18.000 trận động đất xảy ra ở Iceland trong hơn một tuần, báo hiệu khả năng núi lửa sắp phun trào
Núi lửa ở tây nam Iceland đã im ắng trong 800 năm, nhưng thời kỳ nghỉ ngơi có thể sẽ sớm kết thúc: Hơn 18.000 trận động đất xảy ra khu vực này chỉ trong hơn một tuần vừa qua, khiến các nhà khoa học tin rằng núi lửa sắp phun trào.
Một cây cầu nối liền hai mảng kiến tạo Á-Âu và Bắc Mỹ, gần Grindavik, Iceland.
Mặc dù hầu hết các trận động đất chỉ kéo dài vài giây, cũng không quá mạnh, nhưng đã tác động đến cư dân ở thủ đô Reykjavik, chỉ cách 20 dặm về phía bắc của Bán đảo Reykjanes, Iceland, nơi động đất xảy ra.
“Người dân ở Reykjavik thức dậy buổi sáng trong một trận động đất, và buổi tối đi ngủ với một trận động đất," Thorvaldur Thordarson, giáo sư về núi lửa tại Đại học Iceland, cho biết. “Động đất xảy ra quá nhiều và điều này khiến người dân lo lắng, nhưng thực tế không có gì phải lo cả, thế giới sẽ không sụp đổ”.
Động đất thường xảy ra ở Iceland vì nó nằm giữa hai mảng kiến tạo của Trái đất, mảng Bắc Mỹ và Á- Âu, bị chia cắt bởi sống núi giữa Đại Tây Dương Mid-Atlantic Ridge.
Chuỗi động đất lần này bắt đầu từ ngày 24/2 bằng một trận động đất 5,7 độ richter, cũng là trận động đất lớn nhất cho đến nay. Tiếp theo sau là hàng nghìn trận động đất khác, như riêng ngày 3/3 có hơn 2.500 trận động đất đã được Văn phòng Khí tượng Iceland đo được, tiếp theo là 800 trận nữa trong những giờ đầu tiên của ngày 4/3.
Trong quá khứ, những hoạt động địa chất tương tự thường báo hiệu cho các vụ phun trào núi lửa, và theo Văn phòng Khí tượng Iceland, các chuyển động của magma hay đá nóng chảy sâu trong lòng đất có thể là nguyên nhân cho chuỗi động đất lần này. Văn phòng đồng thời cảnh báo, một vụ phun trào có thể xảy ra trong vài ngày hoặc vài tuần tới.
Freysteinn Sigmundsson, giáo sư nghiên cứu về địa vật lý tại Đại học Iceland, cho biết: “Hai mảng kiến tạo đang di chuyển ra xa nhau và chuyển động đó tạo điều kiện cho magma phun trào trên bề mặt."
Còn theo Tiến sĩ Pall Einarsson, a giáo sư danh dự ngành địa vật lý tại Đại học Iceland, ít nhất 3 trong số 5 ngọn núi lửa ở khu vực Reykjanes đã xuất hiện chuyển động magma kể từ khi hoạt động địa chấn trong khu vực bắt đầu mạnh lên từ tháng 12/2019. “Chúng ta có thể đang bước vào một thời kỳ hoạt động núi lửa mới ở bán đảo này.”
Iceland có khoảng 30 núi lửa đang hoạt động, nhưng các nhà núi lửa học nói rằng một vụ phun trào ở Reykjanes cũng sẽ không đe dọa các khu vực có người sinh sống trên bán đảo.
“Có nguy cơ một vụ phun trào mạnh, nhưng không phải bùng nổ,” Tiến sĩ Sigmundsson cho biết. Ông nói thêm rằng, bất kỳ hoạt động núi lửa nào sắp xảy ra cũng khó có khả năng gây gián đoạn cuộc sống như vụ phun trào năm 2010, khi một ngọn núi lửa ở Iceland thải ra một đám tro bụi khổng lồ đến mức gây ra một trong những vụ gián đoạn giao thông hàng không nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ, khiến hàng triệu hành khách bị mắc kẹt ở châu Âu.
Theo Tiến sĩ Thordarson, những đợt phun trào cuối cùng ở Reykjanes kéo dài từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 13. “Các đợt hoạt động của núi lửa trong khu vực này xảy ra khoảng 800 năm một lần. Có vẻ như đã đến lúc," ông nói.
Hoàng Nam