Không có biến chứng trong phẫu thuật khi mổ nội soi qua mũi. Ảnh: NNC

U nền sọ là bệnh lý phức tạp, khó khăn trong điều trị, vì tổn thương nằm vị trí sâu, lân cận cơ quan sinh tồn như động mạch cảnh, thần kinh thị, mắt, não. Can thiệp phẫu thuật, đặc biệt là phẫu thuật mở rộng, để lại nhiều di chứng hay biến chứng nặng nề như biến dạng đầu mặt, chảy dịch tủy, viêm màng não (chiếm tỷ lệ 30-40%). Việc phẫu thuật các khối u vùng nền sọ là rất khó khăn, vì ngoài việc giải quyết khối u một cách triệt để, còn phải bảo vệ những chức năng quan trọng có tính sống còn và tái tạo những đường nét giải phẫu phẫu thuật tối thiểu cho bệnh nhân. Một số phương pháp phẫu thuật trong điều trị u nền sọ như mổ ẩn đường liên thái dương, đường mổ lật gân để tránh sẹo,…

Cùng với sự phát triển phương tiện và kỹ thuật nội soi qua mũi, trên thế giới đã bắt đầu ứng dụng phẫu thuật nội soi qua mũi cắt các tổn thương u nền sọ, đặc biệt là u nền sọ trước, nhằm cải thiện hiệu quả điều trị và bảo tồn các cấu trúc vùng mặt quanh u.

Hiện nay, ở Việt Nam, phẫu thuật nội soi qua đường mũi chủ yếu để điều trị khối u tuyến yên. Trước thực tế đó, nhóm bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy, TPHCM đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu phẫu thuật u nền sọ trước qua nội soi mũi”.

Cụ thể, các bác sĩ đã tiến hành giải phẫu xác để phân tích nền sọ trước và phẫu thuật 30 bệnh nhân được chẩn đoán mắc u vùng nền sọ trước tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Qua đó, các bác sĩ xây dựng được các quy trình chẩn đoán u nền sọ; phẫu thuật u nền sọ; tái tạo nền sọ khuyết; chăm sóc và theo dõi, đánh giá sau phẫu thuật.

Đối với 30 bệnh nhân phẫu thuật, 14 bệnh nhân được cắt u nền sọ trước qua nội soi qua mũi, 16 bệnh nhân được mổ phối hợp (nội soi qua mũi và mở); 25/30 trường hợp được tái tạo nền sọcó sử dụng vạt HBF (vạt vách ngăn mũi). Đối với các trường hợp u lành tính và ác đều không có biến chứng trong phẫu thuật. Sau phẫu thuật, u lành tính không xảy ra trường hợp nào, nhưng u ác tính có 1 trường hợp gặp biến chứng (viêm màng não).

Sau từ 5 – 7 ngày phẫu thuật, các bệnh nhân tỉnh táo, sinh hiệu ổn, ăn uống được, không chảy dịch não tủy. Sau phẫu thuật 1 tháng, mức độ phủ kín màng sọ là 100%, các hiện tượng như đau đầu, nghẹt mũi, chảy máu mũi, lồi mắt, giảm thị lực,… đều giảm rõ rệt so với trước khi phẫu thuật.

Đề tài của nhóm tác giả đã được Sở KH&CN TPHCM nghiệm thu đạt yêu cầu. Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục triển khai kỹ thuật tại Bệnh viện Chợ Rẫy, đồng thời có thể triển khai ở các bệnh viện có đủ điều kiện vật chất và phương tiện thực hiện phẫu thuật.