Một máy bay trực thăng trên Thung lũng Orroral khi lửa đang cháy lan qua công viên quốc gia Namadgi vào tháng 1 vừa qua ở thủ đô Canberra, Australia. Ảnh: Getty Images.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications, ngày 3-7, cho thấy sự leo thang của các đợt sóng nhiệt khác nhau trên khắp hành tinh. Khu vực Amazon, đông bắc Brazil, tây Á (bao gồm các phần của tiểu lục địa và trung tâm châu Á) và Địa Trung Hải đều trải qua sự thay đổi nhanh hơn. Khu vực có người ở duy nhất không tăng sóng niệt là miền trung nước Mỹ.

Nghiên cứu đã tìm thấy xu hướng gia tăng rõ ràng trong tổng số ngày nắng nóng trên khắp các khu vực, và sóng nhiệt đã trở nên dài hơn trong 70 năm qua.

Trong mùa nắng nóng tồi tệ nhất của Australia, đã có thêm 80 °C nhiệt tích lũy trên cả nước. Ở Nga và Địa Trung Hải, các mùa khắc nghiệt nhất bị “nướng” thêm 200 °C trở lên.

"Không chỉ chúng ta đã thấy sóng nhiệt ngày càng nhiều trên toàn thế giới trong 70 năm qua, mà xu hướng này đã tăng tốc rõ rệt", Tiến sĩ Sarah Perkins Kirkpatrick, Trung tâm nghiên cứu thời tiết cực đoan của Hội đồng nghiên cứu Australia, tác giả chính cho biết.

"Tương tự, nhiệt tích lũy cho thấy sự tăng trung bình nhiệt độ toàn cầu từ 1-4,5 °C mỗi thập kỷ, nhưng ở một số nơi như Trung Đông, một phần của châu Phi và Nam Mỹ, xu hướng lên tới 10 °C một thập kỷ", bà nói.

Các nhà khoa học về khí hậu đã cảnh báo về sự gia tăng sóng nhiệt gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu từ lâu, nhưng các nhà hoạch định chính sách đã chậm trễ trong hành động. Ảnh: Unsplash.

Bà cho rằng xu hướng này phù hợp với những gì các nhà khoa học về khí hậu đã dự báo từ lâu, sự gia tăng sóng nhiệt sẽ là một dấu hiệu rõ ràng của sự nóng lên toàn cầu. Và các nhà hoạch định chính sách cần hành động khẩn cấp để ngăn chặn những tác động xấu nhất của khủng hoảng khí hậu.

“Thời gian cho sự không hành động đã kết thúc. Chúng ta đã chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ theo từng khu vực trong các đợt sóng nhiệt và sự gia tăng nhanh chóng số lượng các hiện tượng này là những chỉ số rõ ràng cho thấy sự nóng lên toàn cầu đang tăng tốc”, bà Perkins Kirkpatrick nói.

Các đợt nắng nóng tồi tệ nhất được ghi nhận thường xuyên đã gây ra hậu quả thảm khốc. Ở miền đông nam Australia, mùa nắng nóng tồi tệ nhất là mùa hè năm 2009, khi ước tính có thêm 374 người chết trong ba ngày do nhiệt độ quá cao. Và hai tuần sau đó, trận cháy rừng đã giết chết 173 người.

Đợt nắng nóng nghiêm trọng nhất tấn công Địa Trung Hải là vào mùa hè năm 2003, khi ước tính có 70.000 ca tử vong trên khắp châu Âu, nhiệt độ cực cao cũng gây thiệt hại hơn 13,1 tỷ euro cho nông nghiệp và rừng.

HOÀNG DƯƠNG (Theo Guardian, Phys)