Xi măng xỉ lò cao hoạt hóa sulfate là chất kết dính thủy lực, tức là một vật liệu vô cơ mịn khi trộn với nước, sẽ tạo thành dạng hồ nhão có khả năng đông kết và đóng rắn do các phản ứng thủy hóa và quá trình thủy hóa và sau khi đóng rắn, duy trì được cường độ và ổn định ngay cả khi ngập trong nước.

Xi măng xỉ lò cao hoạt hóa sulfate bao gồm chủ yếu là xỉ hạt lò cao và calci sulfat. Chúng có thành phần đồng nhất theo thống kê, được tạo nên bởi các quá trình gia công, xử lý nguyên vật liệu và quá trình sản xuất xi măng đảm bảo chất lượng. 

Trong xi măng xỉ lò cao hoạt hóa sulfat, khác với các loại xi măng thông thường thành phần chính xỉ hạt lò cao nghiền mịn được hoạt hóa bằng calci sulfat. Cấu tử bổ sung có thể được thêm vào xi măng để thúc đẩy quá trình hoạt hóa và thủy hóa ở tuổi sớm của xỉ. Vì vậy khi chế tạo xi măng này yêu cầu nguyên vật liệu nên đáp ứng theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13947:2024.

Tiêu chuẩn này đưa ra các yêu cầu kỹ thuật của xi măng xỉ lò cao hoạt hóa sulfate và các thành phần của loại xi măng này. Tiêu chuẩn này cũng nêu rõ các tiêu chí phù hợp tiêu chuẩn và các quy định có liên quan.

Nguyên liệu xi măng xỉ nguội hoạt hóa nên đáp ứng các yêu cầu theo tiêu chuẩn. Ảnh minh họa

Theo đó tiêu chuẩn này yêu cầu nguyên vật liệu chế tạo xi măng xỉ lò cao hoạt hóa sulfate phải được tạo thành bằng cách làm nguội nhanh xỉ nóng chảy có thành phần phù hợp, thu được khi nấu chảy quặng sắt trong lò cao, có thành phần pha chủ yếu là thủy tinh chiếm ít nhất hai phần ba khối lượng xỉ, và có đặc tính thủy lực khi được hoạt hóa một cách thích hợp. 

Phụ gia sử dụng trong tiêu chuẩn này là các cấu tử không được quy định được thêm vào để cải thiện quá trình sản xuất hoặc các tính chất của xi măng. Tổng hàm lượng của phụ gia không lớn hơn 1,0% theo khối lượng xi măng (ngoại trừ bột màu). Hàm lượng phụ gia hữu cơ theo khối lượng khô không lớn hơn 0,2% theo khối lượng xi măng. Hàm lượng lớn hơn có thể được sử dụng trong xi măng với điều kiện là phải công bố hàm lượng lớn nhất, theo phần trăm, trên bao bì và/hoặc phiếu giao hàng.

Phụ gia không được thúc đẩy quá trình ăn mòn cốt thép hoặc làm giảm tính chất của xi măng hoặc bê tông xi măng hoặc vữa xi măng. Khi phụ gia cho bê tông, vữa hoặc vữa rót phù hợp với bộ tiêu chuẩn EN 934 được sử dụng trong xi măng, ký hiệu tiêu chuẩn của gia phụ phải được khai báo trên bao bì hoặc phiếu giao hàng.

Yêu cầu về tính chất cơ học của cường độ chuẩn được xác định theo EN 196-1 ở tuổi 28 ngày và phải phù hợp với các yêu cầu theo tiêu chuẩn này. Yêu cầu về độ bền lâu thì trong nhiều ứng dụng, đặc biệt trong các điều kiện môi trường khắc nghiệt, việc lựa chọn xi măng sẽ ảnh hưởng tới độ bền của bê tông, vữa xây và vữa trát. Do đó xi măng xỉ lò cao hoạt hóa sulfate phù hợp với các yêu cầu kỹ thuật của tiêu chuẩn này được xem là có tính chất bền sulfat.

Sự phù hợp của xi măng xỉ lò cao hoạt hóa sulfate theo tiêu chuẩn này phải được đánh giá liên tục trên cơ sở thử nghiệm các mẫu điểm. Các tính chất, phương pháp thử và tần suất thử nghiệm tối thiểu trong công tác tự thử nghiệm của nhà sản xuất được quy định.

Xi măng được cho là phù hợp với tiêu chuẩn này đối với các yêu cầu về tính chất cơ-lý-hóa nếu đáp ứng các tiêu chí phù hợp quy định. Sự phù hợp phải được đánh giá trên cơ sở liên tục lấy mẫu điểm tại điểm xuất xi măng và dựa trên các kết quả thử nghiệm thu được trên tất cả các mẫu tự thử nghiệm được lấy trong chu kỳ kiểm soát.

 An Dương