Nhiều chuyên gia, nhà quản lý đánh giá như vậy tại hội nghị Giao ban Khu CNC quốc gia diễn ra ngày 7/11 tại Đà Nẵng.

Chưa đủ hấp dẫn để thu hút các “ông lớn”

Hiện cả nước có 3 khu CNC quốc gia do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập gồm Khu CNC Hòa Lạc, Khu CNC TP. Hồ Chí Minh và Khu CNC Đà Nẵng. Đến nay, các khu CNC quốc gia đã có những bước tiến đáng kể, song sức hấp dẫn từ các khu CNC này vẫn chưa đủ lớn để thu hút các nhà đầu tư tầm cỡ, có tiềm năng trên thế giới.

Trong 3 khu CNC quốc gia hiện nay thì Khu CNC TP. Hồ Chí Minh được đánh giá có sự phát triển tốt và sôi động hơn so với 2 khu CNC còn lại. Theo thống kê, đến nay, Khu CNC TP. Hồ Chí Minh có 67 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư trên 4 tỷ USD (vốn FDI chiếm trên 3,2 tỷ USD, còn lại và vốn đầu tư trong nước), trong đó có nhiều tập đoàn CNC có doanh số lớn trên thế giới vào đầu tư như Intel, Samsung, Microsoft, Jabil, Rockwell, CNS…

Còn Khu CNC Hòa Lạc, tính đến nay có 70 dự án đầu tư với tổng vốn đăng ký khoảng 56.000 tỷ đồng. Các dự án lớn đầu tư vào đây hầu hết đến từ các nhà đầu tư trong nước. Trong khi đó, Khu CNC Đà Nẵng mới chỉ thu hút được 2 dự án của Nhật Bản với tổng vốn đăng ký 61 triệu USD.

Theo đánh giá của các chuyên gia, xây dựng khu CNC được kỳ vọng giúp Việt Nam nhanh chóng phát triển, rút ngắn khoảng cách về kinh tế và khoa học công nghệ với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Tuy nhiên, nhìn chung các khu CNC ở Việt Nam cho đến nay chưa phát huy được hiệu quả như mong đợi, mà nguyên nhân là do chính sách thu hút đầu tư từ đầu đã thiếu định hướng rõ ràng, ôm đồm nhiều thứ, quy mô khởi đầu lại quá lớn.

Ngoài ra, vẫn còn nhiều hạn chế, vướng mắc liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật chung, dịch vụ tiện ích còn thiếu và yếu, công tác quy hoạch chưa đạt yêu cầu, thiếu công nghiệp hỗ trợ… đã ảnh hưởng lớn đến việc thu hút đầu tư.

Chia sẻ một số kinh nghiệm của Khu CNC TP. Hồ Chí Minh, ông Dương Minh Tâm, Phó trưởng BQL Khu CNC TP. Hồ Chí Minh, cho biết: “TPHCM là một trung tâm kinh tế-khoa học-kỹ thuật cả nước, cùng với những ưu đãi đặc thù của địa phương có sự khác biệt, nên việc thu hút đầu tư khá thuận lợi”.

Ông Tâm cho biết ưu đãi lớn nhất là vị trí, chất lượng cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh đáp ứng phát triển của công nghiệp CNC. Thứ hai là yếu tố nguồn lực có trình độ cao, sự khác biệt chính yếu giữa công nghiệp kỹ thuật cao với công nghiệp CNC.

Ngoài ra, TP. Hồ Chí Minh cũng rất quan tâm tới công nghiệp hỗ trợ, đặc biệt là công nghiệp hỗ trợ CNC để giải bài toán thiếu “phụ tùng”, bán thành phẩm… cho các tập đoàn lớn như Intel, Samsung.

Xây dựng chính sách chung cho khu CNC quốc gia

BQL Khu CNC Hoà Lạc đề xuất nên đưa việc xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi riêng thí điểm cho các khu CNC quốc gia vào Nghị quyết của Quốc hội, cho phép Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định một số chính sách vượt khung, hoặc chồng chéo giữa các Luật.

Đại diện Vụ Công nghệ cao (Bộ KH&CN) đề nghị cần xem xét điều chỉnh thống nhất giữa Luật Công nghệ cao và pháp luật chuyên ngành quy định về chính sách ưu đãi trong khu CNC.

Đồng thời, rà soát các chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ CNC để bổ sung chính sách đối với dự án đầu tư sản phẩm công nghiệp hỗ trợ đi kèm dự án sản xuất sản phẩm CNC trong Khu CNC; ưu tiên bố trí vốn theo nhu cầu, tiến độ để BQL các Khu CNC quốc gia tổ chức triển khai thi công hạ tầng theo cam kết với các nhà đầu tư; xây dựng phê quyệt định hướng lĩnh vực CNC ưu tiên thu hút đầu tư đối với các Khu CNC nằm trong quy hoạch tổng thể phát triển đến năm 2030.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Việt Thanh cho biết, thời gian tới Bộ KH&CN sẽ xây dựng và trình Chính phủ ban hành chính sách chung, thống nhất cách quản lý cũng như cơ chế ưu đãi thu hút đầu tư cho cả 3 khu CNC này, tạo điều kiện cho các khu CNC quốc gia phát triển, hỗ trợ nhau thu hút các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư lớn, có tiềm năng.