Nghiên cứu đa dạng sinh học côn trùng trên ruộng lúa tại Cần Thơ
Rầy nâu là dịch hại quan trọng và luôn là mối đe dọa trên ruộng lúa ở đồng bằng sông Cửu Long. Việc sử dụng thuốc hóa học để phòng trừ rầy nâu cũng ảnh hưởng đến loài thiên địch có lợi trên ruộng lúa, làm giảm đa dạng sinh học, mất cân bằng sinh thái, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Vì vậy, phát huy vai trò của các loài thiên địch trrong phòng trừ rầy nâu theo hướng sinh học bền vững là cần thiết.
Nhóm tác giả Nguyễn Vĩnh Phúc (Trung tâm Thông tin
Nông nghiệp Nông thôn Vĩnh Long) cùng các cộng sự Lương Minh Châu, Nguyễn Thị Hữu,
Phạm Kim Vàng (Viện lúa ĐBSCL) đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu đa dạng sinh học côn trùng trên ruộng lúa tại Cần Thơ”
nhằm xác định thành phần loài côn trùng và thiên địch của rầy nâu trên ruộng
lúa, làm cơ sở cho việc bảo tồn nơi trú ẩn và nguồn thức ăn cho các loài thiên
địch rầy nâu.
Đề tài nghiên cứu được thực hiện trên các giống lúa OM
6976, OM 4900, OM 6162, OM 10041, với 3 loại thuốc bảo vệ thực vật Virtako 40
WG, Bassa, Applaud và tiến hành trên hai vụ lúa đông xuân và hè thu tại huyện
Thới Lai, TP. Cần Thơ năm 2011. Nghiên cứu được tính toán theo chỉ số đa dạng
Shannon và chỉ số phong phú Simpson.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, do ảnh hưởng của thuốc trừ sâu, ở ruộng
có xử lý thuốc chỉ số đa dạng Shannon (H’=2,27) và chỉ số phong phú Simpson (Ď=0,79)
thấp hơn ruộng không xử lý thuốc (H’=2,47 và Ď=0,83). Sự đa dạng sinh học của động
vật chân đốt có sự suy giảm số lượng và đã thu thập được 118 loài, bao gồm 26
loài sâu hại thuộc 7 bộ và 14 hị côn trùng khác nhau với 3 loài phổ biến là rầy
nâu, rầy xanh và rầy bông; 79 loài thiên địch của sâu hại lúa thuộc 6 bộ và 62
họ côn trùng khác nhau, trong số này có 4 loài xuất hiện phổ biến là bọ xít mù
xanh, nhện lưới trắng, nhện sói, nhện chân dài; và 13 loài chưa xác định rõ vai
trò trong hệ sinh thái.
Vụ lúa đông xuân có chỉ số đa dạng sinh học: chỉ số đa
dạng Shannon (H’=2,42) và chỉ số Simpson (Ď=0,85) và chỉ số cân bằng (E=0,53)
cao hơn vụ lúa hè thu tương ứng là 2,39, 0,81 và 0,52.