SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Các nhà khoa học kích hoạt dòng chảy của dịch tủy sống trong não khi thức

[04/04/2023 15:56]

Một nghiên cứu mới cho thấy các sóng dịch não tủy thường rửa sạch não trong khi ngủ có thể được tạo ra để đánh thức não của những người hoàn toàn tỉnh táo.

Chất lỏng trong suốt có thể loại bỏ chất thải có hại, chẳng hạn như các protein tích tụ ở bệnh Alzheimer. Vì vậy, khả năng kiểm soát dòng chảy của chất lỏng trong não một ngày nào đó có thể có ý nghĩa đối với việc điều trị một số rối loạn não.

Vào năm 2019, các nhà thần kinh học của Đại học Boston đã báo cáo rằng những làn sóng dịch não tủy mạnh len lỏi qua não của chúng ta khi chúng ta ngủ, cho thấy rằng vai trò không được đánh giá cao của giấc ngủ có thể là giúp não được làm sạch sâu. Và nhóm nghiên cứu đã chỉ ra rằng các dao động thần kinh chậm đặc trưng cho giấc ngủ sâu, không có REM xảy ra đồng thời với các sóng của chất lỏng từ cột sống đi qua não.

Những dòng chảy này lớn hơn nhiều so với những ảnh hưởng nhỏ, nhịp nhàng mà nhịp thở và nhịp tim của người có dịch não tủy.

Các nhà nghiên cứu cho rằng hoạt động của não trong khi ngủ khiến máu chảy qua não - mang oxy đến các tế bào đang đói năng lượng - dịch tủy sống sẽ chảy vào phía sau máu để duy trì áp suất không đổi bên trong hộp sọ.

Để kích thích lưu lượng máu trong não, các nhà nghiên cứu đã cho sáu người trưởng thành khỏe mạnh xem một mô hình bàn cờ nhấp nháy. Sự kết hợp của các kỹ thuật nghe lén, bao gồm fMRI và điện cực, đã xác nhận rằng sự kích thích thị giác mạnh mẽ này đã ảnh hưởng đến lưu lượng máu não và cho phép nhóm nghiên cứu nhìn thấy thứ tự của các sự kiện.

Hoạt động thần kinh tăng lên khi mô hình nhấp nháy được bật, sau đó là lưu lượng máu tăng lên. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí PLOS Biology, dòng chảy của dịch não tủy bị ức chế trong khi lưu lượng máu tăng lên, và sau đó tràn vào não khi lưu lượng máu giảm xuống khi ngừng kích thích. Kích thích lâu hơn tạo ra dòng chảy dịch não tủy lớn hơn, cho thấy có thể tối đa hóa phản ứng.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy ảnh hưởng của hoạt động não đối với dòng chảy của chất lỏng trong tủy sống khác với ảnh hưởng của nhịp tim và hơi thở.

Liệu có bất kỳ chất thải nào được dọn sạch khỏi bộ não khi tỉnh táo hay không vẫn chưa được đo lường. Các nghiên cứu trước đây trên chuột đã phát hiện ra rằng một số kích thích nghe nhìn nhất định làm giảm mức độ của các protein độc hại liên quan đến bệnh Alzheimer và Parkinson. Các thử nghiệm lâm sàng đang kiểm tra xem kỹ thuật này có hiệu quả ở người hay không.

Các nhà nghiên cứu thừa nhận rằng dòng chảy dịch não tủy mà họ tạo ra không lớn như dòng chảy được thấy trong khi ngủ.

Nhóm nghiên cứu đang lên kế hoạch nghiên cứu mối liên hệ giữa dòng dịch tủy sống trong não và các bệnh như Alzheimer. Ở các chứng rối loạn liên quan đến dòng chảy của chất lỏng, như bệnh Alzheimer, [kỹ thuật] này hy vọng sẽ giúp chúng ta hiểu được điều đó đến từ đâu, quá trình nào bị gián đoạn?

www.sciencenews.org
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ