SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Nghiên cứu chức năng bảo vệ gan của cao chiết nấm vân chi đỏ (Pycnoporus sanguineus)

[26/03/2024 09:16]

Viêm gan là một bệnh lý phổ biến không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Tình trạng này có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như xơ gan, suy gan, ung thư gan thậm chí là tử vong. Nấm Vân Chi đỏ (Pycnoporus sanguineus) là một dược liệu quý, nhiều nghiên cứu đã được thực hiện về tính chất sinh học và hóa học của nấm Vân Chi đỏ, đặc biệt là về hoạt tính kháng viêm, kháng ung thư, kháng oxy hóa,... Tại Việt Nam có rất ít nghiên cứu cụ thể về tác dụng bảo vệ gan của loài dược liệu này.

Gan là tạng lớn nhất trong cơ thể, cơ quan chính biến đổi các chất độc nội hoặc ngoại sinh thành các chất không độc để đào thải ra ngoài. Khi gan bị tổn thương, bệnh lý của gan thường nặng và ảnh hưởng đến hoạt động chức năng của nhiều cơ quan trong cơ thể. Ở Việt Nam, bệnh gan mật là một trong các nhóm bệnh phổ biến, trong đó gặp nhiều là tình trạng viêm gan (do virus, do rượu, hoặc hóa chất). Để điều trị viêm gan, cần dùng thuốc đặc hiệu theo nguyên nhân, kết hợp sử dụng các thuốc làm tăng khả năng hồi phục và bảo vệ tế bào gan làcần thiết. Việt Nam có nguồn dược liệu dồi dào tạo điều kiện thuận lợi cho việc nghiên cứu để tạo ra các chế phẩm bảo vệ sức khỏe, góp phần phát triển kinh tế. Nấm Vân Chi đỏ (Pycnoporus sanguineus) là một dược liệu quý, nhiều nghiên cứu đã được thực hiện về tính chất sinh học và hoá học của nấm Vân Chi đỏ, đặc biệt là về hoạt tính kháng viêm, kháng ung thư,...

Cao chiết nấm Vân Chi đỏ, dược liệu được định danh (Pycnoporus sanguineus MH225776) và nuôi trồng tại Viện Nghiên cứu và Phát triển Công nghệ Sinh học Trường Đại học Cần Thơ. Cao được chiết trong ethanol 96% dựa trên qui trình chiết cao được thực hiện bởi Lê Nguyễn Phương Thu và cộng sự.

Tiến hành tạo mô hình chuột nhắt trắng gây độc ở gan bằng carbon tetrachloride (CCl4) và sử dụng cao chiết nấm Vân Chi đỏ để khảo sát tác dụng hỗ trợ điều trị trong 14 ngày. Liều gây độc là 0,5ml CCl4 hòa tan trong 3,5ml dầu olive, cho 1 kg chuột nhắt trắng, tiêm dưới da bụng.Cao chiết ethanol từ nấm Vân Chi đỏ được pha trong dung môi dimethyl sulfoxide (DMSO) tương ứng với hai liều 500 mg/kg và 1000 mg/kg cao.Chuột được chia ngẫu nhiên thành 7 lô, mỗi lô 8 con như sau:

Lô 1 (đối chứng sinh lý NaCl): Chuột được cho uống NaCl 0.9% trong 14 ngày.

Lô 2 (đối chứng sinh lý DMSO): Chuột được uống DMSO 1% trong 14 ngày.

Lô 3 (đối chứng sinh lý dầu olive): Chuột được tiêm dầu olive trong 7 ngày đầu và đồng thời cho uống NaCl 0,9% trong 14 ngày.

Lô 4 (đối chứng bệnh): Chuột được tiêm CCl4trong 7 ngày đầu và đồng thời cho uống NaCl 0,9% trong 14 ngày.

Lô 5 (thử cao liều 500 mg/kg): Chuột được tiêm CCl4  trong 7 ngày đầu và đồng thời cho uống cao chiết nấm Vân Chi đỏ liều 500 mg/kg trong 14 ngày.

Lô 6 (thử cao liều 1000 mg/kg): Chuột được tiêm CCl4 trong 7 ngày đầu và đồng thời cho uống cao chiết nấm Vân Chi đỏ liều 1000 mg/kg trong 14 ngày.

Lô 7 (đối chứng dương): Chuột được được tiêm CCl4 trong 7 ngày đầu và đồng thời cho uống silymarin liều 100 mg/kg trong 14 ngày.

Ngày thứ 14, chuột được gây mê sau 1 giờ cho uống cao, silymarin, lấy máu tim để tiến hành các xét nghiệm sinh hóa đánh giá hoạt tính enzym ALT, ASTvà tách gan để định lượng MDA, quan sát mô học (đại thể, vi thể).

Cao chiết nấm Vân Chi đỏ thể hiện tác dụng hỗ trợ điều trị viêm gan thông qua giảm hoạt độ ALT, AST trong huyết thanh, giảm hàm lượng MDA ở dịch đồng thể gan và đồng thời làm giảm tổn thương mô bệnh học gan (đại thể và vi thể) trên mô hình chuột nhắt trắng được gây tổn thương gan bằng CCl4.

Nghiên cứu được thực hiện với mục tiêu đánh giá chức năng bảo vệ gan của cao chiết nấm Vân Chi đỏ, góp phần cung cấp các chế phẩm hỗ trợ điều trị bệnh về gan.

Tạp chí Y dược học Cần Thơ – Số 69/2023
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ