãn Tiêu Da Bò. Nhãn Xuồng Cơm Vàng thường ra hoa từ
tháng 4-5 và thu hoạch vào tháng 8-9. Cũng như các loại cây ăn quả khác ở
ĐBSCL, điều khiển cho cây ra hoa nghịch mùa để bán được giá cao là nhu cầu bức
thiết của nông dân.
Nghiên cứu được tiến hành
thông qua thí nghiệm thực hiện trên bảy cây nhãn Xuồng Cơm Vàng 5 năm tuổi
trong tại huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp từ tháng 3 đến tháng 7 năm 2011. Quá
trình ra hoa, đậu trái, rụng trái non và phát triển trái được khảo sát trên 30
phát hoa. Quá trình nở hoa của hoa đực và hoa lưỡng tính khảo sát vào 6 thời
điểm trong ngày: 2, 6, 10, 14, 18 và 22 giờ.
Kết quả thu được như sau:
Quá trình phát triển chiều
dài phát hoa Xuồng Cơm Vàng từ lúc nhú mầm đến khi hoa nở tập trung kéo dài
trong vòng 42 ngày. Thời gian bắt đầu nhú mầm đến bắt đầu nở hoa trung bình là
31,14 ± 1,12 ngày. Tỷ lệ lưỡng tính chiếm tỷ lệ 15,6%. Phát hoa nở trong 21
ngày.
Có hiện tượng lệch pha
giữa hoa đực và hoa lưỡng tính. Hoa đực nở tập trung trong 2 đợt vòa 9 và 16
ngày, trong khi hoa lưỡng tính nở tập trung trong giai đoạn 13 ± 14 ngày sau khi hoa nở. Hoa bắt đầu nở trong
ngày bắt đầu từ 18 giờ đến 6 giờ ngày hôm sau, nhiều nhất vào lúc 2 giờ.
Tỷ lệ đậu trái đạt 26,2%.
Hiện tượng rụng trái non tập trung trong 30 ngày đầu sau khi đậu trái (SKĐT) với
tỷ lệ rụng trái là 38,2%.
Chiều cao trái lúc thu
hoạch là 3,14 ± 0,27 cm, đạt tốc độ tăng
trưởng cực đại vào ngày thứ 45,4. Chiều rộng trái đạt tốc độ tăng trưởng cực
đại vào ngày thứ 55,4 và kích thước lúc thu hoạch là 3,47 ± 0,33 cm.
Từ khi đậu trái đến khi
thu hoạch là 82 ngày. Khối lượng trái tăng nhanh từ 30 đến 77 ngày sau khi đậu
trái. Trái tăng trưởng cực đại ở giai đoạn 67,5 ngày SKĐT. Khối lượng trái
trung bình tại thời điểm thu hoạch là 19,03 g, tỷ lệ thịt trái, vỏ và hạt lần
lượt là 60%, 20,3% và 19,7%.