Tiêu chuẩn hóa chẩn đoán bệnh cảnh y học cổ truyền trong các bệnh lý y học hiện đại đang là một chiến lược phát triển y học cổ truyền trên thế giới. Rối loạn lipid máu là bệnh lý chuyển hóa gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Việc chẩn đoán bệnh cảnh Đàm thấp theo Y học cổ truyền trong bệnh lý này chưa có tiêu chuẩn thống nhất và chưa đạt được sự đồng thuận cao. Vì thế, nhóm nghiên cứu tiến hành xây dựng tiêu chuẩn chẩn đoán cho bệnh cảnh Đàm thấp theo y học cổ truyền trong bệnh lý rối loạn lipid máu dựa trên khảo sát y văn và ý kiến chuyên gia nhằm giúp cho công tác giảng dạy và thực hành lâm sàng y học cổ truyền được thuyết phục hơn; đồng thời góp phần vào chiến lược chung trong việc phát triển nền y học cổ truyền Việt Nam.

Với thiết kế quan sát mô tả trên đối tượng nghiên cứu gồm hơn 10 y văn y học cổ truyền và ý kiến của hơn 10 chuyên gia y học cổ truyền qua 3 giai đoạn: Giai đoạn 1: liệt kê và định nghĩa tất cả triệu chứng của Đàm thấp dựa trên 15 y văn được chọn. Giai đoạn 2: khảo sát ý kiến 11 chuyên gia về tần suất gặp các triệu chứng đã liệt kê thấy trên bệnh nhân Rối loạn lipid máu dựa theo bảng phỏng vấn. Giai đoạn 3: tính hệ số đồng thuận kappa giữa ý kiến chuyên gia và y văn cho từng triệu chứng và xây dựng tiêu chuẩn chẩn đoán, gồm các tiêu chuẩn chính và phụ.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, nghiên cứu tổng hợp được 10/66 triệu chứng có tỉ lệ gặp > 50% dựa trên 15 y văn y học cổ truyền và dựa trên ý kiến 11 chuyên gia giúp loại được 53/66 triệu chứng. Sau khi phân tích, chúng tôi xác định 13 triệu chứng có giá trị chẩn đoán gồm có 05 triệu chứng chính gồm béo bệu, thích ăn đồ béo ngọt, mạch hoạt, rêu dày, rêu dính và 08 triệu chứng phụ gồm rêu nhờn, nặng nề tứ chi, lưỡi hồng nhạt, nặng đầu, ngực đầy, tê tay chân, lưỡi bệu, mệt mỏi. Chẩn đoán bệnh cảnh Đàm thấp rối loạn lipid máu dựa trên y văn và ý kiến chuyên gia khi có từ 3/5 triệu chứng chính hoặc có 4/13 triệu chứng trong đó có ít nhất 1 triệu chứng chính. Chẩn đoán xác định bệnh cảnh Đàm thấp trên bệnh nhân rối loạn lipid máu khi có 3/5 triệu chứng chính hoặc có 4/13 triệu chứng trong đó có ít nhất 1 triệu chứng chính.

ctngoc