SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

Cánh bướm xanh mở ra hướng nghiên cứu mới về bệnh ung thư

[07/07/2025 15:29]

Các nhà khoa học tại Đại học California, San Diego (UCSD) đã phát triển một phương pháp mới để dự đoán và nghiên cứu sự phát triển của các bệnh lý mô, đặc biệt là ung thư.

Thay vì phải sử dụng các thiết bị quang học đắt tiền và quá trình nhuộm màu phức tạp như trước đây, kỹ thuật này sử dụng ánh sáng phân cực và một chiếc cánh của bướm morpho xanh để khám phá các cấu trúc vi mô trong mô. Quy trình đơn giản, chỉ cần đặt cánh bướm và một lát mô lên hai mặt kính hiển vi, rồi chiếu ánh sáng phân cực qua, phản ứng của ánh sáng sẽ phản ánh chính xác những thay đổi trong cấu trúc mô, như các sợi mô bị xơ hóa – một dấu hiệu quan trọng trong chẩn đoán ung thư và khả năng di căn của bệnh.

Ý tưởng này bắt nguồn từ sự hiểu biết về đặc tính màu sắc kỳ diệu của loài bướm morpho xanh, mà màu sắc của nó không do thuốc nhuộm mà nhờ vào cấu trúc vi mô nhỏ trên cánh – còn gọi là màu cấu trúc. Người sáng lập ý tưởng, Paula Kirya, đã từng nghiên cứu về loài bướm này và biết rằng cách ánh sáng phản chiếu trên các cấu trúc nhỏ tạo ra hiệu ứng màu sắc đặc trưng. Các nhà nghiên cứu bắt đầu thử nghiệm kết hợp cánh với các mẫu mô bệnh, đặc biệt là mô ung thư vú. Sau khi xoay và điều chỉnh mô cùng cánh dưới kính hiển vi, họ phát hiện ra rằng có thể dễ dàng nhận diện các sợi mô liên quan đến quá trình xơ hóa – một dấu hiệu quan trọng giúp chẩn đoán chính xác hơn về mức độ tiến triển của bệnh.

Phương pháp này có nhiều ưu điểm nổi bật: không tốn kém, không cần nhuộm màu hoặc thuốc nhuộm, và cực kỳ dễ thực hiện. Ánh sáng phân cực – loại ánh sáng có các sóng rung động trên cùng một mặt phẳng – sẽ phản chiếu mạnh hơn khi hướng thẳng vào các cấu trúc nhỏ của cánh morpho hoặc sợi mô, giúp làm nổi bật các chi tiết vi mô mà trước đây rất khó quan sát bằng các thiết bị hiện có. Nhóm nghiên cứu còn phát hiện rằng, bằng cách chiếu ánh sáng phân cực qua cả cánh và mô cùng lúc, khả năng phản xạ sáng sẽ được tăng cường, từ đó cung cấp tín hiệu rõ nét hơn về các cấu trúc nhỏ trong mô, mở ra một hướng đi mới dễ dàng, nhanh chóng và ít tốn kém hơn cho việc chẩn đoán các bệnh lý mô, đặc biệt là ung thư.

https://www.snexplores.org
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ