Thúc đẩy năng suất doanh nghiệp trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo
Theo các chuyên gia, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo chính là những nhân tố chủ chốt thúc đẩy nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Thứ trưởng Bộ KH&CN phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Hán Hiển
Bộ KH&CN và Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam vừa phối hợp tổ chức Hội nghị “Thúc đẩy năng suất doanh nghiệp nhỏ và vừa trong bối cảnh đại dịch Covid-19 dựa trên nền tảng đổi mới khoa học công nghệ và cải cách quy định hành chính” với sự hỗ trợ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) thông qua Dự án Thúc đấy cải cách và nâng cao năng lực kêt nối doanh nghiệp nhỏ và vừa (LinkSME).
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ KH&CN Lê Xuân Định cho biết, thời gian qua, tổng đầu tư của toàn xã hội cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo gia tăng liên tục. Đặc biệt, có một thành phần tham gia rất quan trọng trong đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là từ phía cộng đồng doanh nghiệp (gồm cả những doanh nghiệp đầu tàu, doanh nghiệp lớn và các doanh nghiệp vừa và nhỏ).
"Đầu nhiệm kỳ vừa qua, tỷ lệ đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo ở mức 70% (từ Nhà nước) – 30% (từ doanh nghiệp) thì cho đến thời điểm này, đầu tư từ phía doanh nghiệp đã ở mức gần 50%. Và chắc chắn trong thời gian tới, vai trò chủ đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo sẽ là vai trò của doanh nghiệp. Đây là một định hướng quan trọng và đã có chỉ tiêu rõ ràng. Đây là cũng là một trong những yếu tố tạo ra năng lực tổng thể sáng tạo quốc gia theo bảng xếp hạng GII toàn cầu mà chúng ta đã được đánh giá thăng hạng trong chỉ tiêu đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, đặc biệt là từ phía các doanh nghiệp, kể cả doanh nghiệp vừa và nhỏ", Thứ trưởng Lê Xuân Định cho hay.
Cũng theo Thứ trưởng Bộ KH&CN, thời gian tới, năng lực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo cần tiếp tục được cải thiện ở tất cả các khu vực kinh tế nói chung đặc biệt là khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ nói riêng.
"Để đổi mới sáng tạo trở thành động lực cho phát triển kinh tế của Việt Nam trong giai đoạn tới theo đúng chủ trương, mô hình tăng trưởng của Đảng và Nhà nước đã chỉ ra, hôm nay, trong Hội nghị này, tôi hy vọng các doanh nghiệp sẽ tiếp cận được các giải pháp khoa học công nghệ để đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng doanh nghiệp và góp phần nâng cao năng suất lao động của quốc gia. Bên cạnh đó, thông qua Hội nghị này, Bộ KH&CN mong muốn được tiếp nhận các ý kiến của các doanh nghiệp, đại biểu để tiếp tục cải thiện chính sách về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, các chính sách liên quan để hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo thực sự có hiệu quả, phát huy tác dụng nâng cao năng suất, phát triển kinh tế xã hội", Thứ trưởng nói.
Cùng phát biểu tại Hội nghị, ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho hay, thời gian qua khi dịch Covid-19 bùng phát, xã hội phải cách ly, các doanh nghiệp (trong đó đã có doanh nghiệp nhỏ và vừa) đã có những thích ứng nhanh, thay đổi hình thức kinh doanh, tích cực ứng dụng khoa học công nghệ để tồn tại. Thậm chí, một số doanh nghiệp còn nhanh chóng nắm bắt cơ hội để làm ăn có lãi, phát triển doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam. Ảnh: Hán Hiển
Trên thế giới, nhiều doanh nghiệp cũng đã tận dụng cơ hội khi dịch xảy đến để thu về hàng tỷ USD, đặc biệt là với những doanh nghiệp kinh doanh trên nền tảng trực tuyến. Từ nhu cầu vũ bão từ kinh doanh trực tuyến, những doanh nghiệp cung cấp phần mềm thời gian qua cũng vì vậy mà được hưởng lợi theo.
"Điều này nói lên rằng khoa học công nghệ là chìa khóa giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn trong bối cảnh Covid-19 và cơ hội để doanh nghiệp phát triển. Hiện nay, chúng ta đang đứng trước nhiều cơ hội, đặc biệt trong bối cảnh Hiệp định CPTPP, EVFTA vừa đi vào thực thi, cơ hội thu hút đầu tư được mở rộng. Tuy nhiên, nếu vẫn đi theo cách làm cũ thì cơ hội sẽ trôi qua. Để việc thu hút đầu tư được thuận lợi, tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt Nam, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là mấu chốt giúp nâng cao năng suất chất lượng, tiết giảm chi phí, tối ưu hóa quá trình sản xuất", ông Nguyễn Văn Thân nhấn mạnh.
Cũng tại Hội nghị, ông Hà Minh Hiệp, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục TCĐLCL đã có bài tham luận về tăng năng suất dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, động lực phát triển kinh tế. Đồng thời, giới thiệu về Kế hoạch tổng thể nhằm tăng năng suất dựa trên nền tảng khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo.
TS. Hà Minh Hiệp trình bày tham luận tại Hội nghị. Ảnh: Hán Hiển
Trước đó, theo đánh giá từ Bộ KH&CN, đại dịch Covid-19 bùng phát đã và đang tác động đến nhiều mặt của đời sống kinh tế - xã hội, gây gián đoạn chuỗi cung ứng và lưu chuyển thương mại toàn cầu, nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã đã phải tạm dừng hoạt động, thu hẹp quy mô sản xuất và cắt giảm lao động. Trong bối cảnh như hiện nay, yếu tố cạnh tranh lại càng trở nên khốc liệt. Do vậy, doanh nghiệp vừa phải tiệt giảm chi phí, vừa phải nâng cao hiệu quả hoạt động để đảm bảo duy trì vận hành tối thiểu.
Để làm được điều đó doanh nghiệp cần các nỗ lực luôn đảm bảo chất lượng sản phẩm, dịch vụ, đáp ứng yêu cầu khách hàng, đồng thời tăng năng suất, hiệu quả hoạt động. Có nhiều nhân tố tác động đến quá trình tăng năng suất, chất lượng, trong đó có vai trò quyết định của đổi mới công nghệ, áp dụng đổi mới sáng tạo trong thiết kế sản phẩm, quy trình sản xuất, quản lý quá trình... Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam giai đoạn 2011-2020 xác định: “Phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, giữ vai trò then chốt trong việc phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, bảo vệ tài nguyên, môi trường, nâng cao năng suất lao động, tốc độ phát triển và sức cạnh tranh của nền kinh tế”.
Do đó, Hội nghị “Thúc đây năng suất doanh nghiệp nhỏ và vừa trong bối cảnh đại dịch Covid-19 dựa trên nền tảng đổi mới khoa học công nghệ và cải cách quy định hành chính” được tổ chức nhằm mục tiêu góp phần tháo gỡ khó khăn và hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động sớm phục hồi sản xuất — kinh doanh - việc làm, từ đó góp phần đưa nền kinh tế tăng trưởng trở lại.
Với sự tham gia của các diễn giả đến từ Bộ Khoa học và Công nghệ, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, các công ty cung cấp giải pháp công nghệ, doanh nghiệp, Hội nghị là nơi cộng đồng doanh nghiệp SMEs chia sẻ về những khó khăn, thách thức với hoạt động sản xuất kinh doanh do ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Đồng thời, đưa ra phân tích và tháo gỡ các rảo cản giúp doanh nghiệp SMEs nâng cao năng suất thông qua tiếp cận các giải pháp khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo trong bối cảnh khôi phục sản xuất — kinh doanh; thông tin và chia sẻ của các chuyên gia về giải pháp thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp SMEs góp phần tăng năng suất (đổi mới sản phẩm, đổi mới quy trình công nghệ, đổi mới tổ chức quản lý, đổi mới mô hình kinh doanh, mô hình cải tiến sản xuất).
Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: Hán Hiển
Thông tin về Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm hàng hóa giai đoạn 2021- 2030, Kế hoạch tổng thể thúc đây năng suất quốc gia dựa trên nên tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, các chương trình quốc gia về khoa học và công nghệ.
Xây dựng lộ trình cải tiến năng suất, chuyển đổi số và sản xuất thông minh cho doanh nghiệp vừa và nhỏ - từ tư duy đến hành động. Theo đó, chuyên gia về đổi mới sáng tạo và cải tiến năng suất sẽ trao đổi về cách tiếp cận hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số hướng tới sản xuất thông minh; các hệ thống, công cụ hỗ trợ cải tiến năng suất, tiếp cận đến sản xuất thông minh trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0.
Các giải pháp công nghệ, chuyển đổi số và sản xuất thông minh cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đại diện doanh nghiệp cung cấp giải pháp sẽ trao đổi về cách xác định hiện trạng cơ sở hạ tầng kỹ thuật các cơ sở sản xuất thông qua tạo ra các bản sao số của cơ sở, phân tích trên nền tảng số (đánh giá thực trạng doanh nghiệp, các giải pháp nâng cấp, tối ưu công trình, trang thiết bị sản xuất), kiểm định giải pháp trên nền tảng số.
"Đổi mới sáng tạo dựa trên khoa học và công nghệ vả cải cách quy định hành chính được xem là chìa khóa giúp doanh nghiệp vực dậy trong bối cảnh hiện nay. Hội nghị được kỳ vọng là cầu nỗi giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp cung cấp giải pháp và doanh nghiệp nhỏ và vừa, đồng thời đem đến tư duy đổi mới cho doanh nghiệp khi cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu", Bộ KH&CN nhấn mạnh.
Hán Hiển