Đẩy lùi vấn nạn hàng giả, hàng nhái trên các sàn thương mại điện tử
Thương mại điện tử tại Việt Nam đang có sự bứt phá mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng từ 25% -30%/năm, cùng với đó, những vi phạm trên sàn thương mại điện tử ngày càng tăng.
5 sàn TMĐT hàng đầu Việt Nam tham gia ký kết "Nói không với hàng giả trong TMĐT".
Lan tràn hàng giả, hàng nhái trên sàn TMĐT
Thương mại điện tử (TMĐT) tại Việt Nam đang có sự bứt phá mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng trung bình những năm qua từ 25% -30%/năm. Riêng năm 2018, tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử Việt Nam đạt mức 30% với tổng doanh thu bán lẻ thương mại điện tử (B2C) đạt trên 8 tỷ đô la.
Tuy nhiên, do tính chất đặc thù của TMĐT như người mua và người bán không gặp mặt và chỉ liên lạc trên môi trường mạng, các công cụ tìm kiếm thuận tiện cho phép người mua tìm kiếm dễ dàng, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đã xuất hiện ngày càng nhiều trên các gian hàng trực tuyến. Những vi phạm liên quan tới hàng giả, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, buôn lậu, gian lận thương mại ngày càng trở nên tinh vi trên môi trường Internet.
Tại Hội thảo, tập huấn "Bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử" diễn ra ngày 18/4/2019, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho biết, việc lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng giả, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ không chỉ ở Việt Nam mà còn diễn ra khắp nơi trên thế giới và cả trên những sàn TMĐT lớn… gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế và các doanh nghiệp làm ăn chân chính. Thậm chí Jack Ma (Nhà sáng lập và điều hành tập đoàn Alibaba) đã nhận định: Vấn nạn hàng giả như là căn bệnh “ung thư” của các website TMĐT.
Theo ông Trần Hữu Linh- Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường, những vi phạm phổ biến trong lĩnh vực TMĐT là kinh doanh nhưng không đăng ký hay thông báo với cơ quan chức năng về website bán hàng. Thậm chí, chất lượng khác xa so với quảng cáo. “Đã có hiện tượng một số công ty chuyển phát nhanh “vô tình” trở thành công cụ cho việc chuyển phát hàng lậu. Qua kiểm tra việc vận chuyển trên đường, lực lượng chức năng đã phát hiện nhiều hàng hóa không có hóa đơn chứng từ được thực hiện bằng phương thức này”- ông Trần Hữu Linh cho hay.
Chế tài xử lý TMĐT phải mạnh hơn vi phạm ngoài đời thực
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho biết, trong vòng 4 năm, từ 2014 đến 2018, lực lượng quản lý thị trường toàn quốc xử lý 1.024.000 vụ, tổng số tiền xử phạt và nộp ngân sách 92 nghỉn tỷ đồng. Riêng năm 2018, xử lý 232.000 vụ và nộp ngân sách 490 tỷ đồng.
Thực tế hiện nay, TMĐT đã trở thành kênh tiêu thụ hiệu quả hàng giả, hàng gian, hàng cấm của nhiều đối tượng, làm mất lòng tin của người tiêu dùng. Ông Trần Hữu Linh - Tổng Cục trưởng Tổng Cục Quản lý thị trường cho biết, các trường hợp vi phạm chủ yếu là không đăng ký, tập trung vào các cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ. Hầu hết trang web này đều đăng hình ảnh hàng hóa thật để thu hút người tiêu dùng, giá rất rẻ do là hàng nhái, giả...
Ông Trần Hữu Linh kiến nghị, với đặc điểm của internet được khởi tạo nhanh và gỡ cũng nhanh nên cần chế tài xử lý mạnh hơn. Cùng với đó, xây dựng một Nghị định quản lý mới có chương riêng về xử lý vi phạm hành chính trong TMĐT phải mạnh hơn xử lý vi phạm ngoài đời thực, dừng cấp tên miền, gắn trách nhiệm của các sàn thương mại điện tử và nhất là sự phối hợp giữa Bộ Công Thương với các cơ quan tài chính, thuế... "Riêng lực lượng quản lý thị trường sẽ đẩy mạnh tập huấn nâng cao trình độ đấu tranh với hàng giả, hàng gian, liên kết giữa các doanh nghiệp sàn thương mại điện tử và người tiêu dùng để nhận biết các sàn thương mại uy tín", ông Trần Hữu Linh nhấn mạnh.
Để ngăn chặn hàng giả, hàng nhái và bảo vệ người tiêu dùng trong các giao dịch trên TMĐT, ông Nguyễn Hữu Tuấn- Trưởng phòng Quản lý Hoạt động thương mại điện tử (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương) đề xuất một số giải pháp: hoàn thiện khung khổ pháp lý; rà soát, phân loại các website ứng dụng; nâng cao năng lực thực thi pháp luật vè thương mại điện tử; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm; giải pháp tổng thể bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật...
Trong khuôn khổ hội thảo đã diễn ra Lễ ký cam kết “Nói không với hàng giả trong thương mại điện tử” có sự tham gia của đại diện một số sàn TMĐT hàng đầu Việt Nam như: Adayroi.com, Lazada.vn, Sendo.vn, Shopee.vn, Tiki.vn. Các sàn TMĐT sẽ gắn logo “Nói không với hàng giả” trên website nhằm minh bạch thông tin về số Hotline, quy trình tiếp nhận và xử lý phản ánh, khiếu nại về hàng giả khi mua sắm trên các sàn TMĐT.