SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Thước đo mới về nguy cơ tuyệt chủng các loài

[31/01/2023 09:49]

Khi các nền văn hóa địa phương bị đe dọa, điều đó khiến các loài đồng vật quan trọng có nguy cơ bị tuyệt chủng.

Ở vùng nước cạn ven biển của Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương, người anh em họ chuyên ăn cỏ biển của lợn biển đang gặp rắc rối. Môi trường ô nhiễm và mất môi trường sống đặt ra mối đe dọa lớn đối với sự tồn tại của lợn biển. Đến tháng 12, Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế đã nâng cấp tình trạng nguy cơ tuyệt chủng của loài này lên mức dễ bị tổn thương. Một số quần thể hiện được phân loại có nguy cơ tuyệt chủng hoặc có nguy cơ tuyệt chủng cực kỳ nguy cấp.

Những con bò biển có nguy cơ mất đi sự bảo vệ của cư dân đảo Torres St Eo. Những người bản địa ngoài khơi bờ biển Úc trong lịch sử đã từng là người quản lý quần thể lợn biển ở đó, săn bắt động vật một cách bền vững và theo dõi số lượng của chúng. Nhưng người dân đảo Torres Strait cũng bị đe dọa, một phần vì mực nước biển đang dâng cao và lấn chiếm cộng đồng của họ, đồng thời nhiệt độ nước biển và không khí ấm hơn đang gây khó khăn cho người dân sống trong khu vực.

Tình huống này không phải là duy nhất đối với lợn biển. Một phân tích toàn cầu về 385 loài động thực vật quan trọng về mặt văn hóa cho thấy 68% vừa dễ bị tổn thương về mặt sinh học vừa có nguy cơ mất đi sự bảo vệ về mặt văn hóa. Nghiên cứu  được công bố trên tạp chí của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia.

Nhà nhân chủng học văn hóa Victoria Reyes-García cho biết những phát hiện này minh họa rõ ràng rằng sinh học không nên là yếu tố chính trong việc định hình chính sách bảo tồn. Khi nền văn hóa suy giảm, các loài quan trọng đối với nền văn hóa đó cũng bị đe dọa. Để có hiệu quả, nhiều nỗ lực bảo tồn cần xem xét tính dễ bị tổn thương của cả loài và những người đã từng chăm sóc chúng trong lịch sử.

Nhóm nghiên cứu cho biết, cách giúp thay đổi các nỗ lực bảo tồn là trao cho các loài “tình trạng văn hóa sinh học”, điều này sẽ cung cấp một bức tranh đầy đủ hơn về tính dễ bị tổn thương của chúng. Trong nghiên cứu, nhóm nghiên cứu đã sử dụng nghiên cứu về sức sống của ngôn ngữ hiện có để xác định nguy cơ biến mất của một nền văn hóa: Khả năng sử dụng ngôn ngữ của một nhóm văn hóa càng giảm thì nền văn hóa đó càng bị đe dọa. Và một nền văn hóa càng bị đe dọa thì các loài quan trọng của nền văn hóa đó càng dễ bị tổn thương về mặt văn hóa. Các nhà nghiên cứu đã kết hợp tính dễ bị tổn thương về văn hóa và sinh học của một loài để đi đến tình trạng văn hóa sinh học của loài đó. Trong trường hợp của lợn biển, tình trạng văn hóa sinh học của nó đang bị đe dọa, có nghĩa là nó có nhiều rủi ro tuyệt chủng.

www.sciencenews.org
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Lưu ý: Cổng thông tin Sở Khoa học và Công nghệ không chịu trách nhiệm với nội dung các đường link liên kết bên ngoài