Ảnh minh họa

Tổn thương gan do hóa chất điều trị ung thư có thể biểu hiện lan tỏa hoặc khu trú. Tăng sản thể nốt khu trú tại gan (FNH) là tổn thương lành tính cần phải phân biệt với thứ phát bởi vì điều này ảnh hưởng đến các can thiệp hay điều trị sau đó. Cơ chế chính của sự xuất hiện các nốt này là do sự biến đổi tĩnh mạch cửa ở gan do Oxaliplatin và được gọi là hội chứng tắc nghẽn xoang sinousoid. Trong bài báo này, chúng tôi xin trình bày ca lâm sàng bệnh nhân xuất hiện các nốt FNH sau điều trị ung thư biểu mô tuyến dạ dày và hóa chất với phác đồ XELOC (phác đồ có chứa Oxaliplatin).     

Nhiễm độc gan do thuốc gồm các phản ứng xảy ra khi tiếp xúc với hóa chất, trong đó bao gồm các hóa chất điều trị ung thư. Các hóa chất này được sử dụng theo đường tại chỗ hoặc toàn thân. Tổn thương gan do hóa chất điều trị ung thư có thể biểu hiện lan tỏa (viêm gan cấp và mạn, giả xơ gan, gan nhiễm mỡ) hoặc khu trú (biến đổi xoang gan gây các vùng ngấm thuốc không đều, tăng sản thế nốt khu trú)1. Tăng sản thể nốt khu trú (focal nudule hyperplasia - FNH) là tổn thương gan lành tính, có cơ chế bệnh sinh chưa rõ ràng, có thể liên quan đến dòng chảy mạch máu trong gan2. Việc chẩn đoán phân biệt FNH với nốt thứ phát tại gan rất quan trọng và ý nghĩa trong điều trị. Gần đây, việc sử dụng hóa chất Oxaliplatin trong điều trị ung thư đường tiêu hóa có liên quan đến sự xuất hiện của các nốt tăng sản ở gan đã được báo cáo trong một số trường hợp3,4. Ở Việt Nam, hiện chưa thấy có báo cáo về các ca bệnh này. Vì vậy, trong bài này, chúng tôi xin trình bày về trường hợp bệnh nhân xuất hiện FNH trong quá trình theo dõi sau phẫu thuật ung thư dạ dày và hóa chất sau mổ 8 chu kỳ với phác đồ XELOC.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, sự biến đổi nhu mô gan sau điều trịhóa chất toàn  thân  hay  tại  chỗ rất đa dạng,  có  thể biểu hiện  lan  tỏa  hoặc  khu  trú.  Sử dụng  ngày  càng nhiều  các  phác  đồ hóa  trịcó  chứa  Oxaliplatin kèm theo tăng nguy cơ tổn thương nhu mô và mạch  máu ở gan,  đặc  biệt  xuất  hiện  các  tổn thương tăng sản thểnốt khu trú. Chụp CHT tiêm thuốc đối quang từ đặc hiệu mô gan cũng là một phương pháp chẩn đoán xác định các trường hợp này,  nhằm tránh được  các  thủ thuật  sinh  thiết, phẫu  thuật  không  cần  thiết  hoặc  điều  trị hóa chất do hướng đến tổn thương thứ phát.