Ảnh: Bề mặt lạnh và khô của Sao Hỏa không phù hợp để trồng trọt. Nguồn: theguardian.com

Sống trên các hành tinh ngoài Trái Đất vẫn là ước mơ và tham vọng của loài người, và Sao Hoả, hành tinh “láng giềng” sẽ là đích đến đầu tiên trong hành trình này. Tuy nhiên, điều kiện trên Hành tinh Đỏ gây bất lợi cho việc trồng trọt - điều nhất định phải làm khi bắt đầu cuộc sống tại hành tinh khác. Sao Hoả quá lạnh lẽo, khô cằn và bị bắn phá bởi bức xạ, trong khi đó, đất chứa nhiều hoá chất độc hại tiềm tàng và bầu khí quyển thì gây khó chịu vì quá ít ni-tơ.

Để giải quyết vấn đề này, các nhà khoa học và các nhà văn viễn tưởng đã đề xuất ý tưởng “địa khai hoá” - cách tiếp cận đòi hỏi xây dựng lại toàn bộ hệ sinh thái và bầu khí quyển trên hành tinh khác nhằm phù hợp với điều kiện sống của con người. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi nguồn lực khổng lồ, ví dụ như làm bốc hơi toàn bộ nắp Bắc cực của Sao Hoả để giải phóng nước, và vẫn còn gây tranh cãi về tính thực tế.

Trong khi ý tưởng “địa khai hoá” còn đang khá viễn tưởng, các nhà khoa học tại Đại học Harvard đã đề xuất một cách làm khiêm tốn và khả thi hơn, liên quan đến việc xây dựng nhà kính trên Hành tinh Đỏ. Theo đó, bằng việc sử dụng các “tấm vật liệu aerogel”, các nhà khoa học có thể biến bề mặt khô cằn, lãnh lẽo của Sao Hoả thành đất phù hợp cho việc trồng trọt.

Bằng cách bắt chước hiệu ứng nhà kính tại Trái Đất - nơi năng lượng từ Mặt trời bị “bẫy” lại bởi tầng khí carbon dioxide và các khí khác, các tấm aerogel dày 2-3cm sẽ giữ nhiệt lượng ở lại để làm tan băng trên bề mặt Sao Hoả, vùng ngay dưới tấm kính.

Các tấm “aerogel” hoạt động bằng cách bắt chước hiệu ứng nhà kính tại Trái Đất, nơi năng lượng từ Mặt trời bị “bẫy” trong hành tinh bởi tầng khí quyển chứa carbon dioxide và các khí khác. Các tấm aerogel dày 2-3cm chặn các tia UV có hại, cho “lọt” ánh sáng đủ để quang hợp và vẫn đủ nhiệt lượng để tan băng trên bề mặt Sao Hoả. Khi được trải tại các vị trí thích hợp, những tấm này có thể làm nóng bề mặt và làm tan băng đủ để giữ cho thực vật tồn tại, như tảo hoặc động vật thuỷ sinh hay cung cấp chỗ cho các loại thực vật trên cạn phát triển bên dưới tấm kính.

Các tấm aerogel sẽ không giải quyết được tất cả các vấn đề nhưng chúng có thể giúp các phi hành gia trong tương lai tạo ra những ốc đảo màu mỡ trên các hành tinh hoang vắng, nơi thực vật và các sinh vật quang hợp khác có thể bén rễ. “Bởi vì sự sống sẽ chỉ phát triển bên dưới các tấm aerogel, nguy cơ ô nhiễm phần còn lại của Sao Hoả với các dạng sống ngoài hành tinh khác sẽ là tối thiểu” - Robin Wordsworth, người làm về các tấm “aerogel” tại Đại học Harvard, chia sẻ.

Phạm Nhật