Xây dựng quy trình định lượng zedoarondiol trong thân rễ ngải trắng (rhizoma curcumae aromaticae) bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao
Nghiên cứu do nhóm tác giả Võ Thanh Hóa, Lê Nữ Huỳnh Như, Nguyễn Thị Quỳnh Trang, Nguyễn Đức Hạnh - Trường Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh thực hiện nhằm mục tiêu đánh giá chất lượng dược liệu, quy trình định lượng zedoarondiol bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao được xây dựng và thẩm định.
Ảnh minh họa: Internet
Ngải trắng (Curcuma aromatica Salisb., Zingiberaceae) là một trong những thành phần quan trọng của bài thuốc chữa bệnh kinh nguyệt không đều, băng huyết, đau bụng kinh, viêm gan mạn tính, ho gà, sỏi tắc mật, bệnh mạch vành,... tại tỉnh An Giang. Với các tác dụng dược lý quan trọng nêu trên, nhiều công trình nghiên cứu khoa học đã xác định thành phần hóa học và tác dụng dược lý của Ngải trắng. Zedoarondiol là một hoạt chất của Ngải trắng có nhiều tác dụng sinh học đã được công bố như kháng viêm, chống xơ vữa động mạch, bảo vệ tế bào gan… Tuy nhiên, hiện nay chưa có nghiên cứu về quy trình định lượng zedoarondiol trong dược liệu này. Vì vậy, đề tài được thực hiện nhằm mục tiêu xây dựng quy trình định lượng zedoarondiol trong thân rễ Ngải trắng (Rhizoma curcumae aromaticae) bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC), góp phần phục vụ công tác kiểm soát chất lượng dược liệu.
Quy trình xử lý mẫu định lượng zedoarondiol trong thân rễ Ngải trắng đã được khảo sát dựa trên 2 yếu tố ảnh hưởng đáng kể đến lượng zedoarondiol chiết được là loại dung môi chiết và thời gian chiết xuất bằng phương pháp Soxhlet. Dung môi methanol 100% được chọn làm dung môi chiết xuất vì cho lượng zedoarondiol chiết được nhiều hơn dung môi ethanol 96% trong cùng một điều kiện chiết xuất. Thời gian chiết bằng phương pháp Soxhlet đã được xác định có ảnh hưởng đáng kể kến lượng zedoarondiol chiết được. Thời gian tốt nhất để xử lý mẫu thử là 120 phút với dung môi được chọn là methanol 100%. Tỷ lệ phục hồi của phương pháp định lượng trong khoảng 91,02-100,78% thuộc khoảng cho phép 90 - 107% và các giá trị %RSD đều nhỏ hơn 5,3%. Vì vậy, quy trình định định lượng zedoarondiol trong thân rễ Ngải trắng đạt yêu cầu thẩm định của một quy trình định lượng.
Quy trình định lượng zedoarondiol trong thân rễ Ngải trắng đã được xây dựng và thẩm định. Kết quả thẩm định đạt các yêu cầu về độ đặc hiệu, tính tương thích hệ thống, tính tuyến tính, độ lặp lại (1,69%) và độ đúng với độ phục hồi trong khoảng 91,02 - 100,78%. Quy trình này có thể được ứng dụng trong việc định lượng và xây dựng tiêu chuẩn thân rễ Ngải trắng, đồng thời là dữ liệu quan trọng cho việc xây dựng quy trình định lượng cho các sản phẩm liên quan.