Biểu hiện một số gen điều hòa miễn dịch ở bệnh bạch cầu tủy mạn
Nghiên cứu do các tác giả Nguyễn Hoàng Giang, Nguyễn Thị Xuân - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, tác giả Nguyễn Thanh Huyền - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam nhằm mục tiêu xác định biểu hiện mRNA của các gen này trên tế bào bạch cầu của bệnh nhân CML bằng kỹ thuật realtime-PCR phục vụ cho công tác chẩn đoán bệnh và hướng tới các nghiên cứu sâu hơn cho điều trị gen đích đạt hiệu quả.
Bệnh bạch cầu dòng tủy mạn tính là bệnh ung thư máu có sự tăng trưởng bất thường của các tế bào bạch cầu dòng tủy ở tất cả các giai đoạn biệt hóa. Hơn 90% các trường hợp bị bệnh là do đột biến chuyển đoạn thuận nghịch hai gen BCR và ABL trên nhiễm sắc thể t (9; 22) dẫn đến hình thành nhiễm sắc thể bất thường Philadelphia. Protein BCR-ABL biểu hiện hoạt động tyrosine kinase bất thường làm thay đổi hoạt động của các tín hiệu STAT và NF-κB gây ra sự tăng sinh không kiểm soát của tế bào dòng tủy. Ba gen CTLA-4, PD-1 và LAG3 có chức năng kiểm soát miễn dịch bằng cơ chế ức chế hoạt động của tế bào T hỗ trợ. Gen klotho có chức năng chống viêm và ung thư. Các gen tín hiệu STAT có vai trò điều hòa chức năng của tế bào thông qua sự phosphoryl hóa và gen IκB-α điều hòa thông qua sự giáng hóa trong tế bào ung thư.
Nghiên cứu này tiến hành xác định biểu hiện mRNA của các gen này trên tế bào bạch cầu của bệnh nhân bệnh bạch cầu dòng tủy mạn tính bằng kỹ thuật realtime-PCR phục vụ cho công tác chẩn đoán bệnh và hướng tới các nghiên cứu sâu hơn cho điều trị gen đích đạt hiệu quả. Đối tượng nghiên cứu là mẫu máu ngoại vi được thu thập từ 64 bệnh nhân chưa được điều trị, được chẩn đoán mắc bệnh bạch cầu dòng tủy mạn tính tại Bệnh viện Huyết học và Truyền máu Trung ương và Bệnh viện Quân Y 103, Hà Nội. Các bệnh nhân đã được thăm khám lâm sàng, làm các xét nghiệm cận lâm sàng và giải phẫu bệnh để chẩn đoán xác định bệnh. Nhóm đối chứng gồm 20 người khỏe mạnh, trong đó không có cá nhân nào đang dùng thuốc hoặc bị bất kỳ bệnh cấp tính hay mãn tĩnh nào khác. Tất cả bệnh nhân và tình nguyện viên đã ký văn bản đồng ý tham gia nghiên cứu. Các quy trình thí nghiệm và việc chăm sóc từng cá nhân được thực hiện theo luật pháp Việt Nam và đã được phê duyệt bởi Hội đồng Y đức của Viện Nghiên cứu hệ gen, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam
Qua thời gian thực hiện, kết quả cho thấy có sự tăng rõ rệt biểu hiện của các gen tín hiệu STAT1 và STAT-6 và biểu hiện của gen LAG3 giảm đi ở bệnh nhân bệnh bạch cầu dòng tủy mạn tính . Biểu hiện tăng bất thường của gen STAT1 và STAT6 cho thấy vai trò quan trọng của các gen tín hiệu này điều hòa hoạt động của tế bào miễn dịch dẫn tới sự hình thành và phát triển bệnh bạch cầu dòng tủy mạn tính và có thể là các marker quan trọng và tiềm năng trong chẩn đoán phát hiện sớm ung thư bạch cầu dòng tủy mạn tính.
(nthang)
Tạp chí Công nghệ sinh học, Tập 19 Số 1/2021 (nthang)