SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Cơ hội để bảo vệ vùng đất ngập nước

[14/02/2023 09:16]

Đất ngập nước là một trong những hệ sinh thái bị đe dọa nhất trên thế giới.

Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature đã phát hiện ra rằng việc mất đi các vùng đất ngập nước trên toàn cầu kể từ năm 1700 có thể đã được đánh giá quá cao. Đây là một tin tốt về tổng thể, tuy nhiên, bức tranh toàn cầu ẩn chứa những khác biệt đáng kể, với một số vùng và các loại đất ngập nước riêng biệt đang chịu áp lực ở mức độ đáng kể. Ví dụ, các vùng đồng bằng ngập lũ sông ôn đới đã bị ảnh hưởng nặng nề trong khi các vùng đất than bùn phía bắc-Bắc cực xa xôi vẫn tương đối bình yên. Mặc dù quá trình chuyển đổi và suy thoái đất ngập nước đã chậm lại trên toàn cầu, nhưng nó vẫn tiếp tục tăng nhanh ở một số khu vực, chẳng hạn như Indonesia, nơi những dải đất rộng lớn đang được khai phá để trồng cọ dầu và các mục đích sử dụng nông nghiệp khác. Quan điểm toàn cầu mới này về mất đất ngập nước có thể giúp ưu tiên các hành động bảo tồn và phục hồi.

Hiện nay, vùng đất ngập nước được hiểu là nguồn lọc nước quan trọng, bổ sung nước ngầm và lưu trữ carbon. Vùng đất ngập nước trong lịch sử được coi là khu vực kém hiệu quả với đầy côn trùng gây bệnh và chỉ tốt cho việc thoát nước để trồng trọt hoặc thu hoạch than bùn làm nhiên liệu hoặc phân bón. Theo thời gian, hệ thống thoát nước không ngừng để chuyển đổi thành đất nông nghiệp và khu đô thị cùng với sự thay đổi do hỏa hoạn và khai thác nước ngầm đã khiến các vùng đất ngập nước trở thành một trong những hệ sinh thái bị đe dọa nhất trên thế giới.

Cho đến nay, việc thiếu dữ liệu lịch sử đã cản trở nỗ lực tìm hiểu toàn bộ tác động toàn cầu của việc mất đất ngập nước, buộc các nhà khoa học phải đưa ra ước tính dựa vào bộ sưu tập dữ liệu khu vực không đầy đủ. Trong lần tái tạo lịch sử đầu tiên thuộc loại này, nhóm, tập hợp các nhà nghiên cứu từ các trường đại học Stanford, Cornell và McGill, đã rà soát hàng nghìn hồ sơ về hệ thống thoát nước của vùng đất ngập nước và những thay đổi trong sử dụng đất ở 154 quốc gia, lập bản đồ phân bố các vùng đất ngập nước bị cạn nước và chuyển đổi thành bản đồ các vùng đất ngập nước ngày nay để có được bức tranh về các vùng đất ngập nước ban đầu có thể trông như thế nào vào năm 1700.

Vùng đất than bùn Orshinski Mokh ở tỉnh Tver của Liên bang Nga là một đầm lầy lớn trên vùng ngập lũ sông Volga. Một phần tư diện tích đất than bùn đã bị cạn kiệt để khai thác than bùn từ năm 1930-1990 chủ yếu để làm nhiên liệu cho một nhà máy điện và một khu định cư lớn. Ngày nay, các doanh nghiệp nhỏ đang đào than bùn để sử dụng làm vườn và nhiên liệu. Từ năm 2012-2019, gần 12.000 ha đất than bùn này đã được phục hồi. Các nỗ lực giám sát đã bị đình chỉ vào năm 2022 khi bắt đầu chiến tranh ở Ukraine.

www.enn.com
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ