Phó Giáo sư Tiến sĩ Hà Thanh Toàn, Hiệu trưởng Trường Đại học
Cần Thơ trao chìa khóa vào Trung tâm ƯTDN Công nghệ cho 3 DN lĩnh vực chế biến
thực phẩm tại ĐBSCL.
*
Thương mại hóa ý tưởng, đề tài KHCN
Tháng
10-2014, Trung tâm ƯTDN Công nghệ trực thuộc Trường Đại học Cần Thơ được thành
lập nhằm cung cấp dịch vụ và cơ sở vật chất cần thiết để hỗ trợ cho việc khởi
nghiệp của DN hoạt động trong lĩnh vực công nghệ từ giai đoạn hình thành ý tưởng
tới phát triển sản phẩm, thành lập DN và hoạt động độc lập trên thương trường.
Tiến sĩ Lê Nguyễn Đoan Khôi, Giám đốc Trung tâm ƯTDN Công nghệ Trường Đại học Cần
Thơ, cho biết: "Trung tâm tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên nghiên cứu
ươm tạo như nông nghiệp và thủy sản, chế biến và bảo quản nông sản thực phẩm,
công nghệ sinh học, sản phẩm xử lý và bảo vệ môi trường, ứng dụng công nghệ
thông tin trong kinh doanh. Hoạt động ươm tạo nhằm thương mại hóa sản phẩm thông
qua các hoạt động nối kết thị trường và đăng ký quyền sở hữu trí tuệ, xây dựng
hệ thống nhận diện thương hiệu, nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản phẩm. Đối
tượng nhắm đến là những DN quyết tâm đổi mới, sáng tạo sản phẩm, hoạt động sản
xuất kinh doanh hay những sinh viên, giảng viên, nhà nghiên cứu, doanh nhân quyết
tâm khởi nghiệp từ đổi mới sáng tạo".
Trước
Trung tâm ƯTDN công nghệ Trường Đại học Cần Thơ, tại TP Hồ Chí Minh đã có Trung
tâm ƯTDN Công nghệ Trường Đại học Nông Lâm TP Hồ Chí Minh, Trung tâm ƯTDN Nông
nghiệp công nghệ cao thuộc Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TP Hồ Chí Minh. Hay TP
Cần Thơ cũng đang xây dựng Vườn ươm Công nghệ Công nghiệp Việt Nam-Hàn Quốc
(KVIP) từ nguồn ODA tài trợ không hoàn lại của Chính phủ Hàn Quốc cho Việt Nam.
Theo Tiến sĩ Lê Hải An, Giám đốc Trung tâm ƯTDN Nông nghiệp công nghệ cao TP Hồ
Chí Minh, nhìn chung, các Trung tâm ƯTDN đều có mục tiêu và chiến lược hoạt động
phù hợp với yêu cầu thực tế của DN và nhu cầu thị trường Việt Nam. Các Trung
tâm ươm tạo bước đầu thu hút sự quan tâm của giới sinh viên và giảng viên, tận
dụng các nguồn lực để nuôi dưỡng DN khởi nghiệp phù hợp với xu thế phát triển
kinh tế của đất nước và trong quá trình hội nhập.
Trung tâm
Ươm tạo DN Công nghệ Trường Đại học Cần Thơ ra đời với chức năng chính là tuyển
chọn, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân có kết quả nghiên cứu khoa học-công nghệ, ý
tưởng khoa học công nghệ phát triển thành DN công nghệ. Theo Phó Giáo sư-Tiến
sĩ Hà Thanh Toàn, Hiệu trưởng Trường Đại học Cần Thơ, các sản phẩm KHCN nghiên
cứu có khả năng thương mại hóa cao của Đại học Cần Thơ thuộc lĩnh vực chế biến
thực phẩm, chăn nuôi, thủy sản, trồng trọt, thiết bị trường học, văn phòng...
Vì thế Trung tâm ƯTDN Công nghệ của Trường tham gia vào mạng lưới vườn ươm quốc
gia với mong muốn làm thế nào để chuyển giao các sản phẩm nghiên cứu mang tính khả
thi ra bên ngoài, thương mại hóa các đề tài nghiên cứu khoa học trên cơ sở hợp
tác với các DN, các địa phương.
*
Cần có chính sách đặc thù
Theo kinh
nghiệm từ một số trung tâm ƯTDN, quá trình ƯTDN thường gặp không ít khó khăn
khi khung pháp lý đối với các trung tâm ƯTDN nhìn chung vẫn còn sơ khai, phạm
vi điều chỉnh hẹp và chậm được ban hành. Các cơ chế khuyến khích cụ thể cho việc
thành lập, vận hành trung tâm ƯTDN chưa nhiều. Nguồn vốn đầu tư cải tiến, phát
triển sản phẩm của DN còn hạn chế. Ngoài ra, tỷ lệ DN được ươm tạo thành công
không phải lúc nào cũng đạt như kỳ vọng. Tiến sĩ Lê Hải An, Giám đốc Trung tâm
ƯTDN Nông nghiệp công nghệ cao TP Hồ Chí Minh, cho biết: "Trong quá trình
hoạt động, Trung tâm đã tiếp nhận 24 DN đăng ký vào ươm tạo. Qua thời gian sàng
lọc, đến nay còn 12 DN tiếp tục tham gia ươm tạo. Tuy nhiên, số DN có khả năng
tốt nghiệp ra ngoài hoạt động độc lập có thể sẽ còn thấp hơn. Vì thế, việc xác
định đúng và rõ đối tượng tham gia ươm tạo và huy động được các nguồn lực đầu
tư thích đáng sẽ quyết định thành công bước đầu cho các hoạt động ƯTDN".
Song song
với sự ra đời của Trung tâm ƯTDN Công nghệ Trường Đại học Cần Thơ, TP Cần Thơ
cũng đang xây dựng cơ sở hạ tầng và các cơ chế chính sách cho KVIP. Ông Nguyễn
Minh Toại, Giám đốc Sở Công thương TP Cần Thơ, cho biết: "Khác với Trung
tâm ƯTDN Công nghệ Trường Đại học Cần Thơ, KVIP chỉ tập trung vào 3 lĩnh vực chế
biến gạo, thủy sản và cơ khí chế tạo. Đối tượng hướng đến của KVIP là các DN Cần
Thơ, ĐBSCL và DN nước ngoài, đặc biệt là DN đến từ Hàn Quốc. Hiện TP Cần Thơ
đang xin các cơ chế chính sách hỗ trợ từ Trung ương cho các hoạt động của Vườm
ươm và DN được tham gia ươm tạo tại đây. Vì thế, chúng tôi rất mong học hỏi kinh
nghiệm và nhận được sự hỗ trợ đóng góp ý kiến từ các mô hình ƯTDN khác trong việc
xây dựng hệ thống cơ chế chính sách đặc thù cho KVIP". Theo ông Nguyễn
Minh Toại, để các trung tâm ƯTDN nói chung và KVIP nói riêng đi vào vận hành hiệu
quả, đòi hỏi có sự liên kết chặt chẽ giữa các viện, trường, các chuyên gia đầu
ngành, trên các lĩnh vực tập trung ươm tạo. Có như thế DN mới có thể tiếp cận
được những dịch vụ hiện đại, giúp hiện thực hóa, thương mại hóa các ý tưởng, đề
tài nghiên cứu khoa học thành sản phẩm có khả năng chinh phục thị trường trong
và ngoài nước.
Các
chuyên gia cho rằng, để thương mại hóa sản phẩm KHCN, cần xây dựng mô hình đồng
hành để tăng tính tương tác, trao đổi thông tin giữa DN và viện, trường. Thay
vì làm ra sản phẩm rồi mới tìm đến DN để chuyển giao công nghệ, các viện, trường
nên kết hợp giải quyết những vấn đề còn tồn đọng trong DN. Cụ thể DN bỏ vốn, viện,
trường cử chuyên gia hoặc chia sẻ chi phí để cùng nghiên cứu và chia sẻ quyền sở
hữu đối với giải pháp, sản phẩm công nghệ. Theo bà Vũ Kim Hạnh, Giám đốc Trung
tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ DN, hiện nay có nhiều sản phẩm KHCN có tính
ứng dụng cao được nghiên cứu nhưng không được giới thiệu đúng cách, đúng kênh
nên đành phải "bỏ ngăn kéo". Vì thế, các viện, trường, Trung tâm ƯTDN
cần chú trọng đến hoạt động marketing cho sản phẩm nghiên cứu. Trong khuôn khổ
hợp tác với trung tâm ƯTDN Công nghệ Trường Đại học Cần Thơ, BSA sẽ tập trung hỗ
trợ Trung tâm tổ chức triển lãm sản phẩm nghiên cứu để giới thiệu đến DN và giới
truyền thông. Đồng thời, tăng cường thông tin 2 chiều giữa DN và các nhà khoa học
để cập nhật các xu hướng công nghệ mới trong sản xuất, kinh doanh cũng như giới
thiệu năng lực nghiên cứu của các nhà khoa học đến DN có nhu cầu nghiên cứu cải
tiến chất lượng sản phẩm hoặc sáng tạo ra sản phẩm mới phù hợp nhu cầu thị trường.