Ảnh minh họa.

Tiêu chảy và nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính (NKHHCT) là 2 bệnh thường gặp ở trẻ suy dinh dưỡng (SDD) và làm nặng thêm tình trạng SDD khi trẻ bị bệnh. Các nghiên cứu cho thấy kẽm là vi chất làm tăng cường khả năng miễn dịch cho cơ thể. Một số nghiên cứu cũng cho thấy trẻ bị SDD thường kèm theo với tình trạng thiếu kẽm và chính vì vậy làm cho trẻ SDD càng dễ mắc bệnh lý nhiễm trùng. Vậy việc bổ sung kẽm cho trẻ SDD sẽ làm giảm sự mắc bệnh tiêu chảy và NKHHCT cho trẻ? Nghiên cứu nhằm mục tiêu đánh giá hiệu quả của bổ sung kẽm đến tình trạng mắc bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính ở trẻ SDD; đánh giá hiệu quả của bổ sung kẽm đến tình trạng mắc bệnh tiêu chảy ở trẻ SDD.  

Trẻ <5 tuổi bị SDD sống tại xã Hương Hồ, huyện Hương Trà, Thừa Thiên Huế trong thời gian từ tháng 1/2009 đến tháng 1/2010. Đánh giá và phân loại SDD theo phân loại của Tổ chức Y tế thế giới với quần thể tham chiếu WHO 2007. Không đưa vào nghiên cứu trẻ mắc bệnh bẩm sinh hoặc mạn tính như tim bẩm sinh, thiếu máu huyết tán, bại não, hội chứng thận hư, hen. Nghiên cứu can thiệp tại cộng đồng có trẻ < 5 tuổi bị SDD tham gia tại điểm giáo dục phục hồi dinh dưỡng (GDPHDD) tại xã Hương Hồ trong thời gian nghiên cứu, đảm bảo đúng theo tiêu chuẩn chọn vào nghiên cứu ở trên. Số trẻ trong nghiên cứu là 129. Chọn mẫu thuận lợi, đảm bảo các yêu cầu sau: 2 nhóm trẻ được chọn vào nghiên cứu với số lượng tương đồng cho mỗi nhóm: nhóm can thiệp kẽm và nhóm đối chứng. 2 nhóm phải có sự tương đồng ban đầu về giới, mức độ SDD, độ tuổi. Phác đồ can thiệp: Nhóm chứng: Trẻ nhóm này sẽ đến tại các điểm GDPHDD để ăn các bữa ăn mẫu 1 tuần 2 buổi. Không được can thiệp kẽm. Nhóm can thiệp kẽm: ngoài 1 tuần 2 buổi đến ăn tại các điểm GDPHDD mỗi trẻ được bổ sung viên kẽm 10mg kẽm nguyên tố/ngày trong thời gian 1 tháng. Loại kẽm sử dụng: kẽm gluconat (FARZINCOL) do Công Ty Cổ phần Dược phẩm Dược liệu PHARMEDIC sản xuất. Thu thập số liệu hàng tuần điều tra viên đến tại các điểm GDPHDD để ghi nhận tình trạng mắc bệnh của trẻ và theo dõi tiến triển của bệnh. Nếu trẻ không đến tại các điểm GDPHDD, điều tra viên sẽ đến tại nhà để khám và đánh giá tình trạng bệnh. Thời gian theo dõi 6 tháng. Xử lý số liệu theo chương trình Medcal (MedCalc Software for windows; version 4.31.010, Belgium).

Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong 6 tháng có 24,6% trẻ nhóm can thiệp bị mắc bệnh trong khi nhóm chứng tỷ lệ này là 43,7% (p<0,05). Thời gian tiêu chảy trung bình/đợt của nhóm được bổ sung kẽm ngắn hơn có ý nghĩa so với nhóm chứng (4,1±0,8 so với 6,0 ±1,4) (p<0,01). Không có sự khác biệt về số đợt tiêu chảy trung bình, tần suất tiêu chảy giữa nhóm chứng và nhóm can thiệp. Chưa thấy sự khác biệt về số đợt nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính giữa nhóm bổ sung kẽm và nhóm chứng. Bổ sung kẽm cho trẻ suy dinh dưỡng đã làm giảm tỷ lệ mắc bệnh chung về tiêu chảy và nhiễn khuẩn cấp tính đặc biệt là giảm thời gian tiêu chảy/đợt. Nghiên cứu này chưa thấy sự cải thiện về tình trạng mắc bệnh nhiễm khuẩn cấp tính ở nhóm được bổ sung kẽm.