Ảnh hưởng của một số điều kiện công nghệ đến hiệu suất trích ly dầu ngô
Trong công nghiệp lương thực - thực phẩm và công nghiệp nhẹ, ngô được sử dụng làm nguyên liệu để sản xuất rượu, cồn, tinh bột, dầu, bánh kẹo… Sau khi khai thác dầu, bã ngô có thể sử dụng làm thức ăn gia súc.
Trong ngô, đặc biệt là dầu ngô có chứa hàm lượng lớn axit béo không bão hòa như axit linoleic (55%), axit oleic (28%), axit linolenic (1%), kết hợp với vitamin E trong phôi ngô có thể giảm đi nồng độ cholesterol trong máu và ngăn ngừa chúng tích trữ lại ở thành mạch máu. Do đó, dầu ngô có tác dụng ngăn ngừa và điều trị đối với các bệnh về tim mạch, xơ vữa động mạch, mỡ máu cao và cao huyết áp. Glutathione trong ngô dưới tác động của selen có thể sản sinh ra chất giúp hồi phục sắc đẹp, hạn chế quá trình lão hóa
Nghiên cứu được thực hiện khảo sát trên 4 giống ngô lai: Giống ngô lai NK4300, DK6818, AG59 và ngô nếp lai AG500. Hạt ngô được thu mua tại hộ nông dân ở Đan Phượng (Hà nội) và Yên Châu (Sơn La) là những hạt già, đã phơi khô, loại bỏ hạt lép. Nguyên liệu có chất lượng đồng đều, không bị mối mọt, sâu bệnh. Ngô nguyên liệu được bao kín, bảo quản trong điều kiện khô ráo, thoáng mát, hạt ngô với hàm lượng dầu 3,36 - 5,73% theo chất khô nhằm mục đích lựa chọn giống ngô thích hợp cho quá trình trích ly dầu. Nghiên cứu đã lựa chọn được nguyên liệu thích hợp cho trích ly dầu ngô là giống ngô NK4300 với hàm lượng dầu so với tổng lượng chất khô là 5,73%. Độ mịn nguyên liệu hạt ngô thích hợp nhất là 0,1 < d ≤ 0,25 mm. Quy trình công nghệ trích ly dầu ngô theo phương pháp này cho hiệu suất thu nhận dầu đạt 96,81% với các thông số kĩ thuật tối ưu gồm dung môi trích ly n - hexan; số lần trích ly 2 lần (Trích ly lần 1: tỷ lệ nguyên liệu/dung môi là 1/8 trong 5 giờ; trích ly lần 2: tỷ lệ nguyên liệu/dung môi là 1/4 trong 2 giờ) nhiệt độ trích ly 690C. Dầu hạt ngô thu được có hàm lượng cao axit béo linoleic (ω - 6) 45,65%, axit oleic (ω - 9) 34,30%, axit béo không bão hòa rất tốt cho sức khỏe và hàm lượng cao vitamin E, đây chính là những nguồn nguyên liệu rất quý, có giá trị cao trong sản xuất thực phẩm chức năng và dược phẩm.. Sau khi trích ly, dịch trích ly được cô đặc bằng thiết bị cô quay chân không thu được dầu ngô.
Dầu hạt ngô thu được có hàm lượng các acid béo không bão hòa và hàm lượng vitamin E cao là nguồn nguyên liệu trong sản xuất thực phẩm chức năng và dược phẩm.
Theo Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam - Số 11/2016