Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Tôn Quyền - Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho biết: EU - thị trường quan trọng thứ tư của gỗ và các sản phẩm gỗ Việt Nam. Việt Nam xuất khẩu nhiều sản phẩm gỗ sang EU với các sản phẩm thuộc 2 mã hàng hóa HS 94 (các mặt hàng đồ gỗ) và mã HS 44 (các sản phẩm gỗ). EU là thị trường quan trọng thứ tư của Việt Nam (sau Hoa Kỳ, Nhật Bản và Trung Quốc). Tuy nhiên, nếu chỉ tính riêng về các đồ gỗ, EU là thị trường quan trọng thứ 2 của Việt Nam (sau Hoa Kỳ). Năm 2014, kim ngạch xuất khẩu gỗ và các mặt hàng gỗ của Việt Nam từ EU đạt 703 triệu USD, tăng gần 100 triệu USD so với năm 2013 (608 triệu USD). Chỉ tính riêng 8 tháng đầu năm 2015, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam đạt 442 triệu USD từ thị trường này. Tốc độ tăng trưởng về kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam vào EU giai đoạn 2012 – 2014 bình quân đạt 2,2%/năm.

Ông Quyền cho biết, EU không chỉ quan trọng đối với Việt Nam về thị trường tiêu thụ gỗ và sản phẩm gỗ mà còn là một trong những nguồn cung gỗ nguyên liệu. Gỗ nhập khẩu từ EU vào Việt Nam được sử dụng để chế biến phục vụ xuất khẩu và cả thị trường nội địa. Các mặt hàng gỗ Việt Nam nhập khẩu chính bao gồm gỗ tròn, gỗ xẻ, vơ nia và gỗ dán. Chỉ tính riêng 8 tháng đầu năm 2015, Việt Nam nhập khẩu khoảng 111 triệu USD gỗ nguyên liệu từ EU.

Báo cáo Thương mại gỗ và sản phẩm gỗ Việt Nam – EU: Thực trạng và xu hướng cho thấy, nhìn chung các mặt hàng gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam xuất khẩu sang EU đáp ứng được yêu cầu và quy định của thị trường EU ở mức cao. Tuy nhiên vẫn tồn tại một số rủi ro liên quan đến tính hợp pháp của nguồn gỗ nguyên liệu. Cụ thể, hiện vẫn còn một số doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu sử dụng nguồn gỗ nguyên liệu đầu vào chưa rõ nguồn gốc và một số sản phẩm xuất khẩu chưa được khai báo nguồn gốc và chủng loại gỗ.

Ông Tô Xuân Phúc – Tổ chức Forest Trends chia sẻ, hội nhập sẽ là cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa. Hội nhập cũng sẽ tạo điều kiện cho Việt Nam thu hút các dòng vốn đầu tư vào ngành công nghiệp chế biến gỗ, đẩy mạnh sức cạnh tranh và phát huy được lợi thế về lao động và nguồn nguyên liệu hiện nay của Việt Nam. Tuy nhiên, hội nhập cũng đồng nghĩa với những khó khăn và rủi ro mà các doanh nghiệp chế biến gỗ của Việt Nam phải đối mặt. Trong đó, tập trung vào các rủi ro có liên quan đến tính hợp pháp của nguồn nguyên liệu gỗ. Nhằm giảm thiểu rủi ro này, theo ông Tô Xuân Phúc, các doanh nghiệp hiện đang tham gia thị trường EU và các doanh nghiệp gỗ nói chung tăng cường trách nhiệm giải trình, đặc biệt trong việc sử dụng nguồn gỗ nguyên liệu đầu vào.

Theo các chuyên gia, mặc dù rủi ro trong thương mại gỗ giữa Việt Nam – EU hiện tồn tại ở mức thấp, tuy nhiên, các rủi ro này không chỉ là vấn đề của các doanh nghiệp trực tiếp liên quan mà còn là vấn đề sống còn của cả ngành chế biến và xuất khẩu gỗ trong việc duy trì hình ảnh của ngành trên thị trường quốc tế. Giảm thiểu các rủi ro này có vai trò tối quan trọng trong thương mại song phương giữa Việt Nam và EU. Theo đó, Chính phủ và các hiệp hội gỗ có vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro này, thông qua việc xác định cụ thể những doanh nghiệp cần thực hiện tốt trách nhiệm giải trình từ đó yêu cầu các doanh nghiệp này loại bỏ nguồn nguyên liệu gỗ đầu vào không rõ nguồn gốc. Bên cạnh đó, cần khuyến khích các doanh nghiệp tăng cường tính minh bạch của sản phẩm xuất khẩu thông qua việc khai báo nguồn gốc và tính pháp lý của nguồn gỗ nguyên liệu. Đồng thời, cung cấp các thông tin quan trọng cho các doanh nghiệp về các yêu cầu từ thị trường EU cũng như về các quy định của Chính phủ Việt Nam có liên quan đến sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm.