Dự thảo ban hành sửa đổi Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 43:2012/BGTVT

Ngày 15/11/2012, Bộ trưởng Bộ GTVT ban hành Thông tư số 48/2012/TT-BGTVT ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về trạm dừng nghỉ đường bộ - QCVN 43:2012/BGTVT. Trải qua hơn 10 năm triển khai thực hiện, QCVN về trạm dừng nghỉ đường bộ cần sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với tình hình mới.

Sự phát triển công nghệ mới đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, trong đó nổi lên là sự phát triển của ô tô sử dụng điện, năng lượng xanh đã làm thay đổi phương thức cung cấp năng lượng.

Bên cạnh đó, triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26), Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 876/QĐ-TTg ngày 22/7/2022 phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và khí mê-tan của ngành GTVT.

Sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung QCVN 43:2012/BGTVT về trạm dừng nghỉ đường bộ cho phù hợp với tình hình thực tế hiện nay. Ảnh minh họa

Chương trình hành động đưa ra lộ trình chuyển đổi năng lượng đối với lĩnh vực đường bộ cho giai đoạn 2031-2050. Cụ thể, đến năm 2040, từng bước hạn chế tiến tới dừng sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu xe ô tô, xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch để sử dụng trong nước; đến năm 2050, 100% phương tiện giao thông cơ giới đường bộ tham gia giao thông chuyển đổi sang sử dụng điện, năng lượng xanh; hoàn thiện hạ tầng sạc điện, cung cấp năng lượng xanh trên phạm vi toàn quốc đáp ứng nhu cầu của người dân, doanh nghiệp.

Tại Quyết định 876/QĐ-TTg, Thủ tướng giao Bộ GTVT chủ trì xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách liên quan đến chuyển đổi sử dụng điện, năng lượng xanh đối với phương tiện, hạ tầng giao thông xanh trong GTVT; xây dựng, sửa đổi, hoàn thiện hệ thống quy chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật, định mức,... liên quan đến chuyển đổi phương tiện, thiết bị GTVT sử dụng điện, năng lượng xanh trong giai đoạn 2023-2030.

Do vậy, cần nghiên cứu, bổ sung quy định về trụ sạc điện/trạm cung cấp năng lượng xanh vào QCVN về trạm dừng nghỉ đường bộ để tạo hành lang pháp lý cho việc đầu tư phát triển hệ thống trạm sạc nhằm cung cấp năng lượng, bảo đảm hỗ trợ sự vận hành liên tục của phương tiện giao thông đường bộ trong tương lai, đặc biệt là các phương tiện kinh doanh vận tải.

Đặc biệt, trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của hạ tầng giao thông, số lượng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ cũng gia tăng nhanh chóng làm thay đổi thói quen dịch chuyển của người dân. Do vậy cần thiết xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định về quy mô trạm dừng nghỉ, các hạng mục cần thiết khác để đáp ứng sự phát triển của xã hội.

Thực hiện Quyết định số 683/QĐ-BGTVT ngày 06/06/2023 của Bộ GTVT, Cục Đường bộ đã thành lập Ban soạn thảo Thông tư ban hành QCVN sửa đổi QCVN 43. Ban soạn thảo đã tổ chức thu thập, tổng hợp, đánh giá tình hình thực hiện; tổ chức nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế có liên quan, xây dựng dự thảo QCVN sửa đổi QCVN 43.

Theo đó, các nội dung sửa đổi, bổ sung chính đó là: Sửa đổi, bổ sung một số nội dung Mục 1. Quy định chung; Cập nhật, bổ sung các tài liệu viện dẫn cho phù hợp; Bổ sung các khái niệm cơ bản về xe điện (EV), trạm sạc điện phương tiện đường bộ, thiết bị cấp điện cho xe điện ..v.v.

Sửa đổi, bổ sung một số nội dung Phần 2. Sửa đổi, bổ sung thống nhất Trạm dừng nghỉ phải được xây theo Quy hoạch kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ (Quy hoạch trạm dừng nghỉ là một bộ phận của Quy hoạch kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ). Bổ sung, cập nhật các quy định quy phạm pháp luật về đấu nối của đường ra, vào trạm dừng nghỉ vào đường cao tốc, quốc lộ và tỉnh lộ.Bổ sung, cập nhật các tài liệu viện dẫn cho phù hợp với các quy định hiện hành đối với các hạng mục như: công trình xây dựng, công trình chiếu sáng, công trình bổ trợ cho người khuyết tật, vạch sơn, biển báo, khu vực vệ sinh, trạm nhiên liệu, công trình cấp nước, thoát nước, phòng chống cháy, nổ... Sửa đổi từ Tổng CụcĐường bộthành CụcĐường bộcho phù hợp với Nghị định số 56/2022/NĐ-CP của Chính phủ. Sửa đổi, bổ sung các Phụ lục 2, 3, 4, 5, 6.

Trước đó, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 43:2012/BGTVT qui định điều kiện cơ sở vật chất; các yêu cầu bắt buộc phải tuân thủ trong đầu tư, xây dựng mới, cải tạo hoặc nâng cấp các trạm dừng nghỉ đường bộ.

Quy chuẩn này áp dụng đối với tổ chức, cá nhân đầu tư, xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp, quản lý, khai thác trạm dừng nghỉ đường bộ; các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến việc sử dụng dịch vụ, kiểm tra, kiểm chuẩn công bố trạm dừng nghỉ đường bộ đủ điều kiện hoạt động và quy hoạch hệ thống trạm dừng nghỉ đường bộ trong phạm vi nước Việt Nam.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 43:2012/BGTVT quy định trạm dừng nghỉ phải được xây dựng theo Quy hoạch trạm dừng nghỉ đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Điểm đấu nối của đường ra vào trạm dừng nghỉ với đường quốc lộ phải được thực hiện theo đúng quy định tại Thông tư số 39/2011/TT-BGTVT ngày 18/5/2011 của Bộ Giao thông vận tải. Điểm đấu nối của đường ra, vào trạm dừng nghỉ với các đường khác (trừ đường quốc lộ) phải được thực hiện theo quy định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền. Trường hợp trạm dừng nghỉ được sử dụng cho phương tiện lưu thông trên cả hai chiều của đường cao tốc thì phải có đường đi trên cao hoặc đi ngầm tại nơi giao cắt với đường cao tốc để sang đường. (Theo quy định tại Điều 11, 13 của TCVN 4054: 2005).

Theo đó trạm dừng nghỉ có các chức năng cơ bản sau: Cung cấp dịch vụ nghỉ ngơi; Quản lý giao thông đường bộ; Cung cấp thông tin; Hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội địa phương; Quảng bá bản sắc văn hóa địa phương.

Các công trình, thiết bị của trạm dừng nghỉ phải được xây dựng, lắp đặt đảm bảo chất lượng và sự bền vững tương ứng với cấp công trình theo quy định tại TCXDVN 276:2003 và các quy định liên quan khác.

Hệ thống điện, nước, chiếu sáng, thông tin liên lạc của trạm dừng nghỉ phải đảm bảo đồng bộ, hoàn chỉnh, tuân thủ theo các quy định để có thể cung cấp an toàn, liên tục và ổn định các dịch vụ cho người và phương tiện tham gia giao thông theo quy định tại QCVN 07 : 2010/BXD và TCXDVN 276:2003. Trạm dừng nghỉ phải có điện thoại cố định, được phủ sóng điện thoại di động và có hệ thống thiết bị truyền thanh.

Quy chuẩn trên cũng quy định về các hạng mục công trình cơ bản của trạm dừng nghỉ được chia làm 3 nhóm gồm: Các công trình dịch vụ công; các công trình dịch vụ thương mại và các công trình bổ trợ, trong đó bắt buộc phải có các công trình từ a đến e được quy định tại điểm 2.2.1 của Quy chuẩn này.

Về phạm vi áp dụng đối với từng loại trạm dừng nghỉ:Quy mô, năng lực cung cấp dịch vụ của trạm dừng nghỉ được tính toán thiết kế căn cứ vào lưu lượng phương tiện, hành khách thông qua tuyến đường và điều kiện cụ thể của khu vực nơi xây dựng trạm dừng nghỉ, đồng thời phải đáp ứng được quy định các tuyến tỉnh lộ hoặc huyện lộ xây dựng trạm dừng nghỉ từ loại 4 trở lên. Trên các tuyến quốc lộ có từ 01 đến 02 làn xe mỗi chiều xây dựng trạm dừng nghỉ từ Loại 3 trở lên. Trên các tuyến quốc lộ có từ 03 làn xe mỗi chiều trở lên xây dựng trạm dừng nghỉ từ Loại 2 trở lên.

Quy định về trạm cấp nhiên liệu, xưởng bảo dưỡng sửa chữa và nơi rửa xe:Việc thiết kế, xây dựng, hoạt động của khu vực cấp nhiên liệu phải được thực hiện đúng theo các quy định hiện hành có liên quan của nhà nước; Khoảng cách từ cột bơm và cụm bể chứa nhiên liệu của khu vực cấp nhiên liệu đến các công trình khác phải tuân thủ đúng theo quy định của Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 4530:2011; Khu vực cấp nhiên liệu, bảo dưỡng sửa chữa và nơi rửa xe phải được bố trí riêng biệt, có đường ra, vào thuận tiện không ảnh hưởng đến giao thông chung trong khu vực trạm dừng nghỉ.

Quy định về hệ thống cấp thoát nước: Hệ thống cấp nước cho trạm dừng nghỉ phải đảm bảo hoạt động ổn định, có khả năng cung cấp đủ lượng nước cho nhu cầu sử dụng của trạm dừng nghỉ; Trong trường hợp trạm dừng nghỉ tự khai thác nguồn nước để sử dụng thì: chất lượng nước phục vụ cho ăn uống phải đảm bảo đáp ứng đầy đủ các chỉ tiêu chất lượng theo quy định tại QCVN 01: 2009/BYT và chất lượng nước phục vụ cho sinh hoạt phải đảm bảo đáp ứng đầy đủ các chỉ tiêu chất lượng theo quy định tại QCVN 02: 2009/BYT; Hệ thống thoát nước phải đảm bảo không để ứ đọng nước làm gián đoạn hoạt động của trạm dừng nghỉ.

Quy định về phòng chống cháy nổ, vệ sinh môi trường:Trạm dừng nghỉ phải có hệ thống công trình thu gom, xử lý nước thải tập trung theo quy định; có hệ thống tiêu thoát nước mưa; có đủ thiết bị, phương tiện và lực lượng lao động thu gom chất thải, làm vệ sinh môi trường trong phạm vi quản lý; bố trí đủ thùng rác tại tất cả các khu vực để đảm bảo vệ sinh môi trường; đối với trạm dừng nghỉ có xưởng bảo dưỡng, sửa chữa phải có hệ thống thu gom, lưu giữ, xử lý chất thải nguy hại (bao gồm: ắc quy, dầu mỡ, săm lốp, linh kiện điện tử) theo quy định tại Thông tư 12/2011/TT-BTNMT ngày 14/4/2011 quy định về quản lý chất thải nguy hại. Có biện pháp giảm thiểu bụi khí thải, hạn chế tiếng ồn, phát sáng, phát nhiệt ảnh hưởng đến môi trường xung quanh theo quy định tại QCXDVN 05: 2008/BXD; trạm dừng nghỉ phải được xây dựng và lắp đặt các trang thiết bị phòng chống cháy nổ theo đúng các quy định tại QCVN 06:2010/BXD và TCVN 2622:1995.