Đái tháo đường là bệnh nội tiết và rối loạn chuyển hóa phổ biến ở các nước đang phát triển. Tần suất đái tháo đường type 2 đã và đang có khuynh hướng gia tăng trên toàn thế giới và ở Việt Nam. Kiểm soát kém bệnh đái tháo đường sẽ dẫn đến sự tiến triển các bệnh mạch máu lớn, gây mù mắt, suy thận, bệnh thần kinh và cắt cụt chi. Do đó việc kiểm soát glucose máu và các yếu tố nguy cơ giúp làm giảm các biến chứng của bệnh đái tháo đường và hạn chế tử vong. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy đa số bệnh nhân không kiểm soát được glucose máu.

Điều trị đái tháo đường type 2 hiệu quả, cần có sự kết hợp bộ ba giữa chế độ dinh dưỡng, chế độ tập luyện và dùng thuốc. Trong đó việc dùng thuốc có vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát glucose máu. Do đó việc tìm hiểu nguyên nhân và các yếu tố ảnh hưởng đến vấn đề kiểm soát glucose máu kém giúp tìm ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả điều trị cho bệnh nhân đái tháo đường type 2. Mà trong đó quan trọng nhất vẫn là vấn đề hiểu biết về thuốc và sự tuân thủ dùng thuốc của bệnh nhân.

Xuất phát từ lý do trên, Nghiên cứu tiến hành  với mục tiêu sau: (1) Khảo sát tình hình sử dụng các thuốc hạ glucose máu, các kiểu phối hợp thuốc, (2) Đánh giá sự tuân thủ thuốc và các yếu tố liên quan đến sự tuân thủ thuốc và (3) Xác định mối liên quan giữa mức độ tuân thủ thuốc và glucose máu, HbA1c. Nghiên cứu áp dụng phương pháp mô tả cắt ngang được thực hiện để đánh giá sự tuân thủ dùng thuốc ở các bệnh nhân đái tháo đường  type 2 đến khám và điều trị tại Bệnh viện Đa Khoa Thiện Hạnh Đắk Lắk từ tháng 7/2017 đến tháng 6/2018. Sự tuân thủ thuốc được đánh giá bằng cách phỏng vấn bệnh nhân với bộ câu hỏi Morisky Medication Adherence Scale. Xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS 17.0.

Qua thời gian thực hiện, kết quả nghiên cứu cho thấy: Phác đồ 2 thuốc là phác đồ được sử dụng nhiều nhất (66%). Thuốc uống được sử dụng nhiều nhất là metformin và gliclazid với tỷ lệ lần lượt là 88,1% và 50,1%. Tỷ lệ bệnh nhân có sử dụng insulin trong phác đồ là 28,1%. Tỷ lệ tuân thủ tốt, trung bình, kém lần lượt là 48,6%; 27,5%; 23,9%. Các yếu tố liên quan có ý nghĩa thống kê đến sự tuân thủ thuốc là dân tộc, địa dư, thời gian mắc bệnh, số thuốc hạ glucose máu, tổng số thuốc điều trị, số lần dùng thuốc, sử dụng insulin trong phác đồ. Có mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa mức độ tuân thủ dùng thuốc và kiểm soát glucose máu, HbA1c với p < 0,05.

Qua kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tuân thủ dùng thuốc ở bệnh nhân đái tháo đường tương đối cao. Một số yếu tố về cơ địa, bệnh và điều trị có liên quan đến sự tuân thủ dùng thuốc. Có mối liên quan giữa tuân thủ dùng thuốc và kiểm soát mục tiêu điều trị đái tháo đường.

Vân Anh