SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

Virus cúm A thay đổi hình dạng để thích ứng với môi trường

[23/02/2025 13:16]

Các nhà khoa học tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) phát hiện virus cúm A có khả năng thay đổi hình dạng – trở thành hình cầu hoặc dạng sợi dài hơn – để tăng khả năng lây nhiễm vào tế bào vật chủ, tùy thuộc điều kiện môi trường. Cơ chế thích nghi chưa từng được biết đến này có thể giải thích cách thức virus cúm A tồn tại lâu dài trong quần thể người và các loài động vật khác, né tránh phản ứng miễn dịch và phát triển các đột biến thích nghi. Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Microbiology vào ngày 10/2.

Các hạt virus cúm A có dạng hạt và sợi dài (màu xanh). Ảnh: NIAID

Trước đây, các nhà khoa học nhận thấy nhiều virus cúm A tồn tại dưới dạng sợi. Họ cho biết virus dạng sợi tiêu tốn nhiều năng lượng hơn để hình thành so với virus hình cầu, và sự phổ biến của virus dạng sợi trước đây vẫn là điều bí ẩn. Để tìm hiểu vấn đề này, nhóm nghiên cứu đã xây dựng một phương pháp quan sát và đo lường cấu trúc virus cúm A theo thời gian thực trong quá trình chúng hình thành.

Khi thử nghiệm trên 16 tổ hợp virus-tế bào khác nhau, nhóm nghiên cứu nhận thấy virus cúm A chủ yếu phát triển thành dạng hình cầu nếu gặp điều kiện thuận lợi, nhưng có thể biến đổi thành dạng sợi dài khi gặp các yếu tố làm giảm hiệu quả lây nhiễm, chẳng hạn như sự hiện diện của kháng thể kháng virus hoặc môi trường không thuận lợi từ vật chủ. Chúng không có hình dạng cố định theo từng chủng virus như quan niệm trước đây.

“Virus cúm A có thể điều chỉnh linh hoạt hình dạng của mình để thích ứng với các áp lực từ môi trường sống”, nhóm nghiên cứu nhận định. “Dạng sợi của virus cúm A có khả năng chống lại sự vô hiệu hóa của kháng thể”.

Ngoài virus cúm A, nhiều loại virus khác như sởi, Ebola, Nipah, Hendra và virus hợp bào hô hấp (RSV) cũng sử dụng chiến lược lây nhiễm với hình dạng hỗn hợp. Phát hiện này mở ra hướng nghiên cứu mới về cách virus thích nghi và phát triển trong môi trường biến đổi, đồng thời cung cấp cơ sở cho các chiến lược phòng chống và điều trị hiệu quả hơn trong tương lai.

Nguồn: NIH

Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ