GS Đặng Lương Mô - Ảnh: T.T.B

Vươn lên tầm công nghệ thế giới

Lúc quyết định hồi hương vào năm 2002, GS Đặng Lương Mô đã tâm niệm là sẽ cùng các cộng sự xây dựng nền tảng lý thuyết cho công nghệ vi mạch tại Việt Nam. Suốt hơn 10 năm trời cật lực vận động, ông đã cùng với các nhà khoa học tâm huyết trong nước xây dựng Trung tâm nghiên cứu và đào tạo vi mạch (ICDREC) tại Đại học Quốc gia TP.HCM, thu hút đầu tư từ nước ngoài về lĩnh vực vi mạch cho Khu công nghệ cao TP.HCM, đưa rất nhiều trí thức trẻ qua Nhật để đào tạo nguồn nhân lực, chuẩn bị cho sự nghiệp sản xuất ra con chíp Việt, bắt tay cùng các đồng sự cùng sáng lập ra Câu lạc bộ Khoa học kỹ thuật Việt kiều TP.HCM...

Trung tuần tháng 3 vừa qua, ông phấn khởi tiếp nhận 2 tin vui cùng một lúc: Hiệp hội Công nghệ bán dẫn TP.HCM (do ông làm trưởng ban vận động) đã ra đời; Một bản ghi nhớ đã được ký kết giữa Hiệp hội Công nghệ bán dẫn TP.HCM và Hiệp hội Hỗ trợ thương mại bán dẫn Á châu có hiệu lực bắt đầu từ ngày 15.3. Với bản ghi nhớ này, sự manh nha hơn 10 năm của ngành vi mạch bán dẫn Việt Nam đã bắt đầu được sự tiếp sức của một nền công nghệ bán dẫn tiên tiến nhất thế giới là Nhật Bản. GS Mô cũng khẳng định: “Điều mà nhiều người ưu tư lo lắng là ngành công nghệ bán dẫn thế giới đi trước chúng ta cả 40-50 năm, liệu chúng ta có được tiếp nhận một nền công nghệ vi mạch mới nhất, tiên tiến nhất hay cũng chỉ làm kẻ đi sau với việc đón nhận các công nghệ đã lạc hậu. Tôi xin xác định rằng, công nghệ bán dẫn mà Nhật chia sẻ với chúng ta phải là công nghệ tiên tiến nhất. Có vậy mới vươn được lên tầm công nghệ thế giới”.

Phải phát triển đồng bộ

Theo GS Đặng Lương Mô, phát triển công nghiệp vi mạch phải song hành với việc phát triển mạnh mẽ các lĩnh vực khác như công nghiệp quốc phòng, an ninh, lĩnh vực dân sinh, giáo dục, y tế... Vì công nghiệp vi mạch nếu chỉ đứng một mình thì sẽ tách rời cuộc sống và giảm bớt hiệu quả ứng dụng thực tế. Khi đó, những con chíp sẽ không phát huy được những tính năng ứng dụng phổ biến và xuất sắc của mình.

Tâm sự về nguồn nhân lực để phát triển nền công nghiệp vi mạch, GS Đặng Lương Mô kể một câu chuyện: “Ở Mỹ có một công ty tư nhân chuyên thiết kế vi mạch do người Việt Nam đảm trách. Ông chủ của công ty vốn đã theo học tại Đại học Khoa học tại Sài Gòn, vào đầu thập kỷ 1980 đã qua Mỹ và tiếp cận ngay với công nghệ vi mạch và có hơn 10 năm làm việc cho những công ty chế tạo vi mạch hàng đầu, vào giai đoạn công nghệ vi mạch ở thời kỳ “khai hoa” ở Mỹ. Sau đó, ông ta về Việt Nam lập ra công ty thiết kế vi mạch.

Thoạt đầu, công ty chỉ nhận hợp đồng từ các công ty của Mỹ, nhưng khoảng vài năm trở lại đây, họ cũng nhận hợp đồng thiết kế vi mạch từ các nhà chế tạo Nhật Bản”. Và ông kết luận: “Người Việt Nam có tiếng là cần cù và hiếu học, tỷ lệ phổ cập giáo dục cũng cao, do đó có thể dễ dàng chiêu mộ được những kỹ thuật gia trẻ tuổi. Nay nhờ có quốc sách gây dựng nền công nghiệp vi mạch, và với bầu không khí hợp tác quốc tế của cả người Việt ở nước ngoài, lại thêm có sự quan tâm của giới công nghiệp vi mạch Nhật Bản như hiện nay, thì dù được gieo hạt muộn màng, tôi tin rằng một nền công nghiệp vi mạch tiên tiến chắc chắn sẽ hình thành và phát triển ở Việt Nam”.