Ảnh minh họa

Nguyên nhân có thể do thuốc kháng sinh tác động lên hệ vi sinh vật đường ruột.

"Các kết quả cho thấy có nhiều lý do để hạn chế sử dụng thuốc kháng sinh. Trong nhiều trường hợp, liệu pháp kháng sinh là cần thiết và cứu sống nhiều người, nhưng trong trường hợp bệnh ít nghiêm trọng hơn, cần thận trọng," Sophia Harlid, nhà nghiên cứu ung thư tại Đại học Umeå, giải thích. "Trên hết là để tránh vi khuẩn phát triển khả năng kháng thuốc, nhưng như nghiên cứu này cho thấy, còn để hạn chế nguy cơ ung thư đại tràng trong tương lai."

Nghiên cứu của Đại học Umeå sử dụng dữ liệu về 40.000 bệnh nhân từ Cơ quan Đăng ký Ung thư Đại trực tràng Thụy Điển trong giai đoạn 2010–2016. Kết quả đã được so sánh với một nhóm đối chứng phù hợp, gồm 200.000 người không bị ung thư. Dữ liệu về việc sử dụng kháng sinh của tất cả các cá nhân trong phân tích được thu thập từ Cơ quan Đăng ký Thuốc kê đơn của Thụy Điển trong giai đoạn 2005–2016. Nghiên cứu này cho kết quả tương tự một nghiên cứu có quy mô nhỏ hơn về ung thư đại tràng ở Anh trước đó.

Cụ thể, nghiên cứu phát hiện, cả phụ nữ và nam giới dùng thuốc kháng sinh trong hơn sáu tháng có nguy cơ phát triển ung thư cao hơn 17% ở đại trànglên - phần đầu của đại tràng, so với những người không được kê đơn bất kỳ loại thuốc kháng sinh nào. Tuy nhiên, không có nguy cơ gia tăng đối với ung thư ở đại tràng xuống (phần phía dưới của đại tràng).

Ngoài ra, không phát hiện nguy cơ ung thư trực tràng (bộ phận nối giữa đại tràng và ống hậu môn) gia tăng ở nam giới dùng thuốc kháng sinh, trong khi phụ nữ dùng thuốc kháng sinh có tỷ lệ mắc ung thư trực tràng giảm nhẹ.

Nguy cơ ung thư đại tràng gia tăng có thể nhìn thấy được từ 5 đến 10 năm sau khi dùng thuốc kháng sinh. Nguy cơ gia tăng nhiều nhất ở những người dùng hầu hết các loại thuốc kháng sinh, nhưng cũng có thể quan sát thấy nguy cơ tăng nhẹ, nhưng có ý nghĩa thống kê, ở những người có một đợt dùng thuốc kháng sinh.

Để hiểu cách kháng sinh làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng, nhóm đã nghiên cứu tác động của một loại thuốc diệt khuẩn không dùng kháng sinh, được sử dụng chống nhiễm trùng tiết niệu; thuốc này không ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột. Không có sự khác biệt về tần suất ung thư đại tràng ở những người sử dụng thuốc này, cho thấy rằng chính tác động của thuốc kháng sinh lên hệ vi sinh vật đường ruột làm tăng nguy cơ ung thư. Nghiên cứu ở Thụy Điển chỉ đề cập đến kháng sinh dùng đường uống, nhưng ngay cả kháng sinh tiêm tĩnh mạch cũng có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột trong hệ thống ruột.

"Hoàn toàn không có lý do gì để hoảng sợ nếu bạn đã từng dùng thuốc kháng sinh. Nguy cơ tăng ở mức vừa phải và mức nguy cơ tuyệt đối ở từng cá nhân là khá nhỏ," Harlid nói và lưu ý, Thụy Điển đang trong quá trình giới thiệu tầm soát ung thư đại trực tràng định kỳ, và cần chú ý đến tất cả các yếu tố có thể ảnh hưởng đến phát triển ung thư, hoặc "tiền đề" của ung thư, để phát hiện và ngăn chặn sớm nếu có thể.

Hoàng Nam tổng hợp