1,5 triệu m3 nước từ hồ Tây xả vào sông Tô Lịch khiến dòng sông trở nên sạch hơn trong một thời gian ngắn.

Ngày 16/7, Tiến sĩ Tadashi Yamamura - Chủ tịch Tổ chức xúc tiến Thương mại-Môi trường Nhật Bản đã gửi Công văn tới Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND thành phố Hà Nội về việc "Báo cáo sự việc và thông báo lùi thời gian lấy mẫu, đánh giá và công bố kết quả giai đoạn thí điểm làm sạch sông Tô Lịch".

Theo báo cáo, bước đầu dự án (làm sạch sông Tô Lịch bằng công nghệ Nano-Bioreactor của Nhật Bản và Redoxy3C của Đức) đã cho kết quả khả quan. 

Thế nhưng ngày 9/7, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đã xả khoảng 1,5 triệu m3 nước hồ Tây vào sông Tô Lịch, nơi có khu thí điểm làm sạch nên "toàn bộ hệ vi sinh vật có lợi do các thiết bị kích hoạt trong vòng gần 2 tháng đã bị cuốn trôi".

"Gần như chúng tôi phải làm lại từ đầu và cần thời gian tối thiểu trên một tháng để kích hoạt trở lại hệ vi sinh vật có lợi. Đến lúc đó, việc lấy mẫu đánh giá mới có thể chính xác, khách quan", Tiến sĩ Tadashi Yamamura nêu rõ trong bản báo cáo.

Theo vị chuyên gia môi trường Nhật Bản, nếu thực hiện dự án trên cả dòng sông Tô Lịch, từ đầu nguồn phía bên kia đường Hoàng Quốc Việt cho đến cả dòng sông thì hệ vi sinh vật có lợi được kích hoạt liên tục. Càng có dòng chảy, hệ vi sinh vật này càng dễ khuếch tán và có tác dụng phân giải chất ô nhiễm.

Tuy nhiên, tổ chức thử nghiệm và đánh giá kết quả chỉ trong đoạn 300m ở đầu nguồn. Với lượng nước xả là 1,5 triệu m3, gấp 10 lần lượng nước thải/ngày đêm từ 280 cống chảy vào sông Tô Lịch nhưng lại chỉ chảy vào khu xử lý từ một cửa xả đầu nguồn duy nhất. Vì vậy, kết quả thí điểm bị ảnh hưởng.

"Hệ thống máy nano được gia cố và các bọt khí nano được tạo ra liên tục nên không bị ảnh hưởng bởi việc xả nước. Tuy nhiên, sau khi chuyên gia Nhật Bản kiểm tra hệ vi sinh vật của tấm Bioreactor thì thấy, toàn bộ hệ vi sinh vật có lợi do các tấm Bioreactor kích hoạt trong vòng gần 2 tháng qua đã trong chốc lát... bị cuốn trôi và không còn ở khu 300m để đánh giá nữa", báo cáo nêu rõ.

Tổ chức xúc tiến Thương mại - Môi trường Nhật Bản dự kiến lùi thời gian thí điểm thêm 2 tháng tới ngày 17/9/2019.

Báo cáo của Tổ chức xúc tiến Thương mại - Môi trường Nhật Bản cho rằng việc xả nước hồ Tây vào sông Tô Lịch ảnh hưởng đến kết quả thí điểm. Trong khi trước đó, trao đổi với báo chí, đại diện Công ty thoát nước Hà Nội từng khẳng định, đơn vị này đã thông báo cho các đơn vị liên quan và hoạt động thử nghiệm sẽ vẫn diễn ra bình thường vì "các khu vực thử nghiệm đã được quây kín xuống tận đáy sông".

Rút cuộc việc xả nước hồ Tây có ảnh hưởng đến dự án làm sạch sông Tô Lịch hay không vẫn còn là một câu hỏi cần phải giải đáp.

Một số ý kiến cho rằng, nếu như không xả nước hồ Tây ra sông Tô Lịch thì sẽ không giữ đúng mực nước của hồ theo quy định (5,7 mét), điều này có thể "giết chết" hồ Tây.

Ngược lại, nếu xả nước hồ Tây sẽ ảnh hưởng đến kết quả dự án làm sạch sông Tô Lịch (theo báo cáo của Tổ chức xúc tiến Thương mại - Môi trường Nhật Bản). Rõ ràng, việc làm sạch sông Tô Lịch đang lâm vào thế tiến thoái lưỡng nan.

Ngọc Hà