Amiang trắng - từ cơ sở khoa học đến dư luận xã hội: Cẩn trọng xử lý thông tin để đề xuất lộ trình hợp lý với amiang trắng
Đó là chia sẻ của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân về việc sử dụng amiang trắng trong sản xuất vật liệu xây dựng ở Việt Nam hiện nay.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Quân, hiện nay
về hành lang pháp lý Chính phủ đã ban hành Quyết định 1469/QĐ-TTg, ngày
22.8.2014 về việc Phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển vật liệu xây dựng
Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, trong đó quy định nghiêm cấm
sử dụng sợi amiang fibol (amiang nâu và xanh) để sản xuất tấm lợp. Đồng thời
định hướng đầu tư từ nay đến nay 2020 đầu tư mới và đầu tư mở rộng các dây chuyền
sản xuất tấm lợp xi măng sợi để có tổng công suất thiết kế trên cả nước đạt
khoảng 106 triệu m2/năm.
Bên cạnh đó cũng yêu cầu không đầu tư
mới hoặc đầu tư mở rộng các cơ sở sử dụng amiang chrysotile (amiang trắng),
thực hiện việc chuyển đổi dần việc sử dụng các loại sợi thay thế sợi amiang
chrysotile. Rõ ràng là đã có quy định song hiện nay vẫn có sự tranh luận ở cả
cấp độ khoa học và quản lý cấm hay không cấm sử dụng amiang trắng, tác hại môi
trường và sức khỏe con người thế nào. Nhiều ý kiến cho rằng, nếu amiang trắng
ảnh hưởng xấu đến môi trường, bụi, không khí… thì phải có biện pháp kiểm soát
chặt chẽ. Một số ý kiến khác lại cho rằng amiang trắng là nguyên nhân chính gây
ra ung thư thì chưa thật thuyết phục.
Chia sẻ với doanh nghiệp về khó khăn
cũng như ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh nếu như khai tử amiang trắng, tuy
nhiên Bộ trưởng Nguyễn Quân cho rằng, về lâu dài vẫn phải cấm sử dụng. Không
phải ngẫu nhiên nhiều nước phát triển hiện nay đã nói không với amiang trắng.
Tuy nhiên, trong hoàn cảnh hiện nay của chúng ta thì amiang trắng đang là
nguyên liệu chính được những doanh nghiệp sử dụng tạo nên các sản phẩm có tính
ứng dụng rộng rãi như như tấm lợp amiang – ximăng. Do vậy, nếu có cấm thì cũng phải
có lộ trình. Về vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo xin ý kiến các
thành viên Chính phủ để ban hành Nghị định, trong đó có đưa ra các phương án là
cấm hoặc phải có lộ trình để doanh nghiệp chuyển đổi. Hầu hết các thành viên
Chính phủ đồng ý với phương án phải có lộ trình đến năm 2020 để các doanh
nghiệp chuyển đổi công nghệ sản xuất. Tuy nhiên, từ nay đến năm 2020 sẽ tiếp
tục nghiên cứu, nếu thấy quả thực có tác hại thì có thể chưa đến năm 2020 đã
cho dừng sản xuất. Đồng thời, nếu nghiên cứu mà thấy không có vấn đề gì lớn thì
chúng ta có thể sẽ kéo dài thời hạn đến sau 2020 để các doanh nghiệp có thời
gian chuẩn bị, tổ chức lại doanh nghiệp, chuyển đổi công nghệ sản xuất .
Về việc Chính phủ có giao Bộ Khoa học
và Công nghệ tổ chức nghiên cứu, triển khai nhằm đánh giá ảnh hưởng lâu dài và
xác định các biện pháp giảm thiểu tác động độc hại của amiang trắng đối với sức
khỏe con người và môi trường, Bộ Khoa học và Công nghệ đang tổ chức thực hiện
các nhiệm vụ nghiên cứu với sự tham gia của các nhà khoa học, các Viện chuyên ngành
của Bộ Xây dựng, Bộ Y tế hoặc Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam. Bên
cạnh đó, từ năm 2003 đến nay, Bộ Khoa học và Công nghệ đã phê duyệt một số
nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp nhà nước về nghiên cứu, sản xuất vật liệu
thay thế amiang trắng và đạt được một số kết quả nhất định. Hy vọng trong thời
gian sớm nhất sẽ trình Chính phủ xem xét.