SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Ứng dụng kỹ thuật PCR trong chẩn đoán feline herpesvirus-1 (FHV-1) ở mèo

[23/06/2021 15:39]

Nghiên cứu do nhóm tác giả Nguyễn Thị Ngọc, Lê Văn Phan, Ngô Thị Hạnh, Hồ Chí Lưu, Trịnh Thị Bích Ngọc, Nguyễn Thị Yến và Lê Văn Hùng - Khoa Thú y, Học viện Nông nghiệp Việt Nam thực hiện.

Feline Herpesvirus-1 (FHV-1) là ADN virus sợi kép. FHV-1 là bệnh truyền nhiễm phổ biến trên mèo với tỉ lệ nhiễm khoảng 90% khi kiểm tra huyết thanh học. Thể tiên phát của FHV-1 thường xẩy ra ở mèo sơ sinh hoặc mèo con và thường dẫn đến bệnh lý đường hô hấp trên. Ở thể tiên phát, mèo thường xuất hiện bệnh lý ở mắt (có thể cả hai bên), trong đó chủ yếu con vật bị viêm kết mạc mắt, ngoài ra có thể bị viêm loét giác mạc. Để chẩn đoán mèo mắc FHV-1, có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau như: PCR, phân lập virus, miễn dịch huỳnh quang… Với ưu điểm thời gian chẩn đoán nhanh và độ chính xác cao, phương pháp PCR được coi là tiêu chuẩn vàng cho chẩn đoán nhiễm FHV-1. Sandmeyer & cs. (2010) đã thực hiện chẩn đoán FHV-1 trên mèo tại Canada bằng phản ứng PCR khi sử dụng mồi khuếch đại một vùng đầu cuối của gen FHV-1.

Tại Việt Nam, đã có một nghiên cứu khảo sát huyết thanh sử dụng phương pháp miễn dịch huỳnh quang nhằm phát hiện sự lưu hành của FHV-1 trên mèo và báo tại thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội của Nakamura & cs. (1999). Hiện nay, phong trào nuôi mèo nhập ngoại ngày càng phát triển. Bên cạnh đó, nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và kế phát các bệnh khác trên mèo cũng tăng lên, một trong các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trên mèo phải kể đến bệnh do Feline Herpesvirus-1 gây ra. Đây là bệnh rất khó nhận biết dấu hiệu lâm sàng do chúng có thể ghép với các bệnh khác và có nhiều thể bệnh trong đó có thể ẩn, mang trùng; thậm chí con vật điều trị khỏi bệnh vẫn có nguy cơ phát tán mầm bệnh. Với tỉ lệ chết khá cao đối với mèo sơ sinh hoặc cá thể mèo bị ức chế đáp ứng miễn dịch, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho người nuôi. Mặc dù trên thế giới, các nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật PCR trong chẩn đoán FHV-1 rất phổ biến. Tuy nhiên tại Việt Nam hiện nay, các nghiên cứu về bệnh còn chưa được thực hiện nhiều, đặc biệt chưa có báo cáo nào về ứng dụng kỹ thuật sinh học phân tử trong chẩn đoán FHV-1. Nghiên cứu này nhằm chẩn đoán chính xác những mèo đang có triệu chứng lâm sàng nghi mắc FHV-1 như viêm mắt, viêm đường hô hấp trên, từ đó tạo cơ sở để xây dựng quy trình phòng và điều trị bệnh hiệu quả. Do vậy, nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật PCR (Polymerase chain reaction) trong chẩn đoán Feline herpesvirus-1 ở mèo là cần thiết và cấp bách trong bối cảnh thực tiễn tại Việt Nam hiện nay.

Feline Herpesvirus-1 (FHV-1), loại ADN virus sợi đôi có vỏ bọc, là một trong những tác nhân chính gây bệnh đường hô hấp trên và bệnh ở mắt của mèo. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm ứng dụng phương pháp PCR trong chẩn đoán FHV-1. Nghiên cứu được tiến hành trên 317 mèo.

Kết quả nghiên cứu cho thấy có 62 trong số 317 mèo (19,56%) có dấu hiệu mắc FHV-1 bằng phương pháp chẩn đoán lâm sàng. Có 22/62 ca dương tính với FHV-1 bằng phương pháp PCR, chiếm tỉ lệ 35,48%. Có 22/317 ca dương tính với FHV-1, chiếm 6,94% so với tổng số mèo được khảo sát. Mèo nhỏ hơn 12 tháng tuổi có tỉ lệ mắc FHV-1 cao hơn mèo trưởng thành và mèo chưa được tiêm vacxin có tỉ lệ mắc FHV-1 cao hơn mèo đã tiêm vacxin. Mèo mắc FHV-1 có biểu hiện lâm sàng chủ yếu như mệt mỏi, chán ăn, tiết dịch mắt, tiết dịch mũi, hắt hơi, viêm kết mạc, viêm giác mạc, ngoài ra một số biểu hiện bị loét miệng và sốt. Kết quả nghiên cứu chỉ tiêu huyết học cho thấy chỉ số bạch cầu tăng nhẹ (17,77 ± 0,70 ´ 103 /µl) ở các ca mắc bệnh do FHV-1.

ctngoc

Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2021, 19(5): 616-624
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ