Cây dứa (Ananas comusus (L.) Merr) là một trong những cây ăn quả quan trọng trên thế giới sử dụng cho mục đích ăn tươi và chế biến trong đó Việt Nam là một trong những nước có diện tích  trồng và sản lượng lớn với chủ yếu là nhóm dứa Queen. Với xấp xỉ 90% tổng diện tích trồng dứa trong cả nước, nhóm dứa Queen tập trung chủ yếu ở đồng bằng sông Cửu Long, ước tính khoảng trên 20.000 ha, chiếm hơn 56% tổng diện tích dứa toàn quốc. Các giống thuộc nhóm Queen dễ canh tác, thích hợp với đất phèn, chất lượng ngon, nhưng quả nhỏ, năng suất thấp, chỉ đạt từ 24 - 30 tấn/ha. Nhóm dứa Cayen có đặc điểm quả hình trụ, mắt quả nông và nở, lá ít hoặc không gai, dễ chăm sóc nhưng thịt quả màu trắng nhạt, phẩm chất quả không ngon.

Từ kết quả chọn tạo giống dứa được thực hiện từ năm 2010, một số giống/dòng lứa lai triển vọng được khảo nghiệm tại Tiền Giang và Long An từ năm 2014 nhằm chọn được giống dứa Cayen có năng suất và chất lượng quả cao hơn các giống cùng nhóm đang được trồng ở các tỉnh phía Nam.

Các giống/ dòng dứa Cayen trong nghiên cứu khảo nghiệm cơ bản gồm: 6 giống có nguồn gốc từ thu thập và lai tạo mới tại Viện Cây ăn quản miền Nam và Viện Nghiên cứu Rau quả. Hai giống đối chứng là giống dứa Cayen LĐ2 và giống khóm Queen tuyển chọn (Queen TC). KHối lượng cây giống sử dụng trồng mới trong nghiên cứu đạt 200g/cây, cây sinh trưởng tốt, không sâu bệnh. Dòng dứa lai 2 được chọn từ kết quả khảo nghiệm cơ bản được đưa khảo nghiệm sản xuất thử cùng với giống đối chứng là Cayen LĐ2 tại 2 tỉnh Long An và Tiền Giang.

Qua 2 giai đoạn trồng khảo nghiệm, từ 8 giống/dòng dứa Cayen thu thập và lai tạo được, đã xác định được dòng dứa lai 2 có ưu điểm vượt trội về năng suất và phẩm chất quả. Dòng dứa lai 2 có tỷ lệ ra hoa cao (98,50% ở vụ 1 và 99,17% ở vụ 2), quả to (bình quân 1418,00 g/quả ở vụ 1 và 1339,67 g/quả ở vụ 2), năng suất khá cao và ổn định qua 2 vụ thu hoạch (73,12 - 79,55 tấn/ha), cao hơn khác biệt so với giống dứa Cayen LĐ2. Dòng dứa lai 2 có thịt quả màu vàng, tỷ lệ thịt quả đạt 68,53%, độ chắc thịt quả đạt 2,52 kg/cm2 , độ brix đạt 17,65% và hàm lượng vitamin C trong quả đạt 17,07 mg/100 g. Dòng dứa lai 2 đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận là giống dứa cho sản xuất thử ở các tỉnh phía Nam với tên giống dứa Cayen LĐ13.

Vân Anh