Trà xanh- loại nước uống cực tốt cho sức khỏe. Ảnh minh họa

Từ lâu trà xanh được công nhận là loại nước uống lành mạnh, tốt cho sức khỏe và được sử dụng phổ biến thứ nhì thế giới chỉ sau nước lọc. Trà xanh còn được coi là nước uống có khả năng chống oxy hóa, ngăn ngừa ung thư, hỗ trợ giảm mỡ làm đẹp dáng, đẹp da...

Tuy nhiên, mới đây các nhà khoa học Thụy Sĩ và Đức đã phát hiện chất catechin trong trà xanh không hề là chất chống ôxy hóa như chúng ta nghĩ bấy lâu, ngược lại, nó là một chất gây stress ôxy hóa - nhưng vẫn tốt, vì có tác dụng tương tự vắc-xin.

Catechin trong trà xanh, vốn được gọi là ECG và EGCG, từ lâu được coi là những chất chống ôxy hóa cực tốt giúp chống stress ôxy hóa - một quá trình gây ra bởi các gốc tự do trong cơ thể, làm hư hại các tế bào. Do đó, uống trà được coi là phương pháp đơn giản ngăn ngừa bệnh tật, tăng tuổi thọ.

Nhóm nghiên cứu từ Đại học ETH Zurich (Thụy Sĩ) và Đại học Jena (Đức) đã dùng catechin thí nghiệm lên giun tròn C.elegans và phát hiện ra rằng khi catechin làm gia tăng tạm thời stress ôxy hóa trong cơ thể sinh vật, nó không những không gây hại mà còn có tác dụng rèn luyện hệ thống miễn dịch, tăng khả năng tự vệ của cơ thể trước các tác nhân gây stress ôxy hóa nặng nề hơn.

Như vậy, catechin tốt không phải vì nó tạo "áo giáp" trước các yếu tố làm hư hại tế bào, mà nó đã đem đến tác động y hệt việc tiêm chủng - tiêm vào một liều nhẹ thứ có hại nhưng đã được điều chỉnh để không đủ gây hại, ngược lại giúp cơ thể tự kích hoạt hệ thống phòng vệ.

Phân tích sâu hơn cho thấy catechin thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động của các gene sản xuất một số enzyme như superoxide dismutase (SOD) và catalase (CTL), là các chất chống ôxy hóa nội sinh.

Tờ Medical Xpress dẫn lời giáo sư Michael Ristow từ Khoa Khoa học y tế và công nghệ tại ETH Zurich, cho biết 2 hoạt động khác là tập thể dục và giảm calo trong bữa ăn cũng đem lại tác dụng "tương tự vắc-xin" được tìm thấy ở trà xanh.

Trước đó, một số nghiên cứu dạng quan sát cho thấy các cộng đồng tiêu thụ nhiều trà xanh có xu hướng có tuổi thọ cao hơn, đồng thời giảm thấp tỉ lệ mắc các bệnh liên quan đến stress ôxy hóa làm hư hại tế bào, bao gồm bệnh ung thư, tim mạch...

Nghiên cứu mới từ Đại học Công nghệ Nanyang Technological (Singapore) đã tìm ra "thần dược" trong trà xanh, có thể làm một trong các vi khuẩn nguy hiểm nhất thế giới bị kìm hãm và "biến hình". Căn bệnh chết người mà các tác giả nhắm tới là bệnh lao, hiện nay tỉ lệ phơi nhiễm bệnh này trên toàn cầu ước tính từ 1/3 đến hơn 1/4 dân số.

Theo giáo sư Gerhard Gruber, người đứng đầu nghiên cứu, cho dù đó là căn bệnh có thể chữa được, song hiệu quả của các loại thuốc chống lao đang ngày càng giảm do loài vi khuẩn này ngày một tiến hóa mạnh mẽ, trở thành những siêu vi khuẩn đa kháng thuốc.

Việc bất ngờ tìm thấy một chất mới EGCG (Epigallocatechin gallate) trong trà xanh, có thể xem là một "vũ khí" mới giúp đánh bại loài vi khuẩn chết người này. EGCG là một chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng ngăn ngừa lão hóa, tăng cường khả năng chuyển hóa và phòng chống nhiều bệnh tật ở con người.

Nhưng EGCG trong trà xanh lại là một độc dược đối với vi khuẩn lao Mycobaterium tuberculosis. Trong quá trình lây nhiễm, vi khuẩn lao trải qua một loạt các thay đổi nhằm tăng trưởng và tồn tại, bao gồm việc sinh ra một enzyme tên adenosine triphosphate (ATP) synthase. ATP synthase tạo ra các phân tử lưu trữ năng lượng, đó chính là "thức ăn" của loài vi khuẩn này.

Các nhà khoa học đã xem xét 20 hợp chất tự nhiên từ thực phẩm khác nhau để tìm ra thứ có thể phá hoại hoạt động của ATP synthase. Kết quả, EGCG là câu trả lời duy nhất: nó kìm hãm hoạt động của enzyme này, làm giảm hẳn các phân tử lưu trữ năng lượng.

Bước kiểm tra tiếp theo cho thấy sự tăng trưởng tế bào của vi khuẩn lập tức chậm lại khi EGCG tấn công, hình dạng của chúng cũng bị thay đổi theo chiều hướng bị suy yếu đi.

Theo các tác giả, kết quả công bố trên Scientific Reports sẽ là tiền đề cho các loại thuốc đột phá, an toàn và hiệu quả để chống lại căn bệnh ngày một khó chữa.

An Dương