Nhóm nghiên cứu tại Viện Hóa học. Ảnh: Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam

Theo các nhà khoa học, hiện nay, việc nghiên cứu, cấp phép, sản xuất và tiêm chủng một số loại vaccine như Astrazeneca, Pfizer, Moderna, Johnson & Johnson đã góp phần ngăn ngừa đại dịch COVID-19 hiệu quả. Tuy nhiên, do xuất hiện nhiều loại biến thể mới có khả năng kháng vaccine nên thuốc chống virus là yếu tố bổ sung quan trọng cho các loại vaccine hiện có trong phòng và chống đại dịch COVID-19.

Favipiravir là thuốc có cơ chế hoạt động tương tự như Remdesivir nhưng được sử dụng ở đường uống và lần đầu tiên được sử dụng chống SARS-CoV-2 ở Vũ Hán. Loại thuốc này cũng được chấp thuận sử dụng ở Ý, Nhật, Nga và một số nước khác.

GS.TS. Nguyễn Văn Tuyến, Viện trưởng Viện Hóa học cho biết, được sự chỉ đạo của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Hóa học đã tiến hành nghiên cứu tổng hợp thuốc điều trị SARS-CoV-2. Viện đã nghiên cứu thành công phương pháp mới, hiệu quả tổng hợp thuốc Favipiravir trong phòng thí nghiệm.

Kết quả nghiên cứu của Viện góp phần vào nỗ lực chung của các nhà khoa học Việt Nam trong nghiên cứu thuốc, vaccine và sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19. Theo GS Tuyến, trong thời gian tới, các nhà khoa học của Viện Hóa học- Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam sẽ tiếp tục hoàn thiện và nâng quy mô quy trình tổng hợp thuốc này và đăng kí bằng sáng chế.

Các công bố nghiên cứu cho thấy việc tổng hợp loại thuốc này cần qua 7-8 bước phản ứng. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu của Viện Hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam bước đầu cải tiến phương pháp bằng cách rút ngắn quy trình tổng hợp thuốc, chỉ qua ba bước phản ứng đơn giản và hiệu quả, từ nguyên liệu có sẵn trong nước. Nhờ vậy, giá thành hợp lý hơn, phù hợp với điều kiện sản xuất ở Việt Nam. 

GS Tuyến cho biết thêm, nghiên cứu được thực hiện từ tháng 8 năm 2020 với mong muốn hạn chế phụ thuộc nguồn thuốc nhập khẩu.

Favipiravir trên thế giới hiện được thử nghiệm lâm sàng trong điều trị Covid-19 đến pha 3, hiệu quả tới 97%. Trong nghiên cứu thuốc có 3 pha thử nghiệm lâm sàng, pha 3 thử nghiệm trên nhóm bệnh nhân lớn nhất (300 - 3.000 hoặc hơn tùy thuộc vào bệnh/tình trạng y tế được nghiên cứu) nhằm đánh giá chính xác mức độ hiệu quả và độ an toàn của thuốc.

Loại thuốc này được chỉ định trong các trường hợp nhẹ hoặc trung bình, ngăn ngừa bệnh tiến triển nghiêm trọng, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn và giảm gánh nặng điều trị bằng cách rút ngắn thời gian nằm viện. Thuốc giúp sớm loại bỏ virus để hạn chế lây nhiễm bệnh trong cộng đồng.

Favipiravir là loại thuốc kháng virus đã được cấp phép tại Nhật Bản từ năm 2014 để điều trị bệnh cúm. Favipiravir đóng vai trò tiền chất, khi uống vào cơ thể sẽ sinh ra hợp chất có tên gọi T-705-RPT. Chất T-705-RPT này tác động vào ARN của virus khiến nó không sinh sôi được, dẫn tới giảm nồng độ và bị đào thải.

Phong Lâm