Tiểu não có thể đóng vai trò quan trọng trong sự tiến hóa não người
Tiểu não là một phần não có vai trò chủ yếu điều phối chuyển động - đã trải qua những thay đổi tiến hóa có thể góp phần tạo nên văn hóa, ngôn ngữ và cách sử dụng công cụ của con người. Phát hiện mới này của Elaine Guevara thuộc Đại học Duke và các đồng nghiệp, được công bố ngày 6 tháng 5 trên tạp chí PLOS Genetics.
Các nhà khoa học nghiên cứu cách con người phát triển khả năng suy nghĩ và học tập vượt trội thường tập trung vào vỏ não trước trán, một phần não quan trọng đối với các chức năng điều hành, như lý luận đạo đức và ra quyết định. Nhưng gần đây, tiểu não đã bắt đầu được chú ý nhiều hơn vì vai trò của nó đối với nhận thức của con người. Các nhà khoa học đã nghiên cứu sự tiến hóa của tiểu não và vỏ não trước trán bằng cách tìm kiếm sự khác biệt về phân tử giữa người, tinh tinh và khỉ. Cụ thể, họ đã kiểm tra bộ gen từ hai loại mô não của ba loài để tìm ra sự khác biệt biểu sinh. Đây là những sửa đổi không làm thay đổi trình tự DNA nhưng có thể ảnh hưởng đến việc bật và tắt gen nào và có thể được di truyền cho các thế hệ sau.
So với tinh tinh và khỉ đuôi dài, con người có sự khác biệt biểu sinh ở tiểu não nhiều hơn so với vỏ não trước trán, làm nổi bật tầm quan trọng của tiểu não trong quá trình tiến hóa não người. Sự khác biệt về biểu sinh đặc biệt rõ ràng trên các gen liên quan đến phát triển não, viêm não, chuyển hóa chất béo và độ dẻo của khớp thần kinh - sự tăng cường hoặc suy yếu các kết nối giữa các tế bào thần kinh tùy thuộc vào tần suất chúng được sử dụng.
Sự khác biệt biểu sinh được xác định trong nghiên cứu mới có liên quan đến việc tìm hiểu cách thức hoạt động của bộ não người và khả năng thích ứng và tạo ra các kết nối mới. Những khác biệt biểu sinh này cũng có thể liên quan đến quá trình lão hóa và bệnh tật. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng sự khác biệt biểu sinh giữa người và tinh tinh ở vỏ não trước có liên quan đến các gen liên quan đến các tình trạng tâm thần và thoái hóa thần kinh. Nhìn chung, nghiên cứu mới khẳng định tầm quan trọng của tiểu não khi nghiên cứu cách bộ não con người phát triển.
ctngoc