Hàng xuất khẩu của Việt Nam vào Thổ Nhĩ Kỳ gặp thêm sự cạnh tranh từ Malaysia
Bắt đầu từ ngày 1/8/2015, Hiệp định Thương mại Tự Do (FTA) do Thổ Nhĩ Kỳ ký kết với Malaysia vào tháng 4/2014 sẽ bắt đầu đi vào hiệu lực. Với việc hiệp định này, các mặt hàng xuất khẩu từ Malaysia tới Thổ Nhĩ Kỳ sẽ có lợi thế cạnh tranh lớn so với các mặt hàng tương tự có nguồn gốc từ nước khác. Một trong những nước có thể chịu ảnh hưởng từ hiệp định trong thời gian tới là Việt Nam.
Theo số liệu từ Viện Thống kê Thổ Nhĩ Kỳ trong năm
2014, Malaysia đã xuất khẩu lượng hàng hóa trị giá 1,16 tỷ USD sang Thổ Nhĩ Kỳ.
Những mặt hàng chiếm tỷ trọng cao nhất là Mỡ hoặc dầu động vật và thực vật (256
triệu USD tương đương 22,1%), Máy móc và thiết bị (194 triệu USD - 16,74%), Sợi
filament nhân tạo (117 triệu USD - 10,12%), Cao su và các sản phẩm bằng cao su
(113 triệu USD - 9,81%).
Theo Số liệu từ Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong năm 2014 Việt Nam đã xuất
khẩu lượng hàng hóa trị giá 1,5 tỷ USD sang Thổ Nhĩ Kỳ, tuy nhiên phân nửa
trong số này là mặt hàng Điện thoại di động và linh kiện (707 triệu USD). Trong
số các mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam còn lại, xơ sợi (240 triệu USD trong năm
2014) như Cao su (35 triệu USD cùng năm) vốn đã chiếm tỷ trọng thấp giờ đây sẽ
càng khó có thể cạnh tranh với hàng hóa Malaysia tại thị trường Thổ Nhĩ Kỳ do
mức thuế đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam cao hơn từ Malaysia. Cụ thể hơn,
mức thuế tối huệ quốc (MFN) của Thổ Nhĩ Kỳ đối với các nước thành viên WTO cho
mặt hàng Cao su là 2,5%; thuế suất ràng buộc là 23% trong khi với
Malaysia giờ đây chỉ là 0%. Mặt hàng cao su là mặt hàng thuộc nhóm nông lâm
thủy sản có kim ngạch lớn nhất trong các mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam sang Thổ
Nhĩ Kỳ.
Đối với mặt hàng xơ xợi, một trong những lý do chính
giúp xơ sợi dài (mã HS 5402) từ Việt Nam tiếp tục tăng trưởng nhẹ (5,5%) so với
năm 2013 chính là việc phía Malaysia đã bị điều tra chống bán phá giá với nhóm
hàng này từ tháng 4 năm 2013 và áp đặt thuế từ tháng 10 năm 2014 thì nay mặt
hàng này đã bị điều tra như hàng của Malaysia từ tháng 5 vừa qua. Nếu kết quả
điều tra tương tự như vụ điều tra chống bán phá giá với xơ sợi ngắn (thuộc chương
55) thì kim ngạch của nhóm xơ sợi dài (thuộc chương 54) sẽ khó giữ được mức gần
137 triệu USD như năm 2014 mà có thể sụt giảm đến mức hầu như không xuất khẩu
được, tương tự như đã xảy ra với xơ sợi dài trong những tháng đầu năm 2015 vừa
(trong 5 tháng chỉ còn 2,4 triệu USD đối với mã HS 5409 từ mức 133,5 triệu USD
trong năm 2013). Trong khi đó, Malaysia
không những có mức thuế thấp hơn Việt Nam
trong vụ chống bán phá giá do là nước có nền kinh tế thị trường mà chắc sẽ còn
được cắt giảm thấp hơn sau khi FTA giữa Malaysia và Thổ Nhĩ Kỳ có hiệu lực
thi hành.
FTA này được cho là yếu tố quan trọng trong mục tiêu
đạt 5 tỷ USD tổng kim ngạch hai chiều giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Malaysia vào
năm 2020. Bộ trưởng Bộ Ngoại thương và Công nghiệp Malaysia là ông Mustapa Mohamed
đã đưa thông cáo chính thức vào ngày 16/7 để nói về tầm quan trọng của hiệp
định này đối với các nhà xuất khẩu của hai nước: “Cả Malaysia và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ
xóa bỏ và áp trần ràng buộc đối với 70% các dòng thuế quan khi FTA bắt đầu có
hiệu lực. Sau khi hiệp định được thực thi trong khoảng thời gian là 8 năm, các
khoản thuế sẽ được giảm thiểu hoặc loại bỏ hoàn toàn đối với 86% các dòng thuế
quan.”
Với FTA mới này, các nhà xuất khẩu Malaysia sẽ được
hưởng lợi khi các mặt hàng dệt may, hóa chất, sản phẩm sắt thép, máy móc, sản
phẩm gỗ, sản phẩm bằng da và tất cả các sản phẩm bằng cao su đều sẽ được miễn
thuế nhập khẩu từ phía Thổ Nhĩ Kỳ. Ngoài ra, Thổ Nhĩ Kỳ còn xóa bỏ các loại
thuế bổ sung (nằm trong khoảng từ 20 tới 30%) đối với các mặt hàng dệt may và giày
dép.