Công cụ đánh giá hiệu quả các biện pháp kiểm soát ô nhiễm không khí
Để đối phó với vấn đề ô nhiễm không khí ở các thành phố lớn, các nhà khoa học tại Thành phố Hồ Chí Minh đã phát triển một công cụ mới giúp đo lường chi phí và lợi ích của các biện pháp cải thiện chất lượng không khí.
Đó là một phần kết quả trong công bố quốc tế có tiêu đề "Developing a practical tool to evaluate the cost and benefit of PM2.5 pollution control measures on air quality improvement in Ho Chi Minh City, Vietnam”, được xuất bản trên tạp chí Case Studies in Chemical and Environmental Engineering.
Tác giả của nghiên cứu trên là PGS. TS Bùi Tá Long và các cộng sự tại Phòng thí nghiệm Mô hình hóa môi trường và phần mềm, trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh. Các nhà nghiên cứu đã mô hình hóa một nền tảng khung mang tên Hệ thống tích hợp hỗ trợ quản lý môi trường, sức khỏe công cộng và lợi ích kinh tế (HEBIS) thông qua một phân tích so sánh dựa trên tỉ lệ chi phí lợi ích để kiểm soát.
Ba nhóm ngành công nghiệp đóng góp chính vào ô nhiễm PM2.5, bao gồm công nghiệp sản xuất, giao thông vận tải, các nguồn từ khu dân cư và sinh hoạt. Ảnh: ITN
Áp dụng HEBIS vào Thành phố Hồ Chí Minh, nhóm nghiên cứu đã phân tích 11 nguyên nhân chính hình thành tiền chất của bụi PM2.5 như NOx, SO2, NH3,… Họ phát hiện ra ba nhóm ngành công nghiệp đóng góp chính vào ô nhiễm PM2.5, bao gồm công nghiệp sản xuất, giao thông vận tải (đường bộ, đường sắt), các nguồn từ khu dân cư và sinh hoạt.
Các nhà nghiên cứu cho biết, năm 2019, nồng độ bụi PM2.5 tại Thành phố Hồ Chí Minh dao động từ 40,08 đến 218,24 μg/m³, vượt ngưỡng quy chuẩn quốc gia về chất lượng không khí (QCVN 05:2013/BTNMT) từ 1,6 đến 8,73 lần và vượt ngưỡng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từ 8,83 đến 43,65 lần. Để giảm thiểu nồng độ PM2.5 xuống ngưỡng quốc gia, ước tính tổng chi phí lợi ích kinh tế là 3.038,31 tỷ đồng (tương đương 410,79 triệu USD), chiếm khoảng 0,248% tổng giá trị sản phẩm (GRDP) của Thành phố Hồ Chí Minh.
Hiện tại, chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh đang thiết kế những biện pháp kiểm soát ô nhiễm và hoàn thiện Chương trình Không khí sạch với tầm nhìn đến năm 2030.
Theo đề xuất của công cụ HEBIS, mặc dù chi phí cải thiện chất lượng không khí khá lớn, song HEBIS cho thấy chương trình Không khí sạch của Thành phố Hồ Chí Minh sẽ mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe công cộng. Việc giảm thiểu nồng độ PM2.5 không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của cư dân mà còn góp phần giảm thiểu các chi phí y tế và tăng cường chất lượng cuộc sống.
Các nhà nghiên cứu kỳ vọng HEBIS sẽ là một giải pháp thực tiễn giúp Thành phố Hồ Chí Minh và các thành phố khác tại Việt Nam đánh giá và thực hiện các biện pháp kiểm soát ô nhiễm không khí hiệu quả, hướng tới một môi trường sống trong lành và bền vững hơn.