Phục vụ cho nhu cầu kiểm định chất lượng, phân biệt sâm Ngọc Linh thật - giả của các đơn vị, cá nhân, tổ chức trên cả nước, UBND tỉnh Kon Tum đã đầu tư và đưa vào ứng dụng Hệ thống kiểm định sâm Ngọc Linh.

Thiết bị gồm có hệ thống kiểm định DNA và hệ thống thiết bị kiểm định, phân tích saponin. Hệ thống thiết bị kiểm định DNA phân tích gene nhằm xác định về nguồn gốc các sản phẩm có đúng là sâm Ngọc Linh hay không.

Hai hệ thống này đã được bàn giao cho Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng và Dịch vụ khoa học và công nghệ (Trung tâm) quản lý, vận hành. Trung tâm cũng đã phối hợp với Viện Di truyền nông nghiệp và Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) đào tạo 4 cán bộ về vận hành thiết bị; chuyển giao quy trình kỹ thuật phân tích, kiểm định ADN sâm Ngọc Linh và hàm lượng saponin trong sâm Ngọc Linh.

 Thiết bị có thể phân biệt sản phẩm thật - giả

Sau 1 tháng đi vào vận hành, đến nay, các chuyên viên kỹ thuật của Trung tâm Nghiên cứu-Ứng dụng và Dịch vụ Khoa học-Công nghệ tỉnh Kon Tum đã làm chủ công nghệ, làm chủ quy trình phân tích... đáp ứng tiêu chuẩn của phòng thử nghiệm theo quy định.

Việc phân tích DNA có hai phương pháp phân tích nhanh và phân tích chậm; trong đó phân tích chậm mất khoảng 2 ngày; phân tích nhanh chỉ từ 4-5 tiếng. Phân tích thành phần hợp chất Saponin (một loại đặc trưng của sâm Ngọc Linh) để xác định hàm lượng có bao nhiêu phần trăm và có những thành phần hoạt chất nào.

Sâm Ngọc Linh được coi là dược liệu quý đứng đầu trong các loại thuốc quý đông y, là cây dược liệu mang lại hiệu quả kinh tế cao, thu hút nhiều cá nhân, doanh nghiệp đầu tư. Lợi dụng điều đó, trên thị trường xuất hiện tình trạng các đối tượng "phù phép", "hô biến" nhiều loại sâm tự nhiên, sâm trồng công nghiệp từ nơi khác thành sâm Ngọc Linh để lừa người tiêu dùng mua với giá cao ngất ngưởng. Nhưng với người tiêu dùng, không phải ai cũng biết chính xác loại cây này được trồng ở các địa phương nào, nguồn gốc xuất xứ ra sao, đâu mới là sản phẩm chất lượng.

Toàn tỉnh Kon Tum hiện trồng hơn 1.800 ha sâm Ngọc Linh ở hai huyện Tu Mơ Rông và Đăk Glei. Thời gian qua, một số doanh nghiệp, cá nhân đã lợi dụng thương hiệu Quốc bảo sâm Ngọc Linh để trục lợi.

Một số loại sâm giống Ngọc Linh ở Trung Quốc, sâm Lai Châu có hình thức rất giống sâm Ngọc Linh, người tiêu dùng rất khó phân biệt. Việc đưa hệ thống thiết bị trên vào hoạt động góp phần giải quyết được vấn đề này.