Mục tiêu của đề
tài là khảo sát một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và mô bệnh học; xác định
tỉ lệ các kiểu biểu lộ protein EGFR và PTEN, đồng thời xác định đột biến 4 gen
KRAS, BRAF, NRAS và PIK3CA và khảo sát mối liên quan giữa đặc điểm lâm sàng, mô
bệnh học, hóa mô miễn dịch với đột biến 4 gen trên trong ung thư biểu mô tuyến
đại trực tràng. Qua đó, tiên lượng dự hậu để lựa chọn đúng phương pháp điều trị;
tiên đoán bệnh nhân nào có thể đáp ứng thuốc kháng EGFR nhằm tối ưu hóa việc lựa
chọn bệnh nhân phù hợp sử dụng thuốc trong điều trị.
Qua quá trình giải
trình tự gen trực tiếp trên 50 trường hợp ung thư biểu mô tuyến đại trực tràng
có mẫu thỏa tiêu chuẩn, nhóm nghiên cứu sử dụng tiếp phương pháp phân tích số
liệu và cho ra nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Kết quả nghiên cứu
cho thấy, ung thư biểu mô tuyến đại trực tràng thường gặp ở người có số tuổi từ
60 – 69; vị trí u chủ yếu ở trực tràng (54%); loại mô học thường gặp nhất là
ung thư biểu mô tuyến không chế nhầy và độ mô học chiếm tỉ lệ cao nhất là độ 2.
Tỉ lệ biểu lộ protein EGFR và PTEN cao (trên 80%).
Trong 4 đột biến
gen, đột biến KRAS chiếm tỉ lệ cao nhất (34%), tất cả đều là đột biến điểm. Thường
gặp nhất là đột biến ở codon 12 (71%) và codon 13 (18%), cả hai đột biến này đều
có vai trò quan trọng trong quá trình tiến triển ung thư và dẫn đến không đáp ứng
với thuốc kháng EGFR cao. Do đó, tất cả các bệnh nhân ung thư đại trực tràng có
đột biến KRAS ở condon 12 hoặc 13 đều không điều trị thuốc kháng EGFR. Đột biến
KRAS không liên quan với tuổi, giới tính, loại mô học, độ mô học và giai đoạn bệnh.
Đột biến này thường gặp ở trực tràng.
Đột biến gen
PIK3CA chiếm tỉ lệ 6% với các kiểu đột biến thường gặp như: Met1055Ile,
Trp1057X và Glu545Ala. Đột biến này cũng là một yếu tố tiên đoán khả năng đáp ứng
kém với điều trị bằng kháng thể đơn dòng kháng EGFR. Theo nhóm nghiên cứu, đột
biến PIK3CA không liên quan với giới tính, loại mô học, độ mô học, giai đoạn bệnh,
tình trạng xâm nhập khoang limphô – mạch máu. Cũng không có mối liên quan giữa
đột biến KRAS, PIK3CA với sự biểu lộ protein EGFR và PTEN.
Kết quả nghiên cứu
cũng chỉ ra đột biến BRAF chiếm tỉ lệ 2%, đột biến này cũng dẫn đến không đáp ứng
với thuốc kháng EGFR. Chưa ghi nhận trường hợp đột biến NRAS nào.
Nhóm nghiên cứu
cho rằng, cần phối hợp khảo sát cả 4 gen KRAS, NRAS, BRAF, PIK3CA và sự biểu lộ
PTEN để tối ưu hóa việc lựa chọn điều trị bệnh nhân ung thư biểu mô tuyến đại
trực tràng bằng kháng thể đơn dòng kháng EGFR.
Đề tài được đánh
giá là có ý nghĩa thiết thực, hữu ích cho điều trị bệnh ung thư biểu mô tuyến đại
trực tràng. Sau khi góp ý bổ sung thêm phương pháp nghiên cứu và một số ý trong
nội dung, hội đồng nghiệm thu nhất trí thông qua đề tài.
Một
số hình ảnh tại buổi nghiệm thu đề tài:
Ban chủ nhiệm đề tài
