Các bước tiến hành xem xét việc nhập khẩu thanh long Việt Nam vào Úc
Bộ Nông nghiệp và Nguồn nước Úc đang tiến hành xem xét các yêu cầu an toàn sinh học để cân nhắc việc cấp phép nhập khẩu thanh long tươi từ Việt Nam vào Úc.
Tiến
trình này gồm ba bước chính:
Bước thứ nhất, các
chuyên gia của Bộ Nông nghiệp và Nguồn nước sẽ tiến hành rà soát các loại côn
trùng và bệnh dịch và thông báo cho các bên có liên quan.
Bước thứ hai, Bộ Nông
nghiệp và Nguồn nước sẽ dự thảo báo cáo và công bố rộng rãi để lấy ý kiến. Dự thảo
báo cáo này sẽ chỉ ra những rủi ro được xác định và đề xuất các biện pháp kiểm
soát rủi ro ở mức độ bảo vệ thích hợp của Úc (ALOP).
Bước thứ ba, Bộ Nông
nghiệp và Nguồn nước sẽ cân nhắc các ý kiến đóng góp của các bên liên quan và
công bố báo cáo cuối cùng. Đây là bước cuối cùng trong tiến trình xem xét.
Tham
vấn các bên liên quan
Bộ Nông nghiệp và
Nguồn nước đề nghị ngành thanh long đóng góp ý kiến chính thức vào việc xem xét
cấp phép nhập khẩu. Bộ sẽ tham vấn các bên liên quan khi bản dự thảo báo cáo được
công bố. Các bên liên quan có thể gửi các ý kiến đối với bản dự thảo để Bộ Nông
nghiệp và Nguồn nước cân nhắc.
Bộ Nông nghiệp và
Nguồn nước sẽ chia sẻ thông tin và trả lời các câu hỏi có liên quan đến việc
xem xét vào bất kỳ thời điểm nào trong tiến trình này.
Thời
hạn của tiến trình xem xét
Tiến trình xem xét
đối với thanh long Việt Nam dự kiến sẽ được hoàn thành vào cuối năm 2016. Nguồn
lực bổ sung đã được phân bổ thông qua Sách trắng về Cạnh tranh Nông nghiệp năm
2015.
Cân
nhắc trong quá trình xem xét các yêu cầu an toàn sinh học đối với nhập khẩu
Việc xem xét có tính
tới những rủi ro của côn trùng và dịch hại cùng với việc đề xuất các biện pháp
kiểm dịch để xử lý các rủi ro.
Tất cả các thành viên
Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã ký Hiệp định về áp dụng các biện pháp kiểm
dịch thực vật (SPS) với tất cả các quyền lợi và nghĩa vụ.
Các
biện pháp SPS được qui định trong Hiệp định SPS phải:
Được dựa trên việc
đánh giá rủi ro phù hợp với hoàn cảnh hoặc được rút ra từ các tiêu chuẩn được
xây dựng bởi Tổ chức Thú y Thế giới và Công ước Bảo vệ Thực vật Quốc tế.
Chỉ được áp dụng ở
mức cần thiết để bảo vệ sức khoẻ con người, động vật hoặc thực vật.
Dựa
trên khoa học.
Không được tuỷ tiện
phân biệt đối xử giữa các thành viên hoặc tạo ra rào cản thương mại trá hình.
Theo Hiệp định SPS,
mỗi thành viên WTO có quyền duy trì một mức độ bảo vệ được coi là thích hợp để
bảo vệ cuộc sống hoặc sức khoẻ của con người, động vật hoặc thực vật trong lãnh
thổ của mình, nói cách khác là ở mức độ bảo vệ thích hợp.
Mức
độ bảo vệ thích hợp
Mức độ bảo vệ thích
hợp của Úc (ALOP) được xác định là: cung cấp một mức độ kiểm dịch thực vật cao
nhằm giảm rủi ro về an toàn sinh học ở mức thấp nhất, nhưng không đến mức bằng
0.
Định nghĩa này đạt
được sự đồng thuận của tất cả chính phủ Bang và vùng lãnh thổ và việc xác định
mức độ rủi ro bằng 0 là không thực tế bởi vì đồng nghĩa với việc Úc sẽ không có
khách du lịch, không có du lịch quốc tế và không nhập khẩu.
Mức độ bảo vệ thích
hợp của Úc là một mục tiêu rộng, và các biện pháp quản lý rủi ro được xây dựng
để đạt được mục tiêu đó.
Rủi
ro an toàn sinh học
Khái niệm rủi ro an
toàn sinh học được sử dụng để miêu tả sự kết hợp của khả năng và hậu quả của
một loại côn trùng khi xâm nhập, phát triển và lan rộng tại Úc.
Hệ thống an toàn sinh
học của Úc bảo vệ môi trường và ngành nông nghiệp độc đáo và hỗ trợ danh tiếng
của Úc là một nước thương mại an toàn và đáng tin cậy. Việc nay mang lại lợi
ích cộng đồng, kinh tế, và môi trường quan trọng cho tất cả người dân Úc.
Xác
định rủi ro
Phân tích rủi ro là
một đánh giá về những rủi ro an toàn sinh học tiềm năng liên quan đến việc nhập
khẩu động vật, thực vật hoặc hàng hoá khác vào Úc. Nó đóng vai trò quan trong
trong việc bảo vệ an toàn sinh học của Úc.
Nếu mức độ đánh giá
rủi ro an toàn sinh học vượt quá mức độ bảo vệ thích hợp của Úc (ALOP), Bộ Nông
nghiệp và Nguồn nước sẽ cân nhắc liệu có biện pháp quản lý rủi ro để làm giảm
mức độ rủi ro an toàn sinh học ở mức ALOP hay không. Nếu không có biện pháp
quản lý rủi ro nào phù hợp, thương mại sẽ không được phép.
Các
thông tin khoa học mới
Thông tin khoa học có
thể được cung cấp cho Bộ Nông nghiệp và Nguồn nước bất cứ lúc nào, kể cả sau
khi quá trình xem xét đã được hoàn thành. Bộ sẽ cân nhắc các thông tin được
cung cấp và rà soát lại chính sách nhập khẩu, nếu cần thiết.
Bảo
vệ Úc khỏi các côn trùng lạ
Một đánh giá rủi ro
toàn diện về côn trùng và dịch bệnh sẽ được thực hiện và các lựa chọn quản lý
rủi ro sẽ được đề xuất. Bất cứ biện pháp nào được đề xuất cũng sẽ phản ánh cách
tiếp cận tổng thể của Úc về quản lý rủi ro an toàn sinh học.
Úc xuất khẩu gần 2/3
sản phẩm nông nghiệp. Tương lai của ngành nông nghiệp và thực phẩm, bao gồm cả
khả năng đóng góp vào sự tăng trưởng và việc làm, phụ thuộc và khả năng duy trì
tình trạng sức khoẻ động, thực vật.
Úc chấp nhập nhập
khẩu chỉ khi thấy tự tin vào việc quản lý các rủi ro do côn trùng và dịch bệnh
có thể gây ra ở mức ALOP.
Đáp
ứng tiêu chuẩn về thực phẩm của Úc
Thực phẩm nhập khẩu
dùng cho con người phải đáp ứng được tiêu chuẩn về thực phẩm của Úc. Luật Úc
yêu cầu tất cả các loại thực phẩm, bao gồm thực phẩm tươi sống nhập khẩu, phải
đáp ứng được các tiêu chuẩn được đặt ra trong Bộ Luật Tiêu chuẩn Thực phẩm Úc –
New Zealand và các yêu cầu trong Luật Kiểm soát Thực phẩm 1992. Mỗi Bang và
vùng lãnh thổ còn có các Luật Thực phẩm riêng cần phải đáp ứng.
Thời
gian nhập khẩu
Sau khi đánh giá rủi
ro, nếu các biện pháp quản lý rủi ro có thể đạt được mức độ bảo vệ phù hợp của
Úc thì việc nhập khẩu có thể được phép. Mặc dù vậy, các nhà nhập khẩu Úc phải
nộp đơn xin giấy phép nhập khẩu.
Thanh
long
Thanh long, còn được
gọi là Pitahaya hay Pitaya, thuộc họ xương rồng. Quả có hình dạng elip với các
gai nhỏ hoặc vảy giống tùy thuộc vào giống. Thanh long có vỏ màu đỏ, ruột
trắng, hoặc tím, vỏ màu vàng có ruột trắng, hoặc kết hợp các màu sắc khác.
Thanh long có nguồn gốc từ Mexico, và hiện nay có mặt trên khắp thế giới (trong
khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới). Cây thanh long có thể phát triển trong các
điều kiện sinh thái khác nhau. Ở Việt Nam, thanh long được trồng trên khoảng
2000 ha. Ở những nơi khác, thanh long vẫn được coi là một loại trái cây mới và
trồng thương mại chỉ thực sự phát triển trong vòng 15 năm qua.
Sản
lượng thanh long ở Úc và ở Việt Nam
Thanh long Úc được
trồng đầu tiên ở Bang Queensland vào những năm đầu 1980. Hiện nay, thanh long
được trồng ở Queensland, Bắc Úc, và một phần ở Tây Úc và New South Wales. Hầu
hết các trang trại có qui mô nhỏ và chỉ cung cấp cho thị trường bản địa. Tuy nhiên,
Bắc Úc đang trở thành khu vực sản xuất lớn, còn cung cấp cho các Bang khác.
Việt Nam bắt đầu
trồng thanh long khoảng 100 năm trước và bây giờ là nước sản xuất thương mại
lớn. Năm 2015, Việt Nam xuất khẩu gần 900.000 tấn đi nhiều nước trên thế giới,
bao gồm cả các thị trường xuất khẩu chính như Mỹ, Hà Lan, Trung Quốc, Nhật Bản,
Hàn Quốc, Nga, và Singapore.