Ảnh minh họa

Ngày 30/6/2022, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt "Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Một mặt thực hiện mục tiêu kép vừa phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, vừa hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có năng lực đi ra toàn cầu, với một số chỉ số cơ bản.

Theo đó, Việt Nam trở thành quốc gia số, ổn định và thịnh vượng, tiên phong thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới; đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều hành của Chính phủ, hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân, phát triển môi trường số an toàn, nhân văn, rộng khắp.

Chương trình đề ra mục tiêu đến năm 2025 phát triển Chính phủ số, nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động với 80% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được cung cấp trên nhiều phương tiện truy cập khác nhau, bao gồm cả thiết bị di động. 90% hồ sơ công việc tại cấp bộ, tỉnh; 80% hồ sơ công việc tại cấp huyện và 60% hồ sơ công việc tại cấp xã được xử lý trên môi trường mạng (trừ hồ sơ công việc thuộc phạm vi bí mật nhà nước);

100% chế độ báo cáo, chỉ tiêu tổng hợp báo cáo định kỳ và báo cáo thống kê về kinh tế - xã hội phục vụ sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ được kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu số trên Hệ thống thông tin báo cáo Chính phủ. 100% cơ sở dữ liệu quốc gia tạo nền tảng phát triển Chính phủ điện tử bao gồm các cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai, đăng ký doanh nghiệp, tài chính, bảo hiểm được hoàn thành và kết nối, chia sẻ trên toàn quốc; từng bước mở dữ liệu của các cơ quan nhà nước để cung cấp dịch vụ công kịp thời, một lần khai báo, trọn vòng đời phục vụ người dân và phát triển kinh tế - xã hội; 50% hoạt động kiểm tra của cơ quan quản lý nhà nước được thực hiện thông qua môi trường số và hệ thống thông tin của cơ quan quản lý. Phấn đấu Việt Nam sẽ gia nhập nhóm 70 nước dẫn đầu về Chính phủ điện tử (EGDI).

Về phát triển kinh tế số, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, mục tiêu đến năm 2025 kinh tế số chiếm 20% GDP; tỷ trọng kinh tế số trong từng ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 10%; năng suất lao động hàng năm tăng tối thiểu 7%; Việt Nam sẽ thuộc nhóm 50 nước dẫn đầu về công nghệ thông tin (IDI), thuộc nhóm 50 nước dẫn đầu về chỉ số cạnh tranh (GCI), thuộc nhóm 35 nước dẫn đầu về đổi mới sáng tạo (GII).

Về phát triển xã hội số, thu hẹp khoảng cách số, mục tiêu đến năm 2025 là hạ tầng mạng băng rộng cáp quang phủ trên 80% hộ gia đình, 100% xã; phổ cập dịch vụ mạng di động 4G/5G và điện thoại di động thông minh; tỷ lệ dân số có tài khoản thanh toán điện tử trên 50%; phấn đấu Việt Nam thuộc nhóm 40 nước dẫn đầu về an toàn, an ninh mạng (GCI).

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, để đạt được điều này cần phải phải thay đổi từ chính sách đến nguồn nhân lực. Bởi hiện nay, việc áp dụng công nghệ mới và tiên tiến trên toàn nền kinh tế như Big-data hoặc AI vẫn còn rất hạn chế. Sự không chắc chắn về lợi tức đầu tư, thiếu kiến thức và không đủ khả năng tiếp cận nguồn tài chính bên ngoài được coi là những rào cản hàng đầu đối với việc áp dụng công nghệ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tuyển dụng do thiếu lao động có trình độ…

Liên quan tới vấn đề trên, Bộ Thông tin Truyền thông cho biết, đã công bố kế hoạch nâng cao kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực cho chuyển đổi kỹ thuật số vào năm 2021. Các kỹ năng kỹ thuật số sẽ được giảng dạy ở tất cả các cấp của hệ thống giáo dục. Đến năm 2025, ít nhất 50% cơ sở giáo dục được kỳ vọng cung cấp các môn học kỹ năng số, công nghệ và STEM. Con số này được đặt mục tiêu đạt 90% vào năm 2030.

Các chuyên ngành mới về chuyển đổi kỹ thuật số (AI, Cloud, blockchain, IoT, quản trị kỹ thuật số, kinh doanh kỹ thuật số...) sẽ được cung cấp ở cấp độ giáo dục cao hơn, trong khi chỉ tiêu nhóm kỹ sư, cử nhân và công nhân kỹ thuật sẽ được tăng lên. Chính phủ ước tính, Việt Nam sẽ cần hơn 2 triệu lao động công nghệ thông tin trong giai đoạn 2025 - 2030, tăng so với khoảng 1 triệu hiện nay.

Số hóa đang được mở rộng sang cả những ngành truyền thống nhất. Theo đó, Chính phủ đang hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) trong việc chuyển đổi kỹ thuật số và hỗ trợ người lao động có kỹ năng cao. Các doanh nghiệp sẽ được trợ cấp 50% chi phí (giới hạn ở mức 4.300 USD/hợp đồng/năm) nếu họ thuê hoặc mua các nền tảng và giải pháp số hóa được Bộ Thông tin và Truyền thông chứng nhận.

Không chỉ thế, các công ty khởi nghiệp đang nhận được sự hỗ trợ của Chính phủ để thúc đẩy sự phát triển của Việt Nam như một trung tâm khởi nghiệp trong khu vực. Theo một chương trình khuyến khích được triển khai vào tháng 10/2020, các công ty khởi nghiệp tại khu công nghệ cao được miễn trả tiền thuê đất trong 50 năm và chi phí thiết lập phát sinh (như giải phóng mặt bằng...) cũng sẽ được nhà nước tài trợ.

Bảo Lâm