Bầu trời màu cam trên thành phố London. Mức độ ô nhiễm không khí ở London đã giảm trong những năm gần đây. Ảnh: Michael Heath/Alamy

Nghiên cứu được thực hiện trên 13.000 người bệnh ở phía nam London, Anh, kể từ khi họ bắt đầu sử dụng các dịch vụ sức khỏe tâm thần.

Kết quả, nghiên cứu phát hiện mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí và mức độ nghiêm trọng của bệnh tâm thần rõ rệt nhất đối với NO2, chất chủ yếu phát ra từ các phương tiện chạy diesel. Trong khu vực nghiên cứu, nồng độ NO2 trung bình hằng quý dao động từ 18 đến 96 μg/m³. Nhóm nghiên cứu phát hiện, những người tiếp xúc với nồng độ ô nhiễm cao hơn 15μg/m³ sau một năm sẽ có nguy cơ nhập viện cao hơn 18% và nguy cơ cần điều trị ngoại trú cao hơn 32%.

Nhóm nghiên cứu đã đánh giá dữ liệu bệnh nhân 7 năm sau lần điều trị đầu tiên và thấy mối liên hệ với ô nhiễm không khí vẫn còn rất rõ ràng. Những phát hiện này không thể giải thích bởi một loạt các yếu tố như tuổi tác, giới tính, dân tộc, điều kiện sống thiếu thốn hoặc mật độ dân số, mặc dù những yếu tố không xác định vẫn có thể đóng vai trò quan trọng.

Nghiên cứu này không được thiết kế để chứng minh mối liên hệ nhân quả giữa ô nhiễm không khí và mức độ nghiêm trọng của bệnh tâm thần, nhưng nhóm nghiên cứu cho rằng mối liên hệ này là "hợp lý về mặt sinh học" vì các chất gây ô nhiễm không khí có đặc tính gây viêm mạnh và viêm được cho là một yếu tố gây các chứng rối loạn tâm thần và tâm trạng.

Theo nhóm nghiên cứu, có thể áp dụng những phát hiện này cho hầu hết các thành phố ở những nước phát triển và việc cắt giảm ô nhiễm không khí có thể mang lại lợi ích cho hàng triệu người.

Mặc dù mức độ ô nhiễm không khí ở London đã giảm trong những năm gần đây nhưng thực sự, không có một ngưỡng an toàn nào cả - TS. Ioannis Bakolis, thuộc Đại học King’s College London, người đứng đầu nghiên cứu đã được công bố trên Tạp chí Tâm thần học Anh, nói. "Ngay cả ở mức độ ô nhiễm không khí thấp, ta vẫn có thể quan sát thấy hiệu ứng quan trọng này."

Một số nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra, sự gia tăng nhỏ trong ô nhiễm không khí liên quan đáng kể đến sự gia tăng trầm cảm và chứng lo âu. Ngoài ra, không khí bẩn còn có mối liên hệ với số vụ tự tử tăng, và cho thấy lớn lên ở những nơi bị ô nhiễm làm tăng nguy cơ rối loạn tâm thần.

Vài nghiên cứu khác thì phát hiện, ô nhiễm không khí gây ra sụt giảm mạnh về trí tuệ và liên quan đến chứng mất trí nhớ. Một đánh giá toàn cầu vào năm 2019 kết luận rằng ô nhiễm không khí có thể gây hại cho mọi cơ quan trong cơ thể con người.

Ngân hàng Thế giới ước tính, ô nhiễm không khí gây thiệt hại cho nền kinh tế toàn cầu 5.000 tỷ USD mỗi năm, nhưng ước tính này chỉ bao gồm những thiệt hại gây ra cho những bệnh như tim và phổi.

"Đánh giá chi phí hiện mới chỉ là một nhân tố trong sức khỏe thể chất, nhưng chúng tôi thấy ngày càng nhiều nghiên cứu chứng minh mối liên hệ [của ô nhiễm không khí] với sức khỏe tâm thần" - theo Joanne Newbury, Đại học Bristol, thành viên nhóm nghiên cứu. "Chúng tôi nghĩ rằng quan trọng là phải bao gồm tất cả những điều trên, bởi vì nó có thể làm thay đổi quy mô và giúp nhìn nhận rõ ràng hơn rằng đầu tư vào giảm ô nhiễm không khí sẽ đem lại hiệu quả chi phí."

Trang Linh dịch