SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Truyền thông khoa học địa phương: Bao giờ đến người dân và doanh nghiệp

[21/11/2013 20:29]

Thiếu nhân lực và kinh phí đầu tư đang là những nguyên nhân khiến cho hoạt động truyền thông về KHCN ở địa phương chưa phát huy hiệu quả.

Những năm qua, Trung tâm thông tin KHCN thuộc các Sở KHCN đã ít nhiều đóng góp vào việc hình thành và phát triển thị trường công nghệ trong nước, tạo môi trường để KHCN gắn với đời sống và sản xuất. Các Trung tâm được xác định là những tổ chức quan trọng đối với các sự kiện giới thiệu thành tựu KHCN mà điển hình là Chợ Công nghệ và Thiết bị - Techmart, tham gia tích cực vào việc thúc đẩy các tổ chức trung gian, hình thành các Trung tâm giao dịch công nghệ. Tuy nhiên, những hoạt động này hầu như chỉ diễn ra ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, nơi có điều kiện thuận lợi cho sự phát triển (vị trí địa lý, nguồn nhân lực, vật lực…). Vậy các địa phương khác thì sao?

Tại Vĩnh Phúc, Trung tâm Thông tin KHCN và Tin học có nhiệm vụ chính là cung cấp thông tin về KHCN. Từ khi thành lập đến nay, Trung tâm phát hành hàng chục nghìn tờ rơi với những thông tin chọn lọc về KHCN, mở website về KHCN và xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ khán giả. Những hoạt động này bước đầu đã giúp KHCN đến gần với người dân và doanh nghiệp. Song trên thực tế, Trung tâm vẫn gặp nhiều khó khăn, trong đó chủ yếu  là do nguồn nhân lực không đáp ứng yêu cầu. Phần lớn cán bộ của Trung tâm còn trẻ, trình độ chưa cao, số lượng có hạn (khoảng 10 người) và kinh phí hoạt động phải dựa vào nguồn ngân sách Nhà nước là chính. Do vậy, Trung tâm chỉ phát hành từ 6 – 8 bản tin/ năm về KHCN, các hoạt động tư vấn, xúc tiến thông tin KHCN cũng khó có thể phát huy.

Trung tâm Thông tin KHCN và Tin học Hải Dương khi ra đời cũng chỉ có 14 cán bộ với 3 phòng chức năng với một khối lượng lớn các công việc: thu thập, xử lý, cung cấp thông tin KHCN; tư vấn, hỗ trợ về đánh giá công nghệ cũng như định lượng giá trị công nghệ; tư vấn và đại diện pháp lý về đăng ký xác lập quyền SHTT; tư vấn xây dựng các hệ thống quản lý về tiêu chuẩn – chất lượng, an toàn bức xạ hạt nhân, phát triển mạng vi tính… Có đơn vị vì thiếu cán bộ chuyên trách nên chỉ đủ sức phát hành tạp chí 3 tháng/kỳ.   

Một thực trạng dễ nhận thấy hiện nay khiến cho truyền thông khoa học chưa thu hút người dân là các nhà khoa học vốn am hiểu về chuyên môn lại ít tham gia viết bài. Các nhà báo tuy có nghiệp vụ báo chí nhưng lại thiếu kiến thức chuyên ngành. Điều này khiến cho các bài viết về KHCN thường khô khan, kém hấp dẫn. Tại các địa phương, thực trạng này càng rõ nét khi thông tin được biên soạn từ các báo cáo khoa học nên công chúng khó tiếp cận. Bên cạnh đó, nhận thức về vai trò truyền thông khoa học ở địa phương chưa được đặt đúng vị trí và cũng chưa được lãnh đạo các cấp quan tâm đúng mức.

Theo TS. Hồ Ngọc Luật , để giải quyết tình trạng này thì lãnh đạo địa phương phải là người “đi đầu” trong công tác truyền thông KHCN. Đội ngũ truyền thông phải được đào tạo bài bản, trong đó có đào tạo nghiệp vụ chuyên môn cho đội ngũ nhà báo và bồi dưỡng kỹ năng truyền thông cho nhà khoa học. Bổ sung chức năng cho Phòng Thông tin KHCN của các Sở KHCN nhằm thực hiện tốt Điều 50 Luật KHCN về “mục đích chi ngân sách nhà nước cho KHCN…”. Các hoạt động triển lãm thiết bị và công nghệ, hội thảo khoa học, chương trình phổ biến kiến thức về KHCN trên các phương tiện thông tin đại chúng phải được coi là những nội dung chính của truyền thông KHCN. Các tổ chức KHCN công lập như viện nghiên cứu, trường đại học… cũng có trách nhiệm tham gia trực tiếp vào tuyên truyền KHCN, hay nói cách khác “nhà khoa học cũng phải có tinh thần báo chí , phải tích cực hợp tác cùng giới truyền thông”. Có như vậy, những kết quả nghiên cứu của các đề tài, các thành tựu KHCN mới đến được đông đảo người dân và doanh nghiệp.     

Tạp chí Khoa học & Công nghệ, số 22 năm 2013
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ