Tổng hợp và thử tác dụng ức chế tế bào ung thư của một số dẫn chất indazol mới
Nghiên cứu do nhóm tác giả Ngô Xuân Hoàng, Hoàng Văn Hải và Trần Phương Thảo thực hiện.
Ảnh minh họa
Ung thư là nhóm bệnh đặc trưng bởi sự phân chia và phát triển mất kiểm soát của các tế bào. Những tế bào này có khả năng xâm lấn mô lân cận hoặc di căn tới các mô xa hơn. Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của khoa học mà hiện nay nhiều căn bệnh ung thư đã được chữa khỏi, tăng tỷ lệ sống và giảm khả năng tái phát. Tuy nhiên, theo thống kê của WHO, ung thư vẫn là nhóm bệnh gây tử vong cao thứ hai thế giới sau các bệnh về tim mạch. Vì vậy, việc tìm kiếm các hoạt chất mới có tác dụng kháng ung thư vẫn là công việc cấp bách.
Indazol là cấu trúc có nhiều tác dụng sinh học đáng chú ý như: Kháng khuẩn, kháng viêm, kháng vi rút, kháng ung thư. Đặc biệt, các nghiên cứu về ung thư đã chỉ ra hàng loạt các hoạt chất mang bộ khung indazol ức chế các protein mục tiêu trong bệnh lý ung thư như: tyrosin kinase, serine/threonine kinase; phosphatidyinsoitol-3-kinase (PI3K) và HIF-1. Hiện nay, một số thuốc điều trị ung thư mang nhóm indazol đã được cấp phép lưu hành trên thị trường như axitinib, pazopanib và niraparib (hình 1A). Tác dụng sinh học phong phú của indazol có thể đến từ cấu trúc của nó. Hai nguyên tử nitơ trong vòng indazol có thể dễ dàng hỗ biến cho nhau tạo ra hai đồng phân: 1H-indazol và 2H-indazol giúp mở rộng cũng như tăng tính linh hoạt cho các tương tác tới các “đích” bệnh lý. Việc hỗ biến này giúp cho việc tổng hợp hóa học các dẫn chất dễ dàng hơn và làm phong phú hơn các hợp chất indazol tổng hợp được. Vì vậy, tiến hành tổng hợp và sàng lọc tác dụng kháng ung thư trên 5 dòng tế bào của một số hợp chất indazol mới.
Nguyên liệu
Dung môi, hóa chất, dụng cụ: Dung môi, hóa chất được mua từ các nhà cung cấp Aldrich, TCI hay Alfa Aesa với độ tinh khiết trên 95 % và được sử dụng trực tiếp không qua tinh chế.
Phương pháp nghiên cứu
- Tổng hợp các dẫn chất
- Thử hoạt tính kháng tế bào ung thư.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, hai dẫn chất indazol (chất 3: 1-Propyl-1H-indazol-6-amin, và 7: N-Cyclohexyl-1-propyl-1H-indazol-5-amin) mới đã được tổng hợp, khẳng định độ tinh khiết thông qua sắc ký lớp mỏng, nhiệt độ nóng chảy và xác định cấu trúc bằng phương pháp phổ khối lượng cùng phổ cộng hưởng từ hạt nhân. Kết quả thử hoạt tính kháng tế bào ung thư trên 5 dòng tế bào ung thư người cho thấy cả 2 chất đều ức chế sự phát triển của tế bào ung thư dạ dày (SNU638), ung thư vú (MDA-MB-231) và tế bào ung thư trực tràng (HCT116) ở mức độ trung bình với giá trị IC50 từ 11,7 đến 28,9 μM.
Tạp chí y dược học, Tập 60, Số 06 (2020)