Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, vai trò của chất lượng sản phẩm hàng hóa, dịch vụ ngày càng quan trọng. Chất lượng cũng là một trong những yếu tố quyết định đến việc mở rộng thị trường của doanh nghiệp.

Để đạt chất lượng mong muốn cần có sự quản lý đúng đắn. Hoạt động quản lý trong lĩnh vực chất lượng được gọi là quản lý chất lượng. Hoạt động này bao gồm các hoạt động nhằm định hướng và kiểm soát một tổ chức về chất lượng. Quản lý chất lượng đảm bảo cho doanh nghiệp làm đúng những việc phải làm. Doanh nghiệp muốn nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế, phải tìm hiểu và áp dụng có hiệu quả các tư tưởng và công cụ quản lý chất lượng.

Dựa trên tiến trình phát triển tư duy về quản lý chất lượng, có thể chia thành 5 bước phát triển như sau: Kiểm tra chất lượng - Kiểm soát chất lượng - Đảm bảo chất lượng - Kiểm soát chất lượng toàn diện (TQC - Total Quality Control) - Quản lý chất lượng toàn diện (TQM - Total Quality Managenment).

Theo định nghĩa từ Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), TQM - quản lý chất lượng toàn diện là cách quản lý một tổ chức, doanh nghiệp tập trung vào chất lượng, dựa vào sự tham gia của các thành viên trong một tổ chức để đạt được sự thành công lâu dài nhờ thỏa mãn khách hàng và đem lại lợi ích cho các thành viên của tổ chức và xã hội.

 Đo lường chi phí chất lượng nhằm đánh giá định lượng những cải tiến nâng cao chất lượng và giảm chi phí do hoạt động không chất lượng gây ra. Ảnh minh họa.

Muốn áp dụng phương thức quản lý TQM, một trong những nội dung quan trọng là doanh nghiệp cần đo lường chi phí chất lượng. Việc đo lường này nhằm đánh giá định lượng cải tiến nâng cao chất lượng và giảm chi phí do những hoạt động không chất lượng gây ra. Đo lường chi phí chất lượng thông qua phân tích chi phí chất lượng. Một sản phẩm dịch vụ có sức cạnh tranh khi có sự cân bằng giữa chất lượng và chi phí: Việc phân tích đúng đắn những chi phí chất lượng sẽ chỉ ra hiệu suất tổng hợp các quản lý chất lượng và xác định khu vực có trục trặc cần hành động.

Những chi phí có thể phân chia ra chi phí vì sai hỏng (bao gồm chi phí sai hỏng bên trong và bên ngoài), chi phí thẩm định và chi phí phòng ngừa. Trước tiên với chi phí sai hỏng bên trong, đó là những chi phí nảy sinh khi kết quả gia công không đạt tiêu chuẩn chất lượng thiết kế, được phát hiện trước khi bàn giao sản phẩm. Về chi phí sai hỏng bên ngoài, những chi phí này xảy ra khi sản phẩm hoặc dịch vụ không đủ tiêu chuẩn chất lượng từ trong quá trình gia công nhưng chỉ được phát hiện sau khi đã giao sản phẩm cho khách.

Tiếp đó, với chi phí thẩm định, những chi phí này gắn liền với việc đánh giá vật liệu đã mua, các quá trình, sản phẩm trung gian, các sản phẩm hoặc dịch vụ để đảm bảo là phù hợp với đặc thù kỹ thuật. Công việc đánh giá bao gồm: Kiểm tra và thử tính năng các vật liệu nhập về, việc chuẩn bị sản xuất, các sản phẩm loạt đầu, quá trình vận hành, sản phẩm trung gian và sản phẩm, dịch vụ cuối cùng; Thẩm tra chất lượng để kiểm nghiệm cả hệ thống chất lượng; Thiết bị kiểm tra hàng trong mọi hoạt động kiểm tra; Phân loại cả các cơ sở cung ứng nguyên vật liệu, sản phẩm và dịch vụ cho mình.

Ngoài ra, với chi phí phòng ngừa, những chi phí này gắn liền với việc thiết kế, thực hiện và duy trì hệ thống quản lý chất lượng toàn diện. Chi phí phòng ngừa được đưa vào kế hoạch. Công việc phòng ngừa bao gồm: Xác định những yêu cầu đối với sản phẩm hoặc dịch vụ - việc xác định yêu cầu và sắp xếp thành đặc thù cho các vật liệu nhập về, quá trình sản xuất, sản phẩm trung gian, các sản phẩm và dịch vụ hoàn chỉnh; Hoạch định chất lượng - việc đặt ra những kế hoạch về chất lượng, về độ tin cậy, vận hành, sản xuất, kiểm soát, kiểm tra và các kế hoạch khác để đạt tới mục tiêu chất lượng; Bảo đảm chất lượng, thiết lập và duy trì hệ thống chất lượng từ đầu đến cuối...