- Dự thảo Luật An ninh mạng được xây dựng trên cơ sở hợp nhất Luật An ninh mạng và Luật An toàn thông tin mạng, thể hiện rõ nỗ lực của ban soạn thảo trong việc hoàn thiện khung pháp lý bảo vệ không gian mạng quốc gia. Việc kịp thời cập nhật, bổ sung các hành vi vi phạm là cần thiết nhằm khắc phục các khoảng trống pháp lý, bảo vệ người dân và củng cố niềm tin vào môi trường số.

Tôi thống nhất với nhiều nội dung của dự thảo và đánh giá cao tinh thần tiếp thu, chỉnh lý của cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra. Tuy nhiên, để luật khi ban hành đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tôi xin nêu một số góp ý.

Đại biểu Lê Thị Thanh Lam phát biểu.

Hiện nay, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), đã làm xuất hiện nhiều phương thức vi phạm như lừa đảo qua deepfake, giả mạo khuôn mặt, giọng nói, hình ảnh. Các thủ đoạn này khó nhận diện, gây ảnh hưởng lớn đến an ninh mạng và quyền lợi của người dân. Dự thảo đã có bước đầu quan tâm đến bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, nhưng thực tế cho thấy các nhóm yếu thế như người cao tuổi, người khuyết tật, người hạn chế năng lực hành vi cũng là mục tiêu dễ bị tấn công. Nhiều vụ lừa đảo gần đây nhắm vào người cao tuổi, như: Việc mạo danh cơ quan chức năng yêu cầu cụ bà 75 tuổi chuyển toàn bộ tiền tiết kiệm, hay trường hợp người dân mang hết tiền bán trâu đi chuyển khoản. Cho thấy tội phạm công nghệ cao đang khai thác triệt để sự thiếu kỹ năng an toàn mạng của nhóm đối tượng này.

Mặc dù một số vụ việc đã được lực lượng chức năng kịp thời ngăn chặn, xu hướng lạm dụng AI để cá nhân hóa hành vi lừa đảo đang gia tăng, đặt ra yêu cầu cấp bách phải hoàn thiện quy định pháp luật.

Do đó, tôi đề nghị:

Thứ nhất, tại Điều 9 – Các hành vi bị nghiêm cấm về an ninh mạng, cần bổ sung quy định cấm sử dụng AI, deepfake và các công nghệ giả mạo khác nhằm mạo danh tổ chức, cá nhân để lừa đảo, xuyên tạc hoặc gây nhầm lẫn, xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Thứ hai, tại Chương III – Phòng ngừa, xử lý hành vi xâm phạm an ninh mạng, kiến nghị mở rộng nhóm đối tượng được bảo vệ. Bên cạnh trẻ em, cần bổ sung người cao tuổi và các nhóm yếu thế khác để bảo đảm tính bao quát, phù hợp với tình hình tội phạm công nghệ cao hiện nay.

Thứ ba, Về khoản 2 và khoản 3 Điều 15 liên quan đến trách nhiệm bảo vệ an ninh đối với hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia. Quy định:

Khoản 2: “Bộ Công an có trách nhiệm sau đây đối với hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia, trừ hệ thống thông tin quân sự và hệ thống thông tin cơ yếu do Bộ Quốc phòng và Ban Cơ yếu Chính phủ quản lý theo quy định của pháp luật.”

Khoản 3: “Bộ Quốc phòng chủ trì thẩm định, đánh giá, kiểm tra an ninh mạng đột xuất và điều phối hoạt động ứng phó, khắc phục sự cố an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quân sự do Bộ Quốc phòng quản lý.”

Sửa khoản 2, thành: Bộ Công an chủ trì phôi hợp với Bộ Quốc phòng và các cơ quan, tô chức có liên quan có trách nhiệm sau đây đôi với hệ thông thông tin quan trọng về an ninh quốc gia, trừ hệ thông thông tin quan trọng vê an ninh quôc gia thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng và hệ thống thông tin cơ yếu do Ban Cơ yếu Chính phủ quản lý theo quy định của pháp luật.

Sửa khoản 3, thành: Bộ Quốc phòng chủ trì thấm định, đánh giá, kiểm tra an ninh mạng đột xuất, giám sát an ninh mạng và điêu phôi hoạt động úng phó, khăc phục sự cô an ninh mạng đôi với hệ thông thông tin quan trọng vê an nình quôc gia thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng.

Việc bổ sung thẩm quyền “giám sát an ninh mạng” của Bộ Quốc phòng nhằm kế thừa quy định tại khoản 3 Điều 14 Luật An ninh mạng 2018, trong đó quy định lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng “thực hiện giám sát an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia thuộc phạm vi quản lý; cảnh báo và phối hợp với chủ quản hệ thống thông tin trong khắc phục.

ĐOÀN ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI TP CẦN THƠ