Khảo sát tình hình chỉ định các xét nghiệm thuộc bộ mỡ trong một số bệnh thường gặp
Nghiên cứu do các tác giả Tôn Thất Quỳnh Trung, Phạm Thanh Phong, Lê Vũ hồng Hải, Nguyễn Thị Ngọc Dung, Trần Hữu Tài – Trung tâm Y khoa Phước An (HEPA), Trung tâm Kiểm chuẩn Xét nghiệm TP.HCM thực hiện nhằm khảo sát tình hình chỉ định các xét nghiệm thuộc bộ mỡ trong một số bệnh thường gặp.
Trong một số bệnh lý thường gặp như tim mạch,
tiểu đường…bên cạnh các xét nghiệm chuyên biệt, các xét nghiệm liên quan đến
chuyển hóa mỡ (Cholesrol, HDL-Cholesterol, LDL-Cholesterol, Lipid máu,
Triglyceride)- thường gọi là xét nghiệm bộ mỡ, là xét nghiệm tương đối thường
quy trong số những xét nghiệm sinh hóa trong việc chuẩn đoán, điều trị các bệnh
như tim mạch, tiểu đường…Đối tượng nghiên cứu là các xét nghiệm thuộc bộ mỡ là
Cholesrol, HDL-Cholesterol, LDL-Cholesterol, Lipid máu, Triglyceride và 43 bác
sĩ lâm sàng đang công tác trong lĩnh vực khám chữa bệnh ngoại trú bằng phương
pháp cắt ngang mô tả.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, các xét nghiệm bộ mỡ được bác sĩ chỉ định để
chẩn đoán và điều trị bốn loại bệnh chủ yếu sau: bệnh cao huyết áp, tiểu đường
type 2, rối loạn chuyển hóa lipid và nhồi máu cơ tim. Trong đó, bệnh cao huyết
áp và rối loạn chuyển hóa lipid là hai loại bệnh có tỷ lệ xét nghiệm bộ mỡ cao
nhất.
Theo khuyến cáo của Việt Nam và quốc tế,
xét nghiệm lipid không được chỉ định để chẩn đoán và điều trị các loại bệnh
trong khảo sát. Tuy nhiên, qua khảo sát nhận thấy, xét nghiệm lipid vẫn còn
được một số bác sĩ chỉ định, mặc dù với tỷ lệ tương đối thấp.
Tỷ lệ bác sĩ chỉ định xét nghiệm bộ mỡ không
phù hợp với các khuyến cáo (không ưu tiên chỉ định xét nghiệm LDL-C hoặc có chỉ
định xét nghiệm lipid) còn cao (từ 20,8-55,8%).
Qua kết quả trên các tác giả kiến nghị mở rộng
thêm phạm vi nghiên cứu ở các quận huyện khác để có số liệu lớn hơn trong đánh
giá và phân tích. Cần ban hành các phát đồ chỉ định các cận lâm sang và xét
nghiệm chuẩn tương đương ứng với từng bệnh, từ đó làm căn cứ pháp lý hoặc
chuyên môn để các bác sĩ tham khảo, chỉ định thống nhất, phù hợp với các khuyến
cáo.
Tạp chí Y học thực hành, số 10/2013