Ảnh minh họa

Nghiên cứu mới từ Đại học Oxford đã làm sáng tỏ quá trình tiến hóa của tiếng hót của loài chim, cho thấy ảnh hưởng đáng kể của biến động dân số.

Các chuyên gia đã phân tích hơn 100.000 tiếng chim hót, làm nổi bật cách chuyển động, độ tuổi và sự thay đổi hình thành nên sự đa dạng của tiếng hót .

Các nhà nghiên cứu đã dành ba năm để thu thập hơn hai mươi nghìn giờ ghi âm từ loài chim khổng tước (Parus major) ở Oxfordshire. Quần thể này đã được theo dõi trong 77 năm như một phần của nghiên cứu Wytham Great Tit.

Mục đích là để hiểu bài hát nào trở nên phổ biến, bài hát nào biến mất và danh mục bài hát phát triển như thế nào theo thời gian.

Theo dõi sự tiến hóa của bài hát bằng AI

Để phân tích những thay đổi trong tiếng hót, các nhà nghiên cứu đã phát triển một mô hình AI có khả năng nhận dạng từng loài chim dựa trên tiếng hót của chúng.

Công nghệ này cho phép họ đo sự khác biệt trong tiếng hót giữa các loài chim và dấu vết thay đổi trong toàn bộ quần thể.

Kết quả cho thấy những loài chim cùng độ tuổi có nhiều nét tương đồng hơn, trong khi các cộng đồng chim ở nhiều độ tuổi khác nhau lại thể hiện sự đa dạng văn hóa lớn hơn.

Quá trình thay đổi tiếng hót diễn ra nhanh hơn khi chim rời đi hoặc chết, vì những con chim mới đến sẽ tiếp nhận và giới thiệu những loại tiếng hót mới.

Tuổi của chim và khả năng ghi nhớ tiếng hót

Những loài chim già đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn những bài hát đang dần biến mất khỏi quần thể.

Trong khi chim non thúc đẩy sự thay đổi bằng cách tiếp nhận các loại bài hát mới, những cá thể lớn tuổi hơn đóng vai trò là “kho lưu trữ văn hóa” của những bài hát trong quá khứ.

Động thái này phản ánh cách ông bà nhớ những bài hát mà thế hệ trẻ không quen thuộc.

Tuy nhiên, tuổi tác không quyết định sự thay đổi tiếng hót. Các chuyên gia phát hiện ra rằng khi chim hòa nhập nhiều hơn do di chuyển và nhập cư nhiều hơn, chúng sẽ học chung tiếng hót, làm chậm tốc độ tiến hóa của tiếng hót.

Truyền thống bài hát địa phương

Những loài chim sống gần nơi sinh của chúng vẫn duy trì nền văn hóa tiếng hót đặc trưng, ​​giống như các cộng đồng người biệt lập phát triển phương ngữ riêng.

Những khu vực ít di chuyển có xu hướng lưu giữ nhiều truyền thống bài hát độc đáo và đa dạng hơn.

Thành viên mới đến thường hòa nhập vào các truyền thống bài hát địa phương hơn là cất cao những giai điệu hoàn toàn mới. Tuy nhiên, chúng thường học được nhiều bài hát hơn, làm phong phú thêm bối cảnh âm nhạc địa phương.

Sự tiến hóa văn hóa trong tiếng chim hót

Tiến sĩ Nilo Merino Recalde, nhà nghiên cứu chính tại Đại học Oxford, lưu ý rằng: "Cũng giống như các cộng đồng loài người phát triển các phương ngữ và truyền thống âm nhạc riêng biệt, một số loài chim cũng có nền văn hóa tiếng hót địa phương phát triển theo thời gian".

“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy chính xác cách thức biến động dân số – sự di chuyển của từng loài chim – ảnh hưởng đến quá trình học hỏi văn hóa này, tác động đến cả sự đa dạng về tiếng hót và tốc độ thay đổi.”

Nghiên cứu này là nghiên cứu đầu tiên xem xét sâu rộng vai trò của “nhân khẩu học” (demography) trong việc hình thành sự đa dạng văn hóa trong quần thể động vật hoang dã.

Bằng cách sử dụng một tập dữ liệu lớn về các biến thể bài hát riêng lẻ, nghiên cứu cung cấp thông tin chi tiết về cả hành vi của loài chim và ý nghĩa rộng hơn của những thay đổi về nhân khẩu học đối với quá trình tiến hóa văn hóa ở các loài động vật.

(Còn tiếp)