SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Phát hiện kháng thể khơi nguồn ý tưởng cho vắc xin pan-coronavirus

[09/08/2021 11:46]

Ba vi rút corona gây bệnh dịch hoặc đại dịch - SARS-CoV, MERS-CoV, & SARS-CoV-2 - đã lây lan từ động vật để gây bệnh nguy hiểm cho con người trong 20 năm qua. Các nhà nghiên cứu vi rút quyết tâm khám phá ra một phương pháp để bảo vệ rộng rãi con người khỏi mối đe dọa liên tục của các loại coronavirus mới nổi.

Các manh mối tạo ra một biện pháp đối phó tổng thể như vậy có thể đến từ một loại kháng thể hiếm của người có thể vô hiệu hóa một số vi rút corona khác nhau. Các kháng thể này đã được phát hiện ở một số người đã khỏi bệnh sau COVID-19.

Một nghiên cứu trên tạp chí Khoa học mô tả nghiên cứu về năm kháng thể đơn dòng của con người có thể phản ứng chéo với một số beta-coronavirus. Các kháng thể này nhắm vào một cấu trúc, được gọi là chuỗi xoắn gốc, trong protein tăng đột biến của các vi rút này. Protein đột biến rất quan trọng đối với khả năng vượt qua tế bào chủ của virus.

Vòng xoắn gốc trong protein đột biến vẫn được bảo tồn trong quá trình tiến hóa của một số vi rút corona nhất định. Điều đó có nghĩa là nó ít bị biến đổi gen hơn nhiều và tương tự ở các vi rút corona khác nhau. Chúng bao gồm những loài có nguồn gốc từ loài dơi đã trở thành mầm bệnh nguy hiểm cho người và một nhánh phụ khác gây ra bệnh phổi nghiêm trọng ở người do lạc đà dromedary truyền, cũng như một số loài phụ khác gây ra các triệu chứng cảm lạnh thông thường.

Các nhà nghiên cứu giải thích trong nghiên cứu của họ rằng họ quan tâm đến việc khám phá các kháng thể nhắm vào các vùng được bảo tồn cao của bộ máy protein tăng đột biến cho phép vi rút corona kết hợp với màng tế bào chủ. Khả năng liên kết của kháng thể với bộ máy protein có thể biến đổi, cho phép nó vô hiệu hóa các vi rút corona có liên quan xa.

Để tìm ra những loại kháng thể này, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra một số tế bào bộ nhớ B nhất định từ những người hiến tặng COVID-19 đang ủ bệnh. Tế bào bộ nhớ B là tế bào bạch cầu nhận biết và phản ứng với các mầm bệnh đã cố gắng tấn công cơ thể trong một lần gặp trước đó.

Trong số năm kháng thể đầy hứa hẹn mà họ phân lập được, các nhà khoa học quyết định tập trung vào một loại S2P6 được chỉ định. Phân tích cấu trúc phân tử và các nghiên cứu chức năng cho thấy kháng thể đơn dòng của con người có bề rộng ấn tượng: nó có thể vô hiệu hóa ba phân hệ con khác nhau của beta-coronavirus. Các nhà khoa học quan sát thấy rằng nó làm như vậy bằng cách ức chế khả năng kết hợp với màng tế bào của virus.

Các nhà nghiên cứu đã tiếp tục kiểm tra xem liệu kháng thể xoắn gốc S2P6 có thể bảo vệ chống lại SARS-CoV-2 hay không bằng cách sử dụng nó cho chuột lang 24 giờ trước khi tiếp xúc. Họ phát hiện ra rằng kháng thể này làm giảm tải lượng vi rút của SARS-CoV-2 bằng cách ức chế sự xâm nhập của vi rút và tăng cường các phản ứng miễn dịch tế bào chống vi rút và loại bỏ vi rút.

Các nghiên cứu về huyết tương từ các mẫu người trước đại dịch, cũng như từ các cá thể được tiêm chủng COVID và đã phục hồi COVID cũng được phân tích để xem tần suất xuất hiện của các kháng thể nhắm mục tiêu xoắn gốc. Tần số cao nhất xảy ra ở những người đã khỏi bệnh sau COVID-19, sau đó được tiêm chủng. Tuy nhiên, nhìn chung, dữ liệu từ nghiên cứu này cho thấy rằng, trong khi nó xảy ra, tương đối hiếm khi SARS-CoV-2 tạo ra các phản ứng với kháng thể xoắn gốc trong huyết tương. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng các nghiên cứu bổ sung có thể tiết lộ liệu đây là trường hợp của các kháng thể nhắm mục tiêu vào các bộ phận khác của bộ máy tổng hợp vi rút corona hay chỉ đối với những kháng thể nhắm mục tiêu vào chuỗi xoắn gốc.

Các nhà nghiên cứu cũng xem xét các kháng thể đơn dòng phản ứng rộng rãi được nghiên cứu trong dự án này có thể có nguồn gốc như thế nào. Phát hiện của họ cho thấy rằng chúng có thể là kết quả của việc mồi tế bào bộ nhớ B thông qua một trong những vi rút corona gây cảm lạnh phổ biến. Sau đó, các tế bào B đặc hiệu với vi rút đã đạt được phản ứng chéo thông qua các đột biến soma xảy ra trong quá trình phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với sự nhiễm trùng tự nhiên với một loại vi rút corona khác.

Kết quả từ nghiên cứu này chỉ ra rằng việc tạo ra đủ lượng kháng thể xoắn gốc thông qua phương pháp tiếp cận phát triển tiêm chủng tiêu chuẩn có thể sẽ rất khó khăn. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đề xuất rằng những tiến bộ nghiên cứu tính toán protein gần đây cho viên vắc xin tiềm năng chống lại vi rút hợp bào hô hấp và nhiều vi rút cúm có thể được điều chỉnh để cố gắng tạo ra miễn dịch beta vi rút corona rộng và vượt qua thách thức vắc xin pan-coronavirus.

ctngoc

www.technology.org
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Lưu ý: Cổng thông tin Sở Khoa học và Công nghệ không chịu trách nhiệm với nội dung các đường link liên kết bên ngoài